خشم سرکوب شده، هیجانی انکار شده است که میتواند بیصدا به سلامت روان و جسم شما آسیب بزند. بسیاری از ما یاد گرفتهایم عصبانیت خود را پنهان کنیم، اما این انرژی قدرتمند از بین نمیرود، بلکه به اضطراب، دردهای مزمن و روابط آسیبدیده تبدیل میشود. هدف، سرکوب این احساس نیست، بلکه یادگیری روشهای سالم برای تخلیه خشم سرکوب شده است. در این مقاله، علائم و دلایل این خشم پنهان را بررسی کرده و راهکارهای عملی برای رهاسازی و مدیریت آن را به شما آموزش میدهیم.
خشم سرکوب شده خشمی است که ناخواسته برای اجتناب از احساسات ناراحتکننده انکار میشود. افرادی که با خشم فروخورده دستوپنجه نرم میکنند بیشتر مواقع میگویند: «من هرگز عصبانی نمیشم!» و دلیل حرفشان این است که از خشم خود بیخبرند.
اگر احساس میکنید خشم سرکوب شده در حال آسیب زدن به روابط، کار یا سلامت جسمی شماست، یا اگر به تنهایی قادر به مدیریت آن نیستید، صحبت با یک روانشناس یا مشاور میتواند بسیار کمککننده باشد. درمانهایی مانند درمان شناختی-رفتاری (CBT) به شما کمک میکنند تا ریشههای خشم خود را شناسایی کرده و مهارتهای مقابلهای سالم را بیاموزید.
خشم فروخورده میتواند به دلایل زیادی رخ بدهد، اما آسیبهای روانی دوران کودکی شایعترین علل این نوع خشم محسوب میشوند. پس از آسیبدیدن، بسیاری از افراد احساس سردرگمی، غم یا شرم میکنند و خود را بهخاطر آن اتفاق سرزنش میکنند و این منجر به خشم پنهان یا سرکوبشده میشود. هنجارهای فرهنگی نیز بر چگونگی یادگیری ابراز خشم تأثیرگذارند.
با وجود این، باز هم دلیل قطعی این پدیده مشخص نیست و بسیاری از عوامل ژنتیکی و محیطی میتوانند در نحوه بیان و پردازش احساسات افراد نقش داشته باشند.
بسیاری از ریشهها در کودکی و محیط اطراف ما شکل میگیرند.
برخی ویژگیهای شخصیتی و شرایط روانی، سرکوب خشم را تشدید میکنند.
برخی از شایعترین علل و محرکهای خشم سرکوب شده عبارتاند از:
خشم سرکوب شده میتواند به شکلهای مختلفی بروز کند و باعث ایجاد تغییرات ظریف در احساس، تفکر و رفتار فرد شود. برخی از افراد تا وقتی عصبانیتشان شدید نشود یا تا وقتی کسی آنها را سرزنش نکند متوجه این تغییرات نمیشوند. بسیاری از افرادی که خشمشان را سرکوب میکنند، نشانههای اولیه خشم مانند افزایش ضربان قلب، افزایش فشار خون، تنش و بیقراری را از دست میدهند.
دو مکانیزم روانی اصلی باعث میشوند فرد از خشم خود بیخبر بماند:
افرادی که خشمشان را سرکوب میکنند، بیشتر مواقع که متهم به عصبانیت میشوند حالت تدافعی به خود میگیرند و نمیخواهند به آن اعتراف کنند. این حالت تدافعی پذیرش و تشخیص خشم را برای آنها سختتر میکند و باعث میشود خشمشان را نادیده بگیرند یا آن را انکار کنند.
آیا این موارد در مورد شما صدق میکند؟
هنگامی که خشم سرکوب شود، میتواند اثرات منفی بسیاری بر سلامت جسمی و روانی و کیفیت کلی زندگی فرد ایجاد کند.
برخی از اثرات منفی خشم سرکوب شده عبارتاند از:
یادگیری روشهای سالم برای ابراز هیجانات یک مهارت است؛ راهکارهای زیر به شما کمک میکنند تا به جای سرکوب کردن، انرژی خشم را به شکلی سازنده مدیریت و تخلیه کنید.
مدیریت خشم یک راه حل واحد ندارد؛ بلکه مجموعهای از ابزارهاست. یاد بگیرید در هر موقعیت از ابزار مناسب استفاده کنید.
خشم، مانند همه احساسات، یک پیامرسان است. این احساس به شما نشان میدهد که مشکلی وجود دارد و نیازمند توجه است. برای درک بهتر پیام آن، لحظهای مکث کرده و به اتفاقات اخیر فکر کنید.
از خودتان بپرسید:
خشم قبل از انفجار، سیگنالهای فیزیکی مشخصی ارسال میکند. آگاهی از این نشانهها به شما کمک میکند تا قبل از تشدید عصبانیت، آن را شناسایی و مدیریت کنید.
در موقعیتهای استرسزا، به این تغییرات در بدن خود توجه کنید:
نوشتن، یکی از بهترین روشها برای ابراز و تخلیه احساسات بدون سانسور است. تحقیقات نشان میدهند که یادداشت روزانه بهزیستی کلی را بهبود بخشیده و علائم افسردگی و اضطراب را کاهش میدهد.
چگونه انجام دهیم:
نشخوار فکری، یعنی تکرار مداوم افکار منفی در ذهن که باعث تشدید خشم و ناراحتی میشود. برای شکستن این چرخه، از تکنیکهای ذهنآگاهی برای بازگشت به زمان حال استفاده کنید.
یک تمرین ساده: هر زمان متوجه شدید در حال نشخوار فکری هستید، مکث کنید و حواس پنجگانه خود را به کار بگیرید:
خشم، انرژی بسیار زیادی تولید میکند که در عضلات بدن ذخیره میشود. فعالیت فیزیکی، سالمترین راه برای آزادسازی این انرژی انباشته شده است.
مدیتیشن به شما کمک میکند تا با تمرین ذهنآگاهی، در لحظه حال حضور داشته باشید. این تمرین به کاهش استرس، تقویت آرامش و تصمیمگیری بهتر در هنگام ناراحتی کمک و شر تخلیه خشم سرکوب شده را کم میکند.
یک تمرین ساده مدیتیشن:
بسیاری از افراد برای فرار از احساسات دشوار، به عواملی مانند کار زیاد، بازیهای ویدیویی یا خرید پناه میبرند. در مقابل، تمرین «حس کردنِ» هیجانات، اعتماد به نفس شما را برای مدیریت آنها افزایش میدهد.
چگونه انجام دهیم: دفعه بعد که احساس خشم کردید، به جای فرار، برای دو دقیقه چشمان خود را ببندید. به احساسات فیزیکی که در بدن خود دارید (مثلاً گرما در سینه یا تنش در شانهها) توجه کنید؛ بدون اینکه آن را «خوب» یا «بد» قضاوت کنید. فقط آن را مشاهده کنید. این تمرین به شما نشان میدهد که میتوانید از پس این احساسات بربیایید.
عصبانیت معمولی یک احساس آگاهانه است. اما خشم سرکوب شده، خشمی است که ناخودآگاه انکار میشود. فرد اغلب از وجود آن بیخبر است و ممکن است بگوید «من هرگز عصبانی نمیشوم»، در حالی که این احساس به شکل اضطراب، تنش فیزیکی یا رفتارهای دیگر بروز میکند.
بله، یکی از علائم فیزیکی آن میتواند تنش مزمن عضلات صورت و ایجاد یک «چهره عصبانی» ناخواسته باشد. علائم کلیدی دیگر عبارتاند از: سردردهای مزمن، مشکل در «نه» گفتن، حالت تدافعی در برابر انتقاد و اضطراب شدید.
«تخلیه» به معنای آزادسازی امن انرژی خشم است. بهترین روشها، فیزیکی و کنترلشده هستند. سه راهکار مؤثر عبارتاند از: ۱. ورزش شدید (مانند دویدن)، ۲. نوشتن نامه خشم و پاره کردن آن، ۳. فریاد زدن در یک فضای امن (مانند داخل ماشین).
بله، اگر این الگو در حال آسیب زدن به روابط، کار یا سلامت شماست، درمان تخصصی بسیار مؤثر است. روشهایی مانند درمان شناختی-رفتاری (CBT) به شما کمک میکنند تا ریشههای این خشم را شناسایی کرده و مهارتهای سالمی برای ابراز آن بیاموزید.
تا به حال متوجه نشانههای تخلیه خشم سرکوب شده در وجودتان شدهاید؟ محرکهای آن را شناسایی کردهاید؟ آیا تجربهای در زمینه خشم فروخورده دارید؟ لطفا نظرات خود درباره خشم سرکوب شده یا خشم پنهان را با ما و کاربران عزیزمان در میان بگذارید.
پاسخ ها