برای موفقیت در کار و زندگی باید همواره در حال آموزش و توسعه مهارتهایمان باشیم. منتورینگ یکی از راههای بهبود دانش و مهارتهاست. منتورینگ فرصتی ایجاد میکند برای بهبود مهارتهای ارتباطی، یافتن دیدگاههای جدید و روشهایی نو برای مواجهه با موقعیتها. پیشتر بهطور مفصل درباره کوچینگ و تفاوت آن با منتورنیگ و آموزش نوشتهایم. در این مقاله پس از توضیح مفهوم منتور و منتورینگ، از فواید و انواع منتورینگ میگوییم؛ سپس تفاوتهای آن با کوچینگ را یادآوری میکنیم.
منتورینگ رابطهای دوطرفه و مشارکتی با هدف پیشرفت حرفهای و فردی است که میان منتور (mentor) و مِنتی (mentee) ایجاد میشود. منتور معمولا فردی باتجربه است که دانش، تجربه و اطلاعات خود را به فردی کمتجربهتر (منتی) منتقل میکند. منتور مشاور و الگویی قابلاعتماد است که با ارائه پیشنهادها و دانش خود منتی را تشویق و پشتیبانی میکند. هدف منتور کمککردن به منتی برای بهبود مهارتها و پیشرفت شغلی است.
منتورینگ میتواند رسمی یا غیررسمی باشد. در محیط غیررسمی منتی اهداف را تعیین میکند، اهدافی که معمولا قابلاندازهگیری و سنجش نیستند. ولی در رابطه منتورینگ رسمی، اهداف عملی و قابلاندازهگیری هستند و در چهارچوب الزاماتی مشخص تعریف و تعیین میشوند.
منتور خوب میتواند به منتی کمک کند:
منتور برای درک و شناخت منتی و چالشهای او وقت میگذارد و سپس بر اساس این شناخت و تجربیات شخصی خودش، او را راهنمایی و در جهت رسیدن به اهدافش هدایت میکند. این رابطه بر پایه اعتماد و احترام متقابل است و از نظر شخصی و حرفهای برای هر دو طرف مزایایی دارد.
در این نوع منتورینگ فقط یک منتور و منتی وجود دارد و معمولا فردی باتجربهتر با فردی کمتجربه یا جوانتر همراه میشود.
در این مدل یک یا چند منتور با گروهی از منتیها کار میکنند. در مدارس و برنامههای مختص جوانان اغلب از این مدل استفاده میشود، زیرا زمان و منابع کافی برای درنظرگرفتن یک منتور برای هر منتی وجود ندارد.
در این مدل، طرفین سِمَت یکسانی دارند یا در بخشهای یکسانی از شرکت کار میکنند یا در زندگی حرفهای یا شخصی خود تجربههای مشترک یا مشابهی دارند. در این رابطه منتورینگ هر دو نفر به یکدیگر آموزش میدهند و کمک میکنند. این رابطه منتورینگ میتواند گروهی یا یکبهیک باشد.
با پیشرفت فناوری دیگر نیازی نیست رابطه منتورینگ رودررو باشد. با استفاده از نرمافزارهای آنلاین یا حتی ایمیل دو طرف میتوانند مجازی با یکدیگر در ارتباط باشند.
این رابطه منتورینگ درست برعکس رابطه منتورینگ معمول و سنتی است. یعنی بهجای اینکه کارمند ارشد به کارمند جوانتر آموزش دهد، کارمند جوانتر کارمند ارشد را راهنمایی میکند. در این نوع منتورینگ، معمولا فرد جوانتر یا تازهکارتر طرز استفاده از اپلیکیشن یا فناوری جدیدی را به فرد ارشد و مسنتر میآموزد.
این نوع منتورینگ شامل ملاقاتهایی کوتاه و سریع است و معمولا بخشی از رویدادی در شرکت یا کنفرانس به شمار میرود. در منتورینگ سرعت، منتی با تعدادی از منتورهای مختلف مجموعهای از مکالمات یکبهیک را انجام میدهد و معمولا پس از گفتوگویی کوتاه، از پیش یک منتور پیش منتور بعدی میرود. منتی باید از قبل آماده باشد و برای دریافت راهنماییهای افراد حرفهای سؤالاتی را آماده کرده باشد.
در دنیای پرشتاب و رقابتی امروز، اهمیت دریافت رهنمود از یک منتور (Mentor) حرفهای بیشتر از هر زمان دیگری خودش را نشان میدهد. منتور، فردی باتجربه و آگاه است که میتواند راهنماییها و حمایتهای ارزشمندی ارائه دهد. اما چرا به منتور نیاز داریم و چطور میتوانیم یک منتور مناسب پیدا کنیم؟ در این مقاله، به این پرسشها پاسخ خواهیم داد و به شما نشان میدهیم که چطور میتوانید یک منتور خوب پیدا کنید و با کمک او مسیر زندگیتان را بهبود ببخشید.
رابطه منتوری (Mentorship) نهتنها در کوتاهمدت میتواند به رشد فردی و حرفهای شما کمک کند، بلکه در بلندمدت نیز تأثیرات مثبت زیادی دارد. در اینجا به برخی از مزایای بلندمدت منتوری اشاره میکنیم:
در طول مسیر حرفهای و شخصی، موقعیتها و شرایط مختلفی وجود دارند که در آنها وجود یک منتور میتواند به شما کمک کند تا بهتر تصمیمگیری کنید، از چالشها عبور کنید و به اهداف خود نزدیکتر شوید. در ادامه، به برخی از موقعیتهایی که نیاز به منتور در آنها بیشتر احساس میشود، اشاره میکنیم:
وقتی تازه وارد یک صنعت یا شغل جدید میشوید، حضور منتور میتواند کمک کند تا محیط جدید را بهتر درک کنید، فرهنگ سازمانی را بیاموزید، و با شبکههای اصلی آن آشنا شوید. منتور میتواند به شما کمک کند تا از اشتباهات رایج اجتناب کنید و سریعتر در نقش جدید خود پیشرفت کنید.
اگر در فکر تغییر شغل یا مسیر حرفهای هستید، منتور میتواندکمک کند تا نقاط قوت و ضعف خود را ارزیابی کنید، بازار کار را بهتر بشناسید و مسیر جدیدی را با اطمینان بیشتری انتخاب کنید. منتور میتواند تجربیات خود را در اختیار شما بگذارد و به شما کمک کند تا از چالشها و فرصتهای پیش رویتان آگاه شوید.
حتی زمانی که در شغل فعلی خود هستید و میخواهید پیشرفت شغلی داشته باشید، منتور میتواند راهنماییهایی برای بهبود مهارتهای جدید، افزایش بهرهوری و بهبود عملکرد ارائه دهد. او میتواند به شما کمک کند تا به فرصتهای بیشتری دست پیدا کنید و به مسیر رشد حرفهای خود سرعت ببخشید.
اگر با چالشهای خاصی در محیط کاری یا زندگی شخصی خود مواجه هستید، مانند مدیریت تیم، مواجهه با تعارضات، یا استرسهای حرفهای، منتور میتواند به شما در ارائه راهحلها و راهکارهای مؤثر کمک کند. منتور میتواند به شما نشان دهد که چگونه از تجربیات قبلی خود برای حل مشکلات فعلی استفاده کنید.
زمانی که نیاز به توسعه مهارتهای خاصی دارید، مانند مهارتهای ارتباطی، رهبری، یا مذاکره، منتور میتواند به شما کمک کند تا این مهارتها را بهصورت عملی یاد بگیرید و به کار بگیرید. او میتواند راهنماییهایی خاص و تمرینهای کاربردی به شما توصیه کند که برای بهبود مهارتهای شما مفید است.
اگر به دنبال گسترش شبکه حرفهای خود هستید، منتور میتواند به شما کمک کند تا با افراد مؤثر در صنعت خود ارتباط برقرار کنید. منتور میتواند شما را به افراد مناسب معرفی کند و فرصتهای شبکهسازی و همکاری جدیدی را برایتان فراهم کند.
در زمانهای پرریسک و تغییرات بزرگ، مانند ادغامها و تملکها، تغییرات سازمانی، یا تغییرات در بازار، منتور میتواند به شما کمک کند تا بهتر این تغییرات را مدیریت کنید و به راهحلهای جدید فکر کنید. منتورها میتوانند به شما کمک کنند تا از وضعیتهای پیچیده و نامطمئن با موفقیت عبور کنید.
اگر کارآفرین هستید و فکر راهاندازی یک کسبوکار جدید در سر دارید، منتور میتواند راهنماییهای ارزشمندی ارائه کند. منتور میتواند درتدوین استراتژی کسبوکار و برنامهریزی مالی تا مدیریت تیم و بازاریابی،تجربههای خود را در اختیار شما بگذارد و به شما کمک کند تا از چالشهای پیشروی خود با موفقیت عبور کنید.
گاهی اوقات، چالشهای حرفهای میتوانند روی زندگی شخصی شما تأثیر بگذارند. در این مواقع، منتور میتواند به شما کمک کند تا راهکارهایی برای بهبود تعادل کار و زندگی پیدا کنید و از استرسهای غیرضروری دوری کنید. او میتواند تجربیات خود را در اختیارتان بگذارد و به شما نشان دهد که چگونه میتوانید تعادل بین کار و زندگی برقرار کنید.
هنگامی که بهدنبال بازخورد واقعی و سازنده برای بهبود عملکرد خود هستید، یک منتور میتواند این نیاز را برآورده کند. منتورها میتوانند در جایگاه یک ناظر باتجربه بیرونی بازخورد صادقانهای به شما بدهند. حاصل از دریافت بازخوردهای صادقانه این است که شما با شناسایی نقاط قوت و ضعفتان، نسخه بهتری از خود را خلق میکنید.
توجه داشته باشید که منتور و حامی (Sponsor) دو نقش متفاوت در دنیای حرفهای هستند. منتور به شما مشاوره میدهد و تجربیات خود را با شما در میان میگذارد. حامی اما فردی است که از شما حمایت میکند، برایتان فرصتهای شغلی فراهم میکند و برای پیشرفت شما در سازمان تلاش میکند. حمایت یک رابطه رسمی و صریح برای کمک به پیشرفت شغلی در یک مسیر خاص است، در حالی که منتورها بیشتر بر یادگیری و رشد فردی تمرکز دارندد.
میخواهید منتور مناسب پیدا کنید؟ مراحل زیر را قدم به قدم سپری کنید:
اولین قدم در پیدا کردن منتور، شناسایی افرادی است که میتوانند به شما کمک کنند. این افراد ممکن است در محیط کاری یا تحصیلی شما حضور داشته باشند یا از طریق شبکههای حرفهای مانند لینکدین قابلدسترسی باشند. منتور شما میتواند هر کسی باشد که در موضوع خاصی نسبت به شما دانش و تجربه بیشتری دارد؛ بنابراین، افق دید خود را گسترش دهید و به افرادی با پیشینههای شغلی مختلف فکر کنید.
پس از شناسایی افراد بالقوه، باید با آنها تماس بگیرید و علاقهمندی خود را برای یادگیری و مشاوره از آنها ابراز کنید. در این مرحله، بهتر است از درخواست مستقیم برای منتورینگ پرهیز کنید و بهجای آن به گفتوگوی ساده و دوستانه روی بیاورید. در این صورت، میتوانید سر صحبت را با آن فرد باز کنید. اگرآن فرد هم تمایل داشت که مسئولیت منتورینگ شما را بر عهده بگیرد، مسیر را با هم ادامه بدهید.
در اولین ملاقات، آمادگی کامل داشته باشید و با سؤالات مشخص به جلسه بروید تا از وقت منتور به بهترین شکل استفاده کنید. هدف از این جلسه، دریافت مشاوره و دیدگاههای جدید است. به همین دلیل، جلسه را متمرکز بر اهداف و چالشهای خود نگه دارید.
رابطه منتوری نیاز به مراقبت و پرورش دارد. پس از اولین ملاقات، بهطور منظم وضعیت و پیشرفت خود به منتور اطلاع دهید و نشان دهید که توصیههای او چطور به شما کمک کردهاند. همچنین، میتوانید جلسات دورهای برای بررسی وضعیت و دریافت بازخورد بیشتر ترتیب دهید.
هیچ منتوری نمیتواند بهتنهایی تمام نیازهای شما را برآورده کند. بهتر است شبکهای از منتورهای مختلف داشته باشید که هرکدام در حوزهای خاص بتوانند به شما کمک کنند. این شبکه به شما امکان میدهد تا مهارتهای خود را گسترش دهید و با افراد متنوعی ارتباط برقرار کنید.
با پیشرفت در حرفه یا تغییر اهداف، ممکن است نیاز به تغییر منتورهای خود داشته باشید. این تغییر به شما کمک میکند تا با چالشهای جدید بهتر مواجه شوید و از بینشهای تازه بهرهمند شوید. اما تلاش کنید تا ارتباط خود را با منتورهای قبلی حفظ کنید و از کمکهایشان قدردانی کنید.
یکی از مهمترین سوالهای هر کسی این است که ویژگی یک منتور خوب چیست؟ در ادامه، به برخی از مهمترین ویژگیهای یک منتور خوب اشاره میکنیم:
پیدا کردن منتور مناسب میتواند چالشبرانگیز باشد، بهویژه اگر شبکه ارتباطی گستردهای نداشته باشید یا در محیطی جدید و ناآشنا قرار گرفته باشید. اما منابع و راههای مختلفی وجود دارند که میتوانند شما را در این مسیر یاری کنند. در زیر به چند منبع و راهکار مؤثر برای یافتن منتور اشاره میکنیم:
مدیریت مؤثر رابطه منتوری نیازمند توجه به جزئیات و استفاده از روشهای مشخص برای حفظ و تقویت این رابطه است. در ادامه به روشهایی برای مدیریت بهتر رابطه منتوری پرداختهایم:
در نهایت، یک منتور مناسب میتواند تأثیر مهمی در مسیر حرفهای شما داشته باشد. منتورینگ نهتنها درباره یادگیری بلکه درباره استفاده درست از تجربه منتور است. تجربه او باعث میشود شما بهجای اشتباهات تکراری، تجربههای جدیدی کسب کنید، فرصتها و تهدیدها را بشناسید و بازدهی بیشتری داشته باشید
آیا در زندگی شخصی یا حرفهای خود از منتورینگ استفاده کردهاید؟ استفاده از منتورینگ چه مزیتهایی برایتان داشته است؟ خوشحال میشویم که تجربه و دیدگاهتان را برایمان بنویسید.
به روز رسانی: فائزه احمدی
پاسخ ها