بسیاری از ما میدانیم احساس خستگی چگونه است؛ بهخصوص زمانی که دچار سرماخوردگی، تب یا سایر بیماری های ویروسی میشویم. اگر شما هم احساس خستگی و بی حالی روزانه دارید و دنبال یافتن علت بی حالی و خستگی مداوم هستید این مقاله را بخوانید.
خستگی نوعی بیحالی طولانی و پیوسته است که معمولا عملکردتان را درزمینههای مختلف محدود میکند. در این وضعیت، بیحالی غیرقابلتوضیح، مداوم و عودکنندهای دارید مشابه زمانی که به آنفولانزا مبتلا میشوید یا بی خوابی دارید. اگر خستگی مزمن یا بیماری عدمتحمل سیستمیک (SEID) دارید، ممکن است وقتی صبح از خواب بیدار میشوید، احساس کنید اصلا نخوابیدهاید و درنتیجه در محل کار یا خانه بازدهی کافی نداشته باشید؛ حتی ممکن است برای مدیریت امور روزانه بیحال باشید.
بیشتر مواقع این خستگی و بی حالی روزانه دلیلی دارد؛ مثلا: حساسیت رینیت (التهاب مخاط بینی)، کم خونی، افسردگی، فیبرومیالژیا (سندرم درد اسکلتی ـ عضلانی مزمن)، بیماری های کلیوی، بیماری های کبدی، بیماری های ریوی (COPD) یا سایر بیماری ها. در ادامه با دلایل خستگی و بی حالی روزانه بیشتر آشنا میشوید.
در ادامه به بررسی عمیق هر یک از عواملی که میتوانند انرژی شما را تحلیل ببرند، میپردازیم.
چرا خواب ناکافی باعث خستگی میشود؟
خواب زمانی است که بدن و مغز خود را ترمیم و بازسازی میکنند. یک فرد بزرگسال به طور متوسط به ۷–۹ ساعت خواب باکیفیت در شبانهروز نیاز دارد. کمبود خواب یا حتی خواب منقطع و بیکیفیت، چرخه طبیعی بازسازی انرژی را مختل کرده و باعث میشود روز بعد با احساس خستگی، مه مغزی و تحریکپذیری از خواب بیدار شوید. اختلالاتی مانند آپنه خواب (توقف تنفس در خواب) نیز با ایجاد اختلال در خواب عمیق، یکی از دلایل اصلی خستگی مزمن است.
کدام مواد مغذی در رفع خستگی نقش دارند؟
بدن شما برای تولید انرژی به ویتامینها و مواد معدنی مشخصی نیاز دارد. کمبود هر یک از این موارد میتواند متابولیسم انرژی را مختل کند:
چگونه کمآبی باعث خستگی میشود؟
حتی یک کمآبی خفیف (از دست دادن ۱–۲٪ از آب بدن) میتواند غلظت خون را افزایش دهد. این امر قلب را مجبور میکند تا برای رساندن اکسیژن و مواد مغذی به اندامها سختتر کار کند که نتیجه آن احساس خستگی و کاهش انرژی است. بسیاری از افراد بدون آنکه متوجه باشند، در طول روز به میزان کافی آب نمینوشند.
ارتباط استرس با خستگی جسمی چیست؟
استرس مداوم باعث ترشح هورمون کورتیزول میشود. در کوتاهمدت، کورتیزول به افزایش انرژی کمک میکند، اما قرار گرفتن طولانیمدت در معرض این هورمون، غدد فوق کلیوی را فرسوده کرده و منجر به حالتی به نام «خستگی آدرنال» میشود. این وضعیت با بیحالی شدید، مشکل در تمرکز و اختلالات خواب همراه است.
کدام بیماریها میتوانند باعث خستگی مداوم شوند؟
خستگی مداوم میتواند علت بی حالی و خستگی مداوم شما باشد. اگر خستگی شما با استراحت برطرف نمیشود، مراجعه به پزشک ضروری است. برخی از این شرایط عبارتاند از:
چرا ورزش نکردن باعث خستگی بیشتر میشود؟
شاید متناقض به نظر برسد، اما عدم فعالیت بدنی انرژی شما را کاهش میدهد. ورزش منظم با بهبود عملکرد قلب و ریهها، افزایش جریان خون و تقویت میتوکندریها (نیروگاههای انرژی سلولها)، به طرز چشمگیری سطح انرژی شما را بالا میبرد. نشستن طولانیمدت این فرآیندها را کند کرده و منجر به رخوت و بیحالی میشود.
نقش سلامت روان در انرژی جسمی چیست؟
افسردگی فقط یک «حس غمگینی» نیست؛ یک بیماری است که بر انتقالدهندههای عصبی مغز تأثیر میگذارد و علائم جسمی مشخصی دارد. خستگی، اختلال در خواب و از دست دادن انگیزه از نشانههای کلیدی افسردگی هستند. اضطراب نیز با ایجاد تنش دائمی و «جنگ یا گریز» ذهنی، انرژی روانی و جسمی فرد را تخلیه میکند.
چگونه کافئین و شکر میتوانند شما را خستهتر کنند؟
مصرف نوشیدنیهای کافئیندار و خوراکیهای شیرین در کوتاهمدت باعث افزایش ناگهانی انرژی میشود، اما این افزایش به همان سرعت با یک «سقوط انرژی» (Sugar Crash) همراه است که شما را از قبل هم خستهتر میکند. وابستگی به این مواد برای گذراندن روز، یک چرخه معیوب از افزایش و سقوط انرژی ایجاد میکند. در نتیجه خوردن شیرینی بیش از حد یک علت بی حالی و خستگی مداوم شما است.
آیا داروهای من میتوانند علت خستگیام باشند؟
بسیاری از داروها، چه با نسخه و چه بدون نسخه، میتوانند به عنوان یک عارضه جانبی باعث خوابآلودگی و خستگی شوند. داروهای ضدافسردگی، آنتیهیستامینها (داروهای ضدحساسیت)، داروهای فشار خون و برخی مسکنها از جمله این موارد هستند. اگر پس از شروع یک داروی جدید احساس خستگی میکنید، با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید.
آلرژی چگونه باعث خستگی میشود؟
واکنش سیستم ایمنی به یک آلرژن (مانند گرده گیاهان یا گرد و غبار) باعث التهاب و آزاد شدن هیستامین میشود که میتواند منجر به احساس خستگی و مه مغزی شود. بهطور مشابه، عدم تحمل غذایی پنهان (مانند حساسیت به گلوتن یا لبنیات) میتواند با ایجاد التهاب مزمن در دستگاه گوارش، انرژی بدن را تحلیل ببرد.
خستگی مداوم یک مشکل واقعی است که نباید نادیده گرفته شود. همانطور که دیدیم، دلایل آن میتواند از یک عادت ساده مانند ننوشیدن آب کافی تا یک بیماری جدی پزشکی متغیر باشد.
چه باید کرد؟
۱. سبک زندگی خود را ارزیابی کنید: آیا به اندازه کافی میخوابید؟ رژیم غذایی شما سالم است؟ آیا فعالیت بدنی منظم دارید؟
۲. به سلامت روان خود توجه کنید: استرس، اضطراب و افسردگی دزدان اصلی انرژی هستند.
۳. به پزشک مراجعه کنید: اگر با اصلاح سبک زندگی تغییری احساس نکردید یا علائم نگرانکننده دیگری دارید، حتماً با یک پزشک مشورت کنید تا علل پزشکی احتمالی بررسی شوند.
شناسایی علت، اولین و مهمترین قدم برای بازگرداندن انرژی و نشاط به زندگی شماست.
اگر درباره این مقاله پیشنهاد یا نظری دارید، در قسمت دیدگاه با ما در میان بگذارید.
پاسخ ها