اختلال نقص توجه و بیش فعالی (ADHD) شرایطی است که بر رشد مغز تأثیر میگذارد. این اختلال از دوران کودکی شروع میشود. درحالیکه بسیاری خیال میکنند در بزرگسال این اختلال را پشت سر گذاشتهاند، اما اینگونه نیست و علائم بیش فعالی در بزرگسالی نیز دیده میشود. در کودکان، ADHD میتواند بر مواردی مانند عملکرد تحصیلی و مهارتهای اجتماعی تأثیر بگذارد. در بزرگسالی نیز میتواند تأثیرات بسیار مشابهی داشته باشد و مواردی مانند عملکرد کاری، دوستیها، روابط و سلامت روان را تحت تأثیر قرار دهد.
اگر میخواهید با این بیماری بیشتر آشنا شوید، رایجترین علائم و مؤثرترین و سریعترین درمان بیش فعالی در بزرگسالان را بشناسید، تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.
هنوز علت دقیق ایجاد اختلال نقص توجه بیش فعالی (ADHD) مشخص نشده است. برخی از مطالعات ذکر میکنند که تغییرات ساختاری یا شیمیایی مغز، دلیل ایجاد این بیماری است. برخی از متخصصان بیان میکنند این اختلال میتواند ژنتیکی باشد. یعنی ممکن است فردی ADHD را از والدین خود به ارث ببرد. بااینحال، برخی از افراد بدون سابقه خانوادگی هم به این اختلال دچار میشوند.
بیش فعالی در بزرگسالان با علائم مختلفی خود را نشان میدهد که این علائم نوع بیش فعالی را مشخص میکنند. علائم ADHD در بزرگسالان بسیار شبیه به علائم دوران کودکی است. بااینحال، ممکن است کمی متفاوت باشند، زیرا زندگی بزرگسالی شامل فعالیتهای متفاوتی است. مثلاً ممکن است بهجای علائم مربوط به مدرسه، نشانههای مربوط به شغل یا محل کار را تجربه کنید.
ADHD، سه زیرگروه دارد و علائم بسته به نوع آن میتوانند متفاوت باشند. نشانههای شما تعیین میکنند که آیا شما نوع بیتوجهی، بیش فعالی/تکانشی یا ترکیبی را دارید. همچنین ADHD میتواند دارای شدتهای مختلفی باشد که عبارتاند از:
نشانههای بیتوجهی میتوانند روابط اجتماعی، عملکرد شغلی و تحصیلی شما را تحت تأثیر قرار دهند.
برای اینکه نوع بیتوجهی تشخیص داده شود، باید حداقل شش مورد از موارد زیر را به مدت بیش از شش ماه داشته باشید:
بیش فعالی و تکانشگری در ADHD بسیار رایج هستند. تکانشگری میتواند باعث مشکل در مهارتهای اجتماعی و تعامل با دیگران شود. برای تشخیص نوع بیش فعالی-تکانشگری، باید حداقل شش مورد از موارد زیر را به مدت بیش از شش ماه تجربه کرده باشید:
این نوع ADHD زمانی تشخیص داده میشود که فرد حداقل شش نشانه از نوع بیش فعالی تکانشگری و شش نشانه از نوع بیتوجهی را داشته باشد.
اختلال نقص توجه و بیش فعالی با مشکل در تمرکز، بیش فعالی و رفتارهای تکانشی شناخته میشود. افراد مبتلا به این اختلال اغلب در حفظ توجه، کنترل تکانهها و تنظیم سطح فعالیت مشکل دارند. این اختلال معمولاً بر دامنه توجه و خودتنظیمی تأثیر میگذارد.
اوتیسم بیشتر شامل چالشهایی در برقراری ارتباطات و تعاملات اجتماعی، رفتارها و علایق تکراری است. افراد مبتلا به اوتیسم ممکن است در درک نشانههای اجتماعی، حفظ تماس چشمی یا شرکت در تعاملات معمول اجتماعی مشکل داشته باشند و اغلب به روالها و فعالیتهای تکراری علاقهمند هستند.
علائم اختلال نقص توجه و بیش فعالی ممکن است با افزایش سن بهبود یابند و میتوان آنها را با مشاوره و دارو کنترل کرد. درحالیکه اوتیسم اختلالی همیشگی است که درمان قطعی ندارد، اما میتوان با مداخلات تخصصی از آن حمایت کرد.
گاهی پیش میآید که افراد بهطور همزمان هر دو اختلال ADHD و اوتیسم را داشته باشند که این موضوع تشخیص و درمان را پیچیدهتر میکند.
ADHD، میتواند تأثیرات مختلفی بر زندگی فردی و اجتماعی داشته باشد. این تأثیرات میتوانند شامل موارد زیر باشند:
اگرچه ADHD بهصورت مستقیم باعث مشکلات روانی دیگری نمیشود، اما اختلالات دیگری اغلب همراه با ADHD رخ میدهند که درمان را دشوارتر میکنند. این اختلالات شامل موارد زیر هستند:
بیش فعالی در بزرگسالان را میتوان به روشهای مختلفی کنترل کرد. تغییرات سبک زندگی، محیط کار یا داروها از جمله روشهای کنترل آن هستند. انتخاب نوع روش درمانی بستگی به علائم و نوع بیش فعالی دارد که در ادامه بیشتر در این رابطه توضیح دادهایم.
ورزش میتواند انرژی شما را بهخوبی متمرکز کند. بنابراین زمانی را برای فعالیتهای بدنی اختصاص دهید. گفتنی است که ورزش به کاهش نشانههای اضطراب و افسردگی هم کمک میکند. خواب کافی نیز در درمان بیش فعالی در بزرگسالان اهمیت دارد. داشتن ساعت خواب منظم و اتاقی تاریک و آرام میتواند مفید باشد. سعی کنید قبل از خواب از کافئین، خوراکی شیرین و الکل دوری کنید. همچنین رژیم غذایی سالم و متعادل انتخاب کنید و زمانبندی منظمی برای میل کردن وعدههای غذایی داشته باشید.
شما میتوانید از طریق ایجاد تغییرات در محل کار مثل داشتن فضای کاری شخصی در محیط آرام و کمک گرفتن از دیگران برای برنامهریزی و ساختاردهی وظایف، علائم خود را کنترل کنید.
افرادی که به دنبال سریعترین درمان برای علائم بیش فعالی هستند، درمانهای دارویی معمولاً مؤثرترین و سریعترین راهکار بهبود این اختلال محسوب میشوند. داروها با توجه به شرایط شما تجویز میشوند و ممکن است نیاز باشد چند دارو را امتحان کنید تا داروی مناسب شما پیدا شود. توجه کنید که مصرف داروهای بیش فعالی بدون اطلاع پزشک میتواند خطرات زیادی به دنبال داشته باشد.
درمانهای گفتاری مانند درمان شناختی رفتاری یا ذهنآگاهی ممکن است برای بیش فعالی در بزرگسالان توصیه شود.
علائم بیش فعالی میتواند با مصرف غذاهایی که سوخت با کیفیتی برای مغز تأمین میکنند کاهش یابد. مواد غذایی سرشار از پروتئینهای باکیفیت مانند تخم مرغ، شیر، مغزها و دانههای روغنی (پسته، بادام، گردو، فندق)، حبوبات (لوبیا سفید، لوبیا قرمز، عدس)، دانههای و محصولات تهیه شده از سویا ، انواع گوشت (مرغ، بوقلمون، شترمرغ، ماهی، گوسفند) باعث بهبود تمرکز و کاهش علائم بیش فعالی میشوند.
انواع سوسیس و کالباس، نوشابههای گازدار، نوشیدنیهای صنعتی، آبمیوههای غیرطبیعی، انواع تنقلات ناسالم (چیپس، پفک، کراکر، شکلات، آبنبات و ژله)، غذاهای آماده و نیمه آماده برای افراد مبتلا به بیش فعالی مناسب نیستند. شیرینیهای طبیعی مانند کشمش، مویز و خرما مناسب و شیرینیجات مصنوعی مانند انواع شکلات، شیرینی، کیک و موارد مشابه نیز برای این افراد نامناسب هستند.
همچنین افراد مبتلا به بیش فعالی باید از مصرف برنج سفید، نان سفید، نان باگت، مواد غذایی تهیه شده از آرد سفید گندم اجتناب کنند. در عوض در رژیم غذایی خود از غلات سبوسدار مانند انواع نانهای سبوسدار، نان قهوهای، برنج قهوهای، مواد غذایی تهیه شده از آرد کامل گندم، ذرت و موارد مشابه به دلیل دارا بودن ویتامینهای گروه B استفاده کنند.
همچنین در بسیاری از مطالعات تأکید شده است که افراد مبتلا به بیش فعالی از مصرف سیگار و الکل اجتناب کنند.
امیدواریم با مطالعه این مطلب با مهمترین علائم و مؤثرترین راهکارهای کنترل و درمان این بیماری آشنا شده باشید. توجه کنید که علائم شدید و اختلالات رفتاری گسترده باعث آسیب زدن به زندگی فردی و اجتماعی شما خواهند شد. بنابراین ضروری است در صورتی که علائم گفته شده را در خود احساس میکنید با متخصص روانپزشک مشورت کنید.
منابع: clevelandclinic , nhs
پاسخ ها