خشم یکی از واکنشهای طبیعی بدن است و وقتی ایجاد میشود که اوضاع بر وفق مراد نباشد، اما هر احساسی حد و اندازهای دارد. اگر تمام مدتی که پشت فرمان نشستهاید، عصبانی هستید یا با کوچکترین اتفاقی بهشدت عصبانی میشوید یا حتی گاهی بدون هیچ دلیل خاصی احساس عصبانیت میکنید، ممکن است به خشم اعتیاد داشته باشید. در این مقاله بررسی میکنیم اعتیاد به خشم چیست، چرا ایجاد میشود و چه نشانههایی دارد. همچنین راهکارهایی برای مقابله با این مشکل ارائه میدهیم. با ما همراه باشید.
اولین نکتهای که باید بدانید این است که اعتیاد به خشم (Rageaholic) در دسته اختلالات خلقی قرار نمیگیرد و در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی هم ثبت نشده است. البته این بدان معنا نیست که اعتیاد به خشم واقعیت ندارد. زمانی که فردی نمیتواند عصبانیت و نوسانات حالات روحی روانی خود را مهار کند یا به محض اینکه کوچکترین اتفاقی میافتد بهشدت خشمگین میشود، اعتیاد به خشم دارد. این مشکل در بسیاری از منابع معتبر علمی بررسی و وجودش اثبات شده است فقط رسما نوعی اختلال روانی محسوب نمیشود.
طبق آمار، آقایان بیشتر از خانمها خشمگین میشوند. آقایان هنگام عصبانیت پرخاشگری میکنند، اما خانمها ممکن است از روشهای دیگری برای ابراز خشمشان استفاده کنند. به همین دلیل احتمال اعتیاد به عصبانیت در آقایان بیشتر است. همچنین افرادی که نشانههای اعتیاد به خشم را دارند، ممکن است به اختلال انفجاری متناوب (IED) مبتلا باشند.
این مشکل نوعی اختلال خلقی مشخص نیست و به همین دلیل ممکن است در افراد مختلف نشانههای متفاوتی داشته باشد. افراد معتاد به خشم هیچ روزی را بدون عصبانیت پشتسر نمیگذارند و واکنشهای پرخاشگرانه به یکی از رفتارهای روزمره آنها تبدیل میشود.
متداولترین نشانههای خشم اعتیادگونه عبارتاند از:
احساس عصبانیت همیشگی ممکن است علتهای مختلفی داشته باشد از جمله:
افراد معتاد به خشم معمولا خیلی زود عصبانی میشوند و سپس خشمشان سریع فروکش میکند؛ مدتزمان عصبانیت آنها معمولا بیشتر از ۳۰ دقیقه نمیشود، اما در همین مدت کوتاه هم آسیبهای شدیدی به خود و اطرافیانشان میزنند. اعتیاد به خشم روی سلامت جسم و روان افراد و زندگی شخصی، اجتماعی و کاری آنها اثر میگذارد.
بعضی از مشکلاتی که عصبانیت همیشگی ایجاد میکند، عبارتاند از:
خشم مهارنشده مثل انبار باروت است و هربار تحریک میشوید، مثل این است که یک کبریت در این انبار باروت بیندازید؛ ممکن است بالاخره یک بار کبریتی که میاندازید، این انبار باروت را منفجر کند و خسارات جبرانناپذیری به بار آورد.
در سن بلوغ احتمال اینکه نوجوانان همیشه خشمگین باشند، بیشتر میشود. آنها در این سن معمولا تشخیص نمیدهند هنگام عصبانیت باید چه واکنشی داشته باشند و پرخاشگری میکنند. اگر فرزند نوجوان شما نیز چنین مشکلی دارد، بهتر است او را نزد روانشناس ببرید و روند درمان مناسبی را در پیش بگیرید. شما به همراه درمانگر میتوانید مهارتهای مقابلهای و مهارت کنترل احساسات را به فرزندتان بیاموزید.
بعضی از روشهای کاربردی دیگر برای کنترل پرخاشگری در کودکان و نوجوانان عبارتاند از:
روش درمان اعتیاد به خشم بسته به شدت بیماری متفاوت است. گاهی اوقات فرد با روان درمانی یا گروه درمانی (گروههایی که افراد با شرایط مشابه جمع میشوند تا اقداماتی برای بهبود انجام دهند) میتواند خشمش را مدیریت کند، اما گاهی بهروشهای پیچیدهتری مثل مصرف دارو یا حتی بستری در بیمارستانهای روانی نیاز دارد.
رواندرمانی به افراد کمک میکند تا یاد بگیرند چطور باید احساس خشمشان را بروز دهند و با چه روشهایی میتوانند آن را صحیح ابراز کنند. تکنیکهای شناختیرفتاری (CBT) یکی از کاربردیترین روشهای رواندرمانی برای افراد معتاد به خشم است. در این تکنیک، رواندرمانگر ریشه خشم افراد را پیدا میکند. همچنین ارتباط بین رفتارهای پرخشاگرانه و افکار منفی عامل آنها را به افراد نشان میدهد. افراد معتاد به خشم در رواندرمانی همچنین مهارتهای ارتباطی، مهارتهای مدیریت استرس و مهارتهای حل مسئله را یاد میگیرند تا هنگام بروز مشکل بهجای خشمگینشدن، بتوانند به شیوهای مؤثر آن را حل کنند.
اگر شدت اعتیاد به خشم در فردی زیاد باشد، روانشناس او را به روانپزشک ارجاع میدهد تا در کنار جلسات مشاوره، از دارودرمانی هم استفاده کند. داروهای ضدافسردگی، ضداسترس، ضدتشنج و ضدروانپریشی متداولترین داروهایی هستند که برای افراد معتاد به خشم تجویز میشوند. مصرف این داروها طبق دستور پزشک شدت واکنشها و پرخاشگریهای این افراد را کمتر میکند.
اگر زیاد عصبانی میشوید، احتمالا خودتان هم میدانید که هم به خودتان و هم به اطرافیان چقدر آسیب میرسانید. بنابراین لازم است کمکم برای غلبه بر خشم خود تمرین کنید و یاد بگیرید به روشی درست احساساتتان را بروز دهید و موقعیت ناخوشایندی را که در آن قرار دارید مدیریت کنید.
چند تکنیک که به شما کمک میکنند در لحظه از انفجار خشمتان پیشگیری کنید عبارتاند از:
راهکارهای بالا ممکن است در موقعیتی که خشمگین میشوید، به شما کمک کنند احساساتتان را مهار کنید، اما درمان ریشهای اعتیاد به خشم نیست. برای پیداکردن ریشه درونی و روانی این مشکل بهتر است با درمانگر مشورت کنید و با جلسات درمانی منظم از عصبانیتهای ناگهانی و غیرقابلکنترل رها شوید.
خشم یکی از احساسات ماست و سرکوبکردن آن به سلامت جسم و روان آسیب میرساند. انسانها باید یاد بگیرند چطور احساس خشمشان را درک کنند و آن را به روشی صحیح بروز دهند. افرادی که مهارتهای مقابله با شرایط ناخوشایند را میدانند، دیگر اعتیاد به خشم ندارند و میتوانند ذهن و احساساتشان را مدیریت کنند و بر اوضاع مسلط شوند.
در این مقاله بررسی کردیم اعتیاد به خشم چیست، چه ویژگیهایی دارد و چطور درمان میشود. اگر شما یا یکی از عزیزانتان علائمی را دارید که در این مقاله بررسی کردیم، توصیه میکنیم با رواندرمانگری حرفهای مشورت کنید. درمان اعتیاد به خشم هم سلامت ذهن و جسمتان را حفظ میکند و هم به بهبود روابط و زندگی شخصی و اجتماعیتان کمک خواهد کرد.
پاسخ ها