لیکن پلان نوعی بیماری مربوط به پوست، مو، ناخن و اندام تناسلی است که با حمله اشتباه سلول‌های ایمنی به بافت‌های خود فرد ایجاد می‌شود. معمولا لیکن پلان پوستی به‌صورت جوش‌های بنفشِ خارش‌دار مسطحی است که طی چند هفته پیشرفت می‌کنند. در دهان و مخاط تناسلی، لیکن‌پلان به‌صورت لکه‌های سفید تورمانندی است که گاهی با زخم دردناک همراه می‌شود. برای آشنایی بیشتر با این بیماری و درمان آن تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
لیکن پلان نوعی بیماری غیرمسری است که به‌سبب حمله سیستم ایمنی به سلول‌های پوست یا غشای مخاطی ایجاد می‌شود. هرچند علت این واکنش سیستم ایمنی مشخص نیست، لیکن‌پلان ممکن است به علل مختلفی فعال شود:
هر فردی ممکن است به لیکن‌پلان مبتلا شود و حدود ۱درصد از جمعیت جهان به این بیماری دچارند. این بیماری بیشتر افراد ۳۰ تا ۶۰ سال را درگیر می‌کند و لیکن پلان دهانی در زنان شایع‌تر از مردان است.
لیکن پلان انواع مختلفی دارد، از جمله:
شایع‌ترین نوع لیکن پلان است که روی پوست اثر می‌گذارد. بعد از چند هفته ضایعاتی روی پوست ظاهر و منتشر می‌شوند. معمولا لیکن پلان پوست طی ۱ تا ۲ سال خودبه‌خود از بین می‌رود، ولی ناحیه درگیر ممکن است بعد از برطرف‌شدن جوش تیره‌تر شود. این نوع لیکن‌پلان بر اساس شکل به انواع مختلفی تقسیم می‌شود. مشخصه‌های این نوع عبارت‌اند از:
لیکن پلان دهانی طی ۵ سال از بین می‌رود، اما معمولا برمی‌گردد. اگر جوش به‌سبب مصرف دارو ایجاد شده باشد، معمولا بعد از اتمام دوره مصرف دارو برطرف می‌شود.
علائم این نوع لیکن پلان عبارت‌اند از:
به‌صورت جوش‌های فولیکولی تیز کوچکی هستند که در پوست سر یا هرجای دیگری از بدن ایجاد و در موارد نادر به تاول تبدیل می‌شوند. در این حالت، ازبین‌رفتن فولیکول مو موجب طاسی می‌شود. آلوپسی فیبروزان نوعی لیکن پلانوپیلاریس است که قسمت جلوی سر، پیشانی و ابرو را درگیر می‌کند.
علائم این بیماری با توجه به ناحیه درگیر متفاوت‌اند و مثلا لیکن پلان ناخن معمولا چند ناخن را درگیر می‌کند. بعضی از علائم لیکن پلان عبارت‌اند از:
اگر به علل ناشناخته مثل تماس با پیچک سمی روی پوست‌تان برآمدگی‌ها یا جوش‌های ریز ایجاد شد، به پزشک مراجعه کنید. همچنین اگر هرگونه علائمی مربوط به لیکن پلان در دهان، ناحیه تناسلی، پوست سر یا ناخن داشتید، به پزشک مراجعه کنید. از آنجایی که تعدادی از بیماری‌های پوستی و غشای مخاطی موجب زخم و درد می‌شوند، بهتر است تشخیص سریع و درست انجام شود.
پزشک برای تشخیص علت بیماری درباره علائم و سابقه پزشکی با فرد صحبت می‌کند و معاینه بالینی انجام می‌دهد. همچنین ممکن است نیاز باشد فرد چند آزمایش انجام دهد، از جمله:
اگر درد یا ناراحتی ندارید، ممکن است به درمان نیاز نداشته باشید. لیکن پلان پوستی خفیف ممکن است به درمان نیاز نداشته باشد و خودش طی چند ماه تا چند سال از بین برود. اما اگر بیماری موجب درد یا خارش شدید شود، ممکن است به داروهای تجویزی نیاز داشته باشید.
داروها و سایر درمان‌ها ممکن است برای ازبین‌بردن خارش، تسکین درد و تسریع بهبودی استفاده شوند. درباره مزایا و معایب درمان با پزشک صحبت کنید. همچنین ممکن است بیشتر از یک روش درمان برای مهار علائم لازم باشد.
اگر بیماری بر غشای مخاطی و ناخن‌ها اثر بگذارد، درمان سخت‌تر است و حتی در صورت درمان ممکن است علائم برگردند. بنابراین حداقل تا ۱ سال باید به علائم احتمالی توجه کنید.
اگر به‌دنبال بهترین پماد برای درمان لیکن پلان پوست هستید اولین انتخاب تجویز کورتیکواستروئید است. این کار تا حدی سبب تسکین درد، ورم و التهاب می‌شود. اگر کورتیکواستروئید موضعی مؤثر نبود و بیماری بدتر یا منتشر شد، ممکن است پزشک قرص یا آمپول کورتیکواستروئید را تجویز کند. عوارض جانبی با توجه به روش استفاده متفاوت است. مصرف کورتیکواستروئید طبق دستورالعمل ایمن است.
سایر داروهای خوراکی برای لیکن‌پلان شامل هیدروکسی کلروکوئید ضدمالاریا و آنتی‌بیوتیک مترونیدازول است.
برای علائم شدیدتر ممکن است به دارویی تجویزی نیاز داشته باشید که واکنش ایمنی بدن را تغییر دهد. هرچند تحقیقات بیشتری در این باره لازم است، ظاهرا مصرف بعضی از داروها مؤثر است از جمله:
داروی آنتی‌هیستامین خوراکی خارش پوستی ناشی از لیکن پلان را تسکین می‌دهد.
نوردرمانی برای رفع اثر لیکن‌پلان روی پوست مفید است. در این روش که فتوتراپی هم نامیده می‌شود، پوست درگیر ۲ تا ۳ بار در هفته و به‌مدت چند هفته در معرض پرتوی فرابنفش بی (B) قرار می‌گیرد. یکی از عوارض جانبی این روش تغییر رنگ پوست حتی بعد از بهبودی است.
ممکن است پزشک رتینوئید خوراکی یا موضعی مثل آسیترتین تجویز کند. ممکن است مصرف رتینوئید موجب نقایص تولد شود، بنابراین این روش برای افراد باردار یا افرادی که قصد بارداری دارند مناسب نیست. اگر در دوران بارداری یا شیردهی هستید، ممکن است پزشک درمان را به تأخیر بیندازد یا درمانی متفاوت پیشنهاد کند.
اگر پزشک بفهمد که لیکن پلان به عفونت، حساسیت، داروی مصرفی یا چیزی مانند آن مربوط است، شاید درمان یا آزمایش دیگری پیشنهاد کند.
روش‌های خودمراقبتی خارش و درد ناشی از بیماری را تا حدی کاهش می‌دهند، از جمله:
شما چقدر با لیکن پلان آشنایی دارید؟ آیا تابه‌حال به این عارضه مبتلا شده‌اید؟ در صورت تمایل، می‌توانید تجربه و نظرتان را در قسمت ارسال دیدگاه برایمان بنویسید و این مطلب را از طریق شبکه‌های اجتماعی با دوستانتان به اشتراک بگذارید.
در آیدت،
فایل‌های
خود را به فروش بگذارید و یا
مقالات‌تان
را منتشر کنید👋
پاسخ ها