دلیل محبوبیت آش

شاید این سوال برای برخی پیش آمده باشد که چرا آش از روزگاران قدیم تا به امروز انقدر پر طرفدار و غذایی محبوب بوده است!

شاید بتوان رمز این محبوبیت و ماندگاری را در فرهنگ اقوام و تاریخچه ی این مرز و بوم دانست. ایران کشوری است از نظر جغرافیایی پهناور که آب و هوایی بسیار متنوع دارد. این تنوع آب و هوایی از یک سو و اقوام ساکن در این مرز و بوم از سوی دیگر موجب پیدایش فرهنگ ها و شیوه های مختلف زندگی شده است. برای نمونه به وقتی به لیست غذاهای محبوب مردمان ساکن در همجواری دریا و رودخانه نگاه می کنیم، طیف وسیعی از غذاهایشان با محصولات دریایی مانند ماهی و میگو طبخ می شود. و یا مردمان نقاط گرمسیر بیشتر از ادویه های تند استفاده می کنند. همانطور که شرایط طبیعت بر خوراک انسان ها تاثیر می گذارد به همان گونه بر اخلاق و رفتارشان نیز تاثیر گذار است و این تاثیری متقابل می باشد. البته فاکتورهای زیادی در این بین دخیل هستند که شاید جامعه شناسان و جغرافی دانان و تاریخ نویسان بهتر بتوانند به شرح و تفضیل آن بپردازند.

حال که به میزان اثرپذیری انسان و طبیعت بر یکدیگر پی بردیم می توان دلیل ذایقه ی غذایی شان را بررسی کرد. کشور ایران از یک سو به دریای کاسپین می رسد و از سوی دیگر به خلیج پارس. طبیعت کوهستانی در کنار بیابان و صحرا و نیز جنگل های هیرکانی و ارسبارانی و غیره همگی جلوه ای خاص به ایران بخشیده اند و رهاوردشان انواع سبزی ها و میوه ها و رستنی های رنگ وارنگ با طعم های متنوع و دلنشین است.

اقوام ایرانی با شناخت طبیعت پیرامون و تحقیق و تجربه در زمینه خواص و ویژگی های خوردنی ها مثل انواع میوه و سبزی و گوشت و حبوبات و . . . توانسته اند غذاهایی دلچسب و لذیذ پخت نمایند و در بین تمامی غذاها، آش غذایی است که در جای جای ایران زمین عمومیت دارد. در واقع آش یک اصطلاح عمومی برای غذاهای نسبتا سیال می باشد. هر پهنه ای از این جغرافیا بسته به محصولات کشاورزی و خوراکی های در دسترس، آش منحصر به خود را دارد و این امر سبب تنوع بسیار زیاد آش در سرزمین پرشیا شده است. 

سیال بودن آش نه تنها به هضم و بلع راحت آن کمک می کند که همیشه به عنوان غذایی پر خاصیت به حساب می آید آن هم به دلیل تنوع خوراکی های استفاده شده در پخت آن است. محبوبیت این غذا بین اقشار موجب گردیده تا یک پای ثابت بسیاری از نذورات مردمی همیشه آش باشد. از آش شله قلمکار و آش پشته پا گرفته تا آش دندونی همگی نشان دهنده اهمیت و جایگاه این خوراکی ارزشمند و دیرین در فرهنگ و سفره ی مردمان است.