فواید کمک به دیگران برای سلامت جسمی و روانی

کمک به دیگران کاری پسندیده است که قرن‌هاست در ادبیات تعلیمی، دین و رسوم ما به آن توصیه شده است و درباره فواید معنوی آن بسیار سخن گفته‌اند، اما آیا کمک‌کردن فواید دیگری هم دارد؟ علم نیز اثبات کرده است که کمک کردن فوایدی کاملا محسوس و قابل‌اندازه‌گیری برای بدن ما دارد. در این مقاله با بررسی چندین تحقیق توضیح می‌دهیم که کمک به دیگران چه فوایدی برای سلامت جسم و روان ما دارد. با ما تا پایان مقاله همراه باشید.

روانشناسی کمک به دیگران

چرا به دیگران کمک می‌کنیم؟ پاسخ به این پرسش ممکن است به تعداد افرادی که این کار را می‌کنند، متفاوت باشد. بااین‌حال، روان‌شناسی برای آن پاسخی جامع دارد. ما به دو دلیل میل به کمک به دیگران داریم. اولی مربوط به احساس خوبی است که در ما ایجاد می‌شود. با یاری دیگران آن بخش از مغز ما که مسئول شادی و پاداش است فعال‌تر می‌شود. پس ما به دیگران کمک می‌کنیم تا احساس شادی و رضایت درونی پیدا کنیم. اما کسانی هم هستند که با ازخودگذشتگی فراوان به دیگران کمک می‌کنند. مثلا کسانی که عضوی از بدن خود را به دیگری اهدا می‌کنند. آیا آنها نیز صرفا برای رضایت درونی چنین می‌کنند؟ محققان علوم روان و اعصاب می‌گویند شاید آنها به دلیل حساسیت بیشتری که به درد و رنج دارند، به این کار سوق پیدا می‌کنند.

به‌هرحال دلیل کمک به دیگران هرچه باشد، بیشتر فواید آن قطعی و قابل‌اندازه‌گیری‌اند.

فواید کمک به دیگران برای سلامت جسم و روان

۱. کاهش فشار خون

سخاوتمندی و یاری دیگران واقعا برای سلامت قلب ما مفید است. طبق تحقیقات، کمک به دیگران باعث کاهش فشار خون می‌شود. اثر این کاهش به اندازه مصرف غذاهای سالم و ورزش‌کردن است.

۲. افزایش طول عمر

یکی از رازهای طول عمر بیشتر کمک به دیگران است. محققان با سال‌ها تحقیق درباره راز طول عمر افراد دریافته‌اند که ارتباط هریک از ما با شبکه‌ای از دوستان و آشنایان می‌تواند عمرمان را بیشتر کند. ما موجوداتی اجتماعی هستیم و زندگی طولانی در تنهایی برایمان میسر نیست.

۳. کاهش التهاب مزمن

التهاب مزمن یکی از عارضه‌های مرتبط با بسیاری از بیماری‌های خطرناک است. بدن ما هنگام بیماری به کمی التهاب برای مبارزه با ویروس‌ها و باکتری‌ها نیاز دارد، اما وقتی بیمار نیستیم، التهاب مزمن ممکن است به ضرر ما تمام شود. التهاب مزمن به قدری جدی است که نیمی از مرگ‌ومیرهای دنیا را می‌توان مرتبط با آن دانست.

بر اساس تحقیقات، کمک به دیگران و شرکت در کارهای داوطلبانه این التهاب را تا حدی کاهش می‌دهد. پژوهشگران داده‌های مربوط به هزار نفر میان‌سال را در دو گروه بررسی کردند. گروه اول پرسشنامه‌ای درباره میزان کمک به دیگران و کارهای داوطلبانه پر کردند. گروه دوم نیز پرسشنامه‌ای رسمی‌تر شامل جملات مثبت مانند «من به خیریه کمک می‌کنم» پر کردند. در هر دو گروه کسانی که سابقه کارهای خیریه و داوطلبانه بیشتری داشتند، میزان التهاب در بدنشان کمتر بود.

تحقیقات دیگری نیز به نتایج مشابهی رسیده‌اند. مثلا در سال ۲۰۲۲، به ۶۳ نفر گفته شد که ۴ هفته تصادفی و هرگاه که ممکن بود به دیگران کمک کنند. به گروه دوم گفته شد که تنها بر خودمراقبتی تمرکز کنند. گروه سومی نیز به عنوان گروه کنترل در نظر گرفته و از آنها خواسته شد تا بدون تمرکز بر کاری خاص، روز خود را طی کنند. نتیجه آن بود که گروه اول بیشترین میزان کاهش التهاب را پس از ۴ هفته داشتند. بنابراین واضح است که کمک‌کردن به دیگران چقدر بر سلامت جسم ما اثرگذار است.

۴. تقویت سیستم ایمنی

اثر مهم دیگر کمک به دیگران تقویت سیستم ایمنی بدن است. تحقیقات مختلف حاکی از این بوده‌اند که کسانی که پیوندهای اجتماعی قوی‌تری دارند، هنگام دریافت واکسن پادتن بیشتری تولید می‌کنند. آنها کمتر سرما می‌خورند و در مجموع سیستم ایمنی قوی‌تری دارند.

۵. کاهش استرس

پستانداران، از جمله ما انسان‌ها، برای مقابله با استرس شیوه‌های مراقبتی اجتماعی را به کار می‌گیرند. نوازش‌کردن و نوازش‌شدن یکی از روش‌های معمول کاهش استرس در پستانداران است. وقتی ما به دیگران توجه می‌کنیم، بخشی از مغز که مسئول پاداش و شادی است فعال می‌شود. در مقابل بخش مربوط به ترس که با هورمون کورتیزول مرتبط است، خاموش می‌شود. محبت به عزیزان، کمک به دیگران و شرکت‌کردن در کارهای داوطلبانه سبب کاهش هورمون کورتیزول و درنتیجه کاهش استرس می‌شود.

۶. افزایش هورمون اندروفین

هورمون اندورفین که در مغز ما تولید می‌شود، نقشی مهم در حفظ روحیه ما دارد. این هورمون اجازه نمی‌دهد که خموده و افسرده شویم. با کمک به دیگران و انجام کارهای خیریه، احساس خوبی که کسب می‌کنیم منجر به تحریک بخش‌هایی می‌شود که این هورمون را ترشح می‌کنند. درنتیجه مقدارش در بدن ما افزایش می‌یابد.

پیامدهای زیادی‌روی در کمک به دیگران

کمک‌کردن به دیگران فواید زیادی دارد، اما مانند هر چیز خوب دیگری باید آن را به‌اندازه انجام دهیم وگرنه تأثیر آن برعکس خواهد شد. طبق تحقیقات، آنهایی که بیشترین فداکاری‌ها را برای دیگران می‌کنند، ۶۳درصد بیش از سایرین در معرض خطر مرگ قرار می‌گیرند. ما نباید برای کمک به دیگران به نیازهای خود بی‌توجهی کنیم. اینکه چه میزان به دیگران کمک کنیم موضوعی است که ترجیح، وقت، پول و زمان ما آن را تعیین می‌کنند. به‌هرحال تا زمانی که خود را قربانی نکنیم، کمک به دیگران در کنار سایر عادت‌های سالم زندگی موجب بهبود سلامت جسم و روان ما می‌شود.

تجربه شما از کمک به دیگران چیست؟

شما چه تجربیاتی از کمک به دیگران دارید؟ برای کمک به دیگران چه کارهایی کرده‌اید؟ آیا تأثیرات گفته‌شده در این مقاله را به‌چشم دیده‌اید؟ به‌نظر شما با چه روش‌هایی می‌توان به دیگران کمک کرد؟ نظرات خود را با ما و سایر خوانندگان در میان بگذارید.