سندرم قلب شکسته، که با نام علمی کاردیومیوپاتی تاکوتسوبو شناخته میشود، یک بیماری قلبی موقت است که اغلب در اثر استرس شدید عاطفی یا جسمانی ایجاد میشود. این سندرم میتواند علائمی شبیه به حمله قلبی ایجاد کند، اما برخلاف آن، معمولاً بدون انسداد عروق کرونری رخ میدهد. در این مقاله، با علائم، دلایل، روشهای تشخیص، درمان، پیشگیری و تفاوت این سندرم با حمله قلبی آشنا میشوید.
علائم سندروم قلب شکسته چیست؟

سندرم قلب شکسته معمولاً با علائمی مشابه حمله قلبی ظاهر میشود، از جمله:
- درد قفسه سینه: احساس فشار، سوزش یا درد شدید در مرکز یا سمت چپ قفسه سینه که ممکن است چند دقیقه طول بکشد.
- تنگی نفس: دشواری در تنفس یا احساس خفگی.
- تپش قلب: ضربان قلب نامنظم یا سریع.
- ضعف یا خستگی غیرمعمول: احساس خستگی شدید یا سرگیجه.
- تعریق سرد: عرق کردن ناگهانی بدون دلیل مشخص.
هشدار: هرگونه درد قفسه سینه مداوم یا شدید نیازمند مراجعه فوری به پزشک یا مرکز فوریتهای پزشکی است. این علائم ممکن است نشانه سندرم قلب شکسته یا حمله قلبی باشند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر پس از یک رویداد استرسزا (مانند مرگ عزیزان، طلاق، یا جراحی) علائمی مانند درد قفسه سینه، تنگی نفس یا تپش قلب را تجربه کردید، فوراً به مرکز فوریتهای پزشکی مراجعه کنید. تأخیر در مراجعه ممکن است خطرناک باشد، حتی اگر فکر میکنید مشکل شما حمله قلبی نیست.
دلایل سندرم قلب شکسته چیست؟
سندرم قلب شکسته معمولاً در اثر افزایش ناگهانی هورمونهای استرسزا مانند آدرنالین و کورتیزول ایجاد میشود. این هورمونها میتوانند بهطور موقت عملکرد عضله قلب را مختل کنند، بهویژه در بطن چپ، که منجر به تغییر شکل آن (شبیه به ظرف تاکوتسوبو در ژاپن) میشود. هرچند مکانیسم دقیق این سندرم هنوز بهطور کامل شناخته نشده، اما عوامل زیر میتوانند محرک آن باشند:
عوامل عاطفی
- مرگ ناگهانی یک عزیز
- طلاق یا جدایی
- از دست دادن شغل یا مشکلات مالی شدید
- شرکت در یک مهمانی غافلگیرکننده
- تجربه خشونت خانگی یا استرسهای شدید روانی
عوامل جسمانی
- جراحیهای بزرگ
- تصادفات یا آسیبهای شدید
- حملات آسم یا مشکلات تنفسی
- تشخیص بیماریهای جدی مانند سرطان
داروها
برخی داروها ممکن است با افزایش هورمونهای استرسزا به بروز سندرم منجر شوند، از جمله:
- اپینفرین (برای درمان آلرژی یا حملات آسم)
- دولکستین (برای افسردگی یا دردهای عصبی)
- ونلافاکسین (درمان افسردگی)
- قرص لووتیروکسین (درمان مشکلات تیروئید)
تفاوت سندرم قلب شکسته با حمله قلبی چیست؟

ویژگی | سندرم قلب شکسته | حمله قلبی |
علت | استرس شدید عاطفی یا جسمانی | انسداد عروق کرونری به دلیل لخته خونی |
انسداد عروق | معمولاً وجود ندارد | کامل یا جزئی به دلیل رسوب چربی (تصلب شرایین) |
مدت بهبودی | چند هفته تا چند ماه | ممکن است طولانیتر باشد |
عوارض بلندمدت | نادر، معمولاً بهبودی کامل | ممکن است آسیب دائمی به قلب وارد شود |
عوامل خطر سندرم قلب شکسته
برخی عوامل خطر ابتلا به این سندرم را افزایش میدهند:
- جنسیت: زنان، بهویژه پس از یائسگی، بیشتر در معرض خطر هستند.
- سن: افراد بالای ۵۰ سال آسیبپذیرترند.
- سابقه عصبی: افرادی با سابقه تشنج یا آسیب مغزی.
- اختلالات روانپزشکی: افسردگی یا اضطراب میتواند خطر را افزایش دهد.
عوارض احتمالی سندروم قلب شکسته
در موارد نادر، سندرم قلب شکسته میتواند منجر به:
- ادم ریه (تجمع مایع در ریهها)
- فشار خون پایین(هیپوتنشن)
- نارسایی قلبی موقت
- آریتمی (ضربان قلب نامنظم)
راههای تشخیص سندرم قلب شکسته
پزشکان برای تشخیص از روشهای زیر استفاده میکنند:
- نوار قلب (ECG): بررسی فعالیت الکتریکی قلب.
- اکوکاردیوگرافی: تصویربرداری از قلب برای مشاهده عملکرد بطنها.
- آنژیوگرافی عروق کرونری: بررسی عروق برای رد انسداد.
- آزمایش خون: بررسی بیومارکرهای قلبی مانند تروپونین.
درمان سندرم قلب شکسته

هیچ درمان استانداردی برای این سندرم وجود ندارد، اما درمانهای مشابه حمله قلبی تا زمان تشخیص قطعی استفاده میشوند. این درمانها شامل:
- مسدودکنندههای بتا (مانند متوپرولول): کاهش فشار روی قلب با تنظیم ضربان.
- مهارکنندههای آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE) (مانند لیزینوپریل): بهبود جریان خون و کاهش فشار.
- دیورتیکها (مانند فوروزماید): کاهش مایعات اضافی در بدن.
- داروهای ضد اضطراب: برای مدیریت استرس در برخی موارد.
- بستری در بیمارستان: اکثر بیماران تا بهبودی کامل تحت نظر هستند.
- مدت درمان: معمولاً ۱ تا ۳ ماه طول میکشد، اما برخی بیماران پس از ۶ ماه نیازی به دارو ندارند.
نکته: روشهایی مانند آنژیوپلاستی یا استنتگذاری که برای حمله قلبی استفاده میشوند، در این سندرم کاربرد ندارند.
پیشگیری از سندرم قلب شکسته
برای کاهش خطر ابتلا یا عود سندرم، اقدامات زیر توصیه میشود:
مدیریت استرس:
- تمرین تنفس عمیق یا مدیتیشن روزانه.
- شرکت در جلسات مشاوره روانشناختی برای مدیریت استرسهای عاطفی.
- انجام یوگا یا ورزشهای سبک مانند پیادهروی.
سبک زندگی سالم:
- رژیم غذایی متعادل با تمرکز بر میوهها، سبزیجات و چربیهای سالم (مانند امگا-۳).
- خواب کافی (۷-۸ ساعت در شب).
- اجتناب از مصرف بیشازحد کافئین یا الکل.
داروهای پیشگیرانه: در برخی موارد، پزشک ممکن است مسدودکنندههای بتا را برای طولانیمدت تجویز کند.
آمادگی برای مراجعه به پزشک
سندرم قلب شکسته یک موقعیت اورژانسی است. اگر درد قفسه سینه بیش از چند دقیقه طول کشید، فوراً با اورژانس تماس بگیرید یا به بیمارستان بروید. هنگام مراجعه، اطلاعات زیر را آماده کنید:
- علائم و مدتزمان آنها: توضیح دهید چه زمانی علائم شروع شدند و چگونهاند.
- سوابق پزشکی: بیماریهای قبلی (مانند دیابت، کلسترول بالا) یا مصرف داروها.
- رویدادهای استرسزا: مانند مرگ عزیزان، طلاق یا از دست دادن شغل.
- آسیبهای اخیر: مانند شکستگی دنده یا تصادف.
سؤالات مهمی که باید از پزشک پرسید

- آیا این مشکل سندرم قلب شکسته است یا حمله قلبی؟
- چه آزمایشهایی باید انجام شود؟
- آیا نیاز به بستری شدن دارم؟
- چه درمانهایی لازم است؟
- احتمال عود این مشکل چقدر است؟
- آیا باید رژیم غذایی یا ورزش خاصی را دنبال کنم؟
سؤالات متداول درباره سندرو قلب شکسته
۱. آیا سندرم قلب شکسته خطرناک است؟
در اکثر موارد، بیماران بهطور کامل بهبود مییابند، اما در موارد نادر میتواند منجر به عوارضی مانند نارسایی قلبی شود.
۲. آیا این سندرم میتواند دوباره رخ دهد؟
بله، اما نادر است. مدیریت استرس و مصرف داروهای تجویزی میتواند خطر عود را کاهش دهد.
۳. چگونه میتوانم از سندرم قلب شکسته پیشگیری کنم؟
مدیریت استرس، داشتن سبک زندگی سالم و معاینات منظم پزشکی بهترین راههای پیشگیری هستند.
سندروم قلب شکسته: بیماری موقت اما جدی
سندرم قلب شکسته یک بیماری موقت اما جدی است که نیاز به توجه فوری دارد. با شناخت علائم، مدیریت استرس و پیگیری درمانهای پزشکی، میتوانید خطر ابتلا یا عود آن را کاهش دهید. برای اطلاعات بیشتر درباره سلامت قلب یا مدیریت استرس، مقالات مرتبط ما را بخوانید یا با پزشک خود مشورت کنید.
منبع: Mayo Clinic, PubMed
پاسخ ها