
به برگشت اسید معده به مری، «رفلاکس معده به مری» (GERD) گفته میشود که حالت مزمن رفلاکس اسیدی معده است. این بیماری زمانی اتفاق میافتد که اسفنکتر (sphincter، عضلهی تنگکننده) تحتانی مری ضعیف شده یا آسیب جدی دیده باشد. وظیفهی اسفنکتر تحتانی مری جلوگیری از حرکتِ رو به بالای غذا از معده به مری است. علائم رفلاکس بهدلیلِ افزایش یا کاهش غیرطبیعی حجم اسید معده ظاهر میشوند و با اصلاح عادات غذایی، تا حدی قابلکنترل خواهند بود. چنانچه بهعلت حجم بالای اسید معده از علائم رفلاکس رنج میبرید، در ادامه با ما همراه باشید تا با مواد غذایی کاهندهی این علائم بیشتر آشنا شوید.

سبزیجات بهعلت چربی و قند پایین، موجب کاهش اسید معده میشوند. لوبیا سبز، کلم بروکلی، مارچوبه، گلکلم، سبزیجاتِ دارای برگهای سبز خوراکی، سیبزمینی و خیار از جمله سبزیجات مفید برای رفلاکس معده بهشمار میروند.
زنجبیل دارای خواص ضدالتهابی است و در درمان ترش کردن معده و سایر مشکلات گوارشی مؤثر است. میتوانید ریشهی زنجبیل را بهصورت رندهشده یا خُردشده به انواع غذاها و نوشیدنیها اضافه کنید.
جو دوسر از جمله غلات کامل و منبعی غنی از فیبر است که معمولا به شکل حلیم در وعدهی صبحانه مصرف میشود و بهعلت جذب اسید معده، در کاهش علائم رفلاکس مؤثر است. برنج سبوسدار و نانهایی که از غلات کامل درست شدهاند، از دیگر خوراکیهای حاوی فیبر بالا بهشمار میروند.
میوههایی همچون هندوانه، خربزه، طالبی، موز، سیب و گلابی در مقایسه با مرکبات، کمتر موجب رفلاکس معده میشوند.
گوشتهای کمچرب مانند گوشت مرغ، بوقلمون، ماهی و غذاهای دریایی دارای چربی خیلی کمی هستند و موجب کاهش علائم رفلاکس معده میشوند. انواع مختلف گوشت کمچرب را میتوانید بهصورت گریل، کبابی یا آبپَز تهیه و مصرف کنید.
سفیدهی تخممرغ در کاهش علائم رفلاکس معده مؤثر است، درحالیکه زرده بهعلت مقادیر بالای چربی، موجب تشدید علائم رفلاکس معده میشود.
آووکادو، گردو، تخم کتان، روغن زیتون، روغن کنجد و روغن آفتابگردان از جمله منابع حاوی چربیهای مفید بهشمار میروند. تا حد امکان از مصرف چربیهای اشباع و ترانس بپرهیزید و در عوض از روغنهای غیراشباع که سالمترند، استفاده کنید.
ترش کردن یکی از شایعترین علائم رفلاکس معده است که پس از مصرف وعدههای غذایی کامل یا برخی غذاهای خاص به شکل سوزش معده یا سوزش قفسهی سینه احساس میشود. حتی ممکن است در رفلاکس معده مزمن، بهعلت ورود اسید به مری، فرد دچار استفراغ شود. سایر علائم عبارتند از:
برخی مواد غذایی خاص، علائم رفلاکس معده را تشدید میکنند. البته، مواد غذایی محرک علائم رفلاکس معده در همهی مبتلایان یکسان نیستند و هیچ رژیم غذایی خاصی وجود ندارد که تمامی علائم را یکجا برطرف کند. برای اینکه بدانید علائمتان دقیقا در پیِ مصرف کدام مواد غذایی تشدید میشوند، تمامی غذاهایی را که در طول روز میخورید، با ذکر ساعت یادداشت کنید و تکتک علائمی را که پس از هر وعدهی غذایی به سراغتان میآیند نیز بنویسید. یادداشت این موارد را حداقل تا یک هفته ادامه بدهید. اگر رژیم غذایی متغیری دارید، باید مدت طولانیتری غذاهای مصرفی و علائمتان را بادقت ثبت کنید. با این راهکار میتوانید غذاها یا نوشیدنیهایی که علائمتان را تشدید میکنند، راحتتر بشناسید.

درمورد اینکه دقیقا کدام مواد غذایی موجب تشدید علائم رفلاکس معده میشوند اتفاق نظر وجود ندارد، اما برخی مواد غذایی خاص در اغلب افراد موجب تحریک علائم میشوند که عبارتند از:
غذاهای سرخشده و پرچرب بهعلت اینکه اسفنکتر تحتانی مری را به حالت استراحت درمیآورند، موجب میشوند که مقدار بیشتری اسید معده به مری وارد شود. این قبیل غذاها همچنین زمان تخلیهی معده را به تعویق میاندازند. بنابراین با کاهش مقدار چربی مصرفی روزانه میتوانید یکی از علتهای تشدید علائم رفلاکس معده را تا حدودی مهار کنید.
متداولترین مواد غذایی پرچرب که بهتر است مقدار مصرفشان را محدود کنید عبارتند از:
میوهها و سبزیجات از جایگاه ویژهای در رژیم غذایی سالم برخوردارند، اما برخی میوههای خاص، بهویژه میوههای اسیدی، موجب ایجاد یا تشدید علائم رفلاکس معده میشوند. چنانچه از رفلاکس معده مزمن رنج میبرید، باید مصرف مواد غذایی زیر را در رژیم غذایی روزانهی خود محدود کنید:
شکلات حاوی ترکیباتی به نام مِتیلگِزانتین است که به نظر میرسد عضلهی صاف اسفنکتر تحتانی مری را به حالت استراحت درمیآورد و موجب تشدید علائم رفلاکس معده میشود.
غذاهای تند و پُرادویه و نیز غذاهای پر از سیر و پیاز، در اغلب افراد موجب ترش کردن میشوند. البته این مواد غذایی در همهی افراد به تحریک علائم رفلاکس معده نمیانجامند، اما چنانچه به مصرف زیادِ سیر و پیاز یا غذاهای پرادویه عادت دارید، حتما دقت کنید که آیا پس از مصرف چنین غذاهایی به علائم رفلاکس معده دچار میشوید یا خیر.
نوشیدن قهوه در برخی افراد موجب تشدید علائم رفلاکس معده میشود، چرا که کافئین یکی از عوامل تحریککنندهی رفلاکس معده است.
نعناع یا فرآوردههایِ با طعم نعناع، مانند آدامس و خوشبوکنندههای دهان، در برخی افراد موجب تشدید علائم رفلاکس معده میشود.

پاسخ به این سوال به نوع برنج و نحوه مصرف آن بستگی دارد. برنج یکی از کوئریهای اصلی مبتلایان به رفلاکس است:

علاوه بر غذاها، برخی عادات و «چیزها»ی دیگر نیز میتوانند علائم شما را تشدید کنند. برای بهبود، این موارد را در سبک زندگی خود تغییر دهید:
«رفلاکس معده به مری» یا GERD، حالت مزمن برگشت اسید معده به مری است. این بیماری زمانی رخ میدهد که اسفنکتر (عضلهی تنگکننده) تحتانی مری ضعیف شده یا آسیب دیده باشد و نتواند به درستی از حرکت رو به بالای غذا و اسید از معده به مری جلوگیری کند.
بهترین گزینهها غذاهای قلیایی یا خنثی و کمچرب هستند: سبزیجاتی مانند خیار و بروکلی، میوههای غیر مرکبات مانند موز و هندوانه، جو دوسر، برنج سفید، زنجبیل، گوشت مرغ و ماهی (آبپز یا گریل) و سفیدهی تخممرغ.
از غذاهای پرچرب و سرخشده، غذاهای اسیدی (مرکبات، گوجهفرنگی)، شکلات، نوشیدنیهای کافئیندار (قهوه)، نوشیدنیهای الکلی، غذاهای بسیار تند و نعناع پرهیز کنید.
خیر، معمولاً برنج سفید ساده ضرر ندارد و به دلیل هضم آسان و جذب اسید، میتواند مفید هم باشد. اما مصرف آن با خورشهای چرب، تند یا حاوی رب گوجهفرنگی میتواند محرک رفلاکس باشد.
این یک باور غلط رایج است. شیر ممکن است در ابتدا احساس تسکین موقتی ایجاد کند، اما چربی موجود در شیر (مخصوصاً شیر پرچرب) میتواند تولید اسید را تحریک کرده و علائم را بدتر کند. مصرف شیر کمچرب یا بدون چربی در حد اعتدال ممکن است مشکلی ایجاد نکند.
شایعترین علامت، «سوزش سر دل» یا ترش کردن (سوزش در قفسه سینه) پس از غذا خوردن است. علائم دیگر عبارتند از:
برگرفته از: healthline
پاسخ ها