قرنیه لایه شفاف و نازک بیرونی عدسی چشم است که حالتی گنبدیشکل شبیه به توپ دارد. گاهی ممکن است ساختار قرنیه بهاندازه کافی قوی نباشد که بتواند حالت گنبدی چشم را حفظ کند. این امر موجب ورم قرنیه بهسمت خارج و ایجاد شکلی مخروطی میشود. این بیماری قوز قرنیه (کراتوکونوس) نامیده میشود. این بیماری که معمولا در سنین نوجوانی شروع میشود و کمکم پیشرفت میکند، معمولا در دو چشم بروز میکند، ولی اغلب اثر آن روی یکی از چشمها شدیدتر است. برای آشنایی با بیماری قوز قرنیه چشم، علائم، تشخیص، عوارض و روشهای درمان آن ادامه این مطلب را از دست ندهید.
رشتههای ریز پروتئین در چشم، که کلاژن نامیده میشوند، به حفظ قرنیه در جای ثابت کمک میکنند. زمانی که این رشتهها ضعیف شوند، نمیتوانند شکل چشم را بهدرستی حفظ کنند. این امر موجب ایجاد شکل مخروطی چشم میشود.
این بیماری زمانی اتفاق میافتد که در قرنیه مقدار کافی آنتیاکسیدانهای محافظتی وجود نداشته باشد. سلولهای قرنیه مانند دود خودرو مقداری محصولات جانبی مضر تولید میکنند. بهطور طبیعی، آنتیاکسیدانها به رهایی از این محصولات مضر و حفاظت از رشتههای کلاژن کمک میکنند. منتها اگر مقدار آنتیاکسیدانها کم باشد، کلاژن ضعیف میشود و قرنیه بهسمت بیرون ورم میکند.
کراتوکونوس بینایی را به دو روش تغییر میدهد:
چشمپزشک برای تشخیص قوز قرنیه اقداماتی را در طول معاینه انجام خواهد داد. در این راه، توضیح نشانههایتان به او در تشخیص وضعیتتان کمک میکند. این نشانهها عبارتاند از:
علت دقیق بروز این بیماری مشخص نیست. محققان بر این باورند که برخی افراد از ابتدای تولد بیش از سایرین در معرض ابتلا به این عارضه قرار دارند. بهعلاوه برخی عوامل میتوانند احتمال بروز آن را افزایش بدهند. این عوامل عبارتاند از:
تغییرات قرنیه میتواند مشاهده دقیق اشیا را بدون عینک یا لنزهای تماسی برای چشم غیرممکن کند. در حادترین موارد، ممکن است فرد برای بینایی کامل به عمل پیوند قرنیه نیاز پیدا کند.
عمل اصلاح بینایی با لیزر (لیزیک) برای مبتلایان به کراتوکونوس توصیه نمیشود؛ زیرا این عمل ممکن است قرنیه را ضعیفتر و مشکل بینایی را بدتر کند. حتی در موارد خفیف این بیماری نیز بهتر است این عمل در فرد انجام نشود.
پزشک برای تشخیص قوز قرنیه باید شکل قرنیه را بررسی کند. روشهای مختلفی برای این کار وجود دارد. رایجترین آن تهیه «توپوگرافی چشم» است. در این روش، پزشک از سطح قرنیه عکسهایی میگیرد و قرنیه را از نظر صافی بهدقت بررسی میکند.
کودکانی که از والدین مبتلا به قوز قرنیه متولد شدهاند، باید پس از ۱۰سالگی هر سال ۱ بار برای بررسی وضعیتشان نزد چشمپزشک بروند.
آیا قوز قرنیه درمان دارد؟ بله! احتمالا باید برای شروع از عینک استفاده کرد. در موارد متوسط، وجود عینکهای جدید میتواند به بهتردیدن چیزها کمک کند. اگر این روشها مؤثر نبودند، احتمالا پزشک لنزهای تماسی را تجویز میکند. ممکن است پزشک لنزهای تماسی نرم یا لنزهای دیگری مانند لنزهای سخت نفوذپذیر به گاز و لنز اسکلرال یا لنز هیبریدی قوز قرنیه تجویز کند.
بهمرور زمان، احتمالا فرد به درمانهایی برای تقویت قرنیه و بهبود بینایی نیاز پیدا میکند. یکی از این درمانها عمل کراس لینک یا عمل کراس لینکینگ کلاژن قرنیه نامیده میشود. این عمل ممکن است از بدترشدن قوز قرنیه جلوگیری کند. همچنین ممکن است پزشک از رینگهایی استفاده کند که آنها را در زیر سطح قرنیه قرار میدهد تا حالت گنبدی قرنیه را حفظ و به بهبود بینایی کمک کند.
زمانی که تمامی درمانها به بینایی بیمار کمک نکرد، آخرین اقدام عمل پیوند قرنیه است. عمل پیوند قرنیه از عملهای کمخطر است و معمولا در بیش از ۹۰ درصد موارد موفقیتآمیز است. در این عمل، پزشک قسمت مرکزی قرنیه را برمیدارد و آن را با قرنیه فرد اهداکننده عوض میکند. سپس آن را بخیه میزند. در برخی موارد فرد باید پس از عمل پیوند قرنیه از لنزهای تماسی خواهد بود.
در برخی مواردِ قوز قرنیه خفیف، میتوان نقص بینایی را با عینک اصلاح کرد.
خیر. این عمل بیشتر بهمنظور جلوگیری از پیشرفت بیماری انجام میشود.
این بیماری معمولا در ۱۰ تا ۲۵ سالگی شروع میشود و تا ۱۰ سال یا بیشتر پیشرفت میکند. معمولا پیشرفت این بیماری بین ۲۵ تا ۳۰ سالگی متوقف میشود.
بله. رژیم غذایی سالم و محتوی آنتیاکسیدانها تأثیرات بیماری را کمی کاهش میدهد. البته این تأثیر چندان چشمگیر و تعیینکننده نیست.
معمولا قوز قرنیه یکی از چشمها را بیشتر درگیر میکند. اگر تأثیر بیماری روی یکی از چشمها کم باشد، مشکلی ایجاد نمیشود. منتها در صورت درگیری شدید هر دو چشم، رانندگی، مخصوصا در شبها، ممکن است دشوار باشد و به نظر پزشک نیاز داشته باشد.
خیر. کراتوکونوس بیماری نسبتا نادری است. معمولا بروز آن ۱ نفر در هر ۴۰۰ نفر است. در بسیاری از موارد، بهعلت خفیفبودن بیماری، تشخیص داده نمیشود. تقریبا ۱ نفر در هر ۲۰۰۰ نفر، مبتلا به قوز قرنیه تشخیص داده میشود.
بله. به نظر میرسد ابتلا به قوز قرنیه در نقاط گرم و با تابش شدید خورشید رایجتر از جاهای سرد است.
بله. مثلا مالیدن محکم و مداوم چشم، یا احتمال بروز قوز قرنیه را افزایش میدهد یا موجب بدترشدن آن شود.
بله. بهطور متوسط از هر ۱۰ فرد مبتلا، والدین یکی از مبتلایان به قوز قرنیه مبتلاست.
خیر. معمولا این بیماری با روشهای مختلفی کنترل میشود. فقط در صورتی عمل پیوند قرنیه انجام میشود که همه روشها با شکست مواجه بشوند.
قوز قرنیه از اختلالات چشم است که عوامل مختلفی در بروز آن نقش دارند. بهتر است پس از ۱۰سالگی هر سال فرزندتان را برای بررسی وضعیت چشم نزد چشمپزشک ببرید؛ مخصوصا اگر خودتان یا همسرتان مبتلا به این بیماری هستید.
بهتر است از مالیدن شدید چشم خودداری کنید. این کار احتمال بروز قوز قرنیه یا پیشرفت آن را افزایش میدهد. درمانهای مختلفی برای توقف این بیماری وجود دارد. در صورت بیتأثیری روشهای مختلف و شدت بیماری، ممکن است فرد مجبور به انجام عمل پیوند قرنیه شود.
منبع webmd mayoclinic
بیماریبیماری چشمیسلامت چشممشکلات بینایی
0
اشتراکگذاریTelegramWhatsAppFacebookLinkedinTwitterپرینتایمیل
پاسخ ها