سارا بخت آور

سارا بخت آور

دانشجوی سال آخر رشته مدیریت صنعتی، علاقمند نوشتن و یادگیری

کلسترول HDL؛ همه چیز در مورد کلسترول خوب

اچ دی ال کلسترول؛ همه‌چیز درباره کلسترول خوب

کلسترول اچ دی ال کلسترول خوب هم نامیده می‌شود، چون باعث می‌شود کلسترول بد اضافی بدن دفع شود. تجمع پلاک در شریان‌ها احتمال ابتلا به بیماری قلبی و سکته را افزایش می‌دهد و اچ دی ال کلسترول با ممانعت از انباشته‌شدن پلاک‌ها در رگ‌ها احتمال ابتلا به این بیماری‌ها را کاهش می‌دهد. هرآنچه لازم است درباره کلسترول خوب بدانید، در این مقاله خواهید خواند. با ما همراه باشید.

HDL چیست؟

HDL مخفف لیپوپروتئین با چگالی بالاست. لیپوپروتئین‌ها ذرات ساخته‌شده از چربی و پروتئین هستند و وظیفه اصلی آنها انتقال چربی‌هایی مانند کلسترول به سلول‌هایی است که به آنها نیاز دارند. ساختار شیمیایی چربی‌ها باعث می‌شود در رگ‌ها به‌سختی جریان یابند و وظیفه لیپوپروتئین‌ها به‌گردش‌درآوردن این چربی‌ها داخل رگ‌ها و رساندن آنها به قسمت‌های موردنیاز بدن است.

چرا HDL کلسترول خوب نامیده می‌شود؟

یکی از دلایل این نام‌گذاری این است که اچ دی ال کلسترول باعث می‌شود بدن از شر کلسترول بد اضافی خلاص شود و این فرایند احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی‌وعروقی را کاهش می‌دهد.

رونیکس

کلسترول از کبد به جریان خون می‌رسد، سپس لیپوپروتئین‌ها آن را به سلول‌های مختلف بدن می‌رسانند تا در فرایندهای مهمی مانند تشکیل غشای سلولی و تولید هورمون‌ها استفاده شود. بااین‌حال گاهی اوقات مقدار کلسترول جریان‌یافته در خون بیش از حد نیاز بدن است. کلسترول بیش از حد احتمال تشکیل پلاک در دیواره شریان (گرفتگی رگ قلب) را افزایش می‌دهد. نقش مهم کلسترول اچ دی ال اینجا مشخص می‌شود؛ ذرات HDL کلسترول بد اضافی را از جریان خون به کبد برمی‌گردانند، سپس کبد این کلسترول را تجزیه و آن را از طریق مدفوع از بدن خارج می‌کند.

خلاص‌شدن از شر کلسترول بد اضافی HDL را به کلسترولی مفید تبدیل می‌کند. البته خوب‌بودن کلسترول اچ دی ال به اینجا ختم نمی‌شود؛ این کلسترول مفید از لخته‌شدن خون نیز جلوگیری می‌کند و در برابر التهاب و اکسیدان‌ها از بدن دفاع می‌کند.

چطور از مقدار اچ دی ال کلسترول بدن مطلع شویم؟

پزشک با تجویز آزمایش خون پانل لیپیدی از مقدار کلسترول اچ دی ال بدنتان مطلع می‌شود. در آزمایش پانل لیپیدی نه‌تنها مقدار کلسترول خوب بلکه مقدار انواع مختلف کلسترول مشخص می‌شود.

دسته‌بندی مقدار کلسترول اچ دی ال

کلسترول HDL کم

HDL کلسترول مناسب

HDL بالا

کمتر از ۴۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر برای مردان و کمتر از ۵۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر برای زنان ۴۰ تا ۸۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر برای مردان
۵۰ تا ۸۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر برای زنان
بیشتر از ۸۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر

 

در حالت ایدئال، مقدار HDL شما باید ۶۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر (mg/dL) یا بیشتر باشد. بر اساس پژوهش‌های مختلف، این مقدار کلسترول خوب احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی را کاهش می‌دهد. به همان اندازه که کلسترول اچ دی ال پایین خوب نیست، مقدار خیلی زیاد این نوع کلسترول نیز مشکل‌ساز است. مقدار خیلی کم یا خیلی زیاد کلسترول خوب نشانه بیماری‌های زمینه‌ای و مشکلات پزشکی مختلف است.

علل کم‌بودن اچ دی ال کلسترول

کم‌بودن مقدار کلسترول خوب بدن ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد که رایج‌ترین آنها عبارت‌اند از:

  • بیماری تانژیر: این عارضه ژنتیکی باعث می‌شود کلسترول HDL خون بسیار کمتر از حد معمول باشد.
  • هیپرلیپیدمی ترکیبی خانوادگی: این عارضه باعث می‌شود کلسترول HDL بسیار کم و کلسترول LDL بسیار زیاد باشد.
  • کمبود ApoA1: افراد مبتلا به این بیماری ژنتیکی آپولیپوپروتئین A۱ کافی ندارند. آپولیپوپروتئین A۱ جزء اساسی HDL است و کمبود آن باعث کم‌شدن کلسترول خوب بدن می‌شود.
  • سندرم متابولیک: چندین بیماری در این سندرم ترکیب می‌شوند و احتمال بیماری قلبی، دیابت نوع ۲ و سکته را افزایش می‌دهند.
  • شاخص توده بدنی بیشتر از ۲۵ (چاقی): اضافه‌وزن یکی از مهم‌ترین علل کم‌بودن کلسترول HDL بدن است.
  • سیگارکشیدن یا مصرف تنباکو: تنباکو حاوی نیکوتین است که مقدار HDL بدن را کاهش می‌دهد.
  • مقاومت به انسولین: چربی اضافی ممکن است تنظیم قند خون بدن را مختل کند و باعث کاهش مقدار HDL شود.
  • داروها: برخی داروها مانند مسدودکننده‌های بتا، برخی هورمون‌ها و برخی دیورتیک‌ها مقدار کلسترول HDL بدن را کاهش می‌دهند.

مقدار بیش از حد HDL به چه معناست؟

اگر مقدار اچ دی ال کلسترول بدن بیشتر از ۸۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر باشد، در محدوده غیرطبیعی و بیش از حد قرار می‌گیرد. یکی از عواملی که در افزایش بیش از حد کلسترول HDL نقش دارد، جهش ژنتیکی است. برخی جهش‌های ژنتیکی باعث می‌شوند بدن کلسترول HDL بیش از حد تولید کند یا در دفع کلسترول اضافی دچار مشکل شود. مثلا جهش در ژن CETP ممکن است باعث شود کلسترول اچ دی ال بدن به بیش از ۱۵۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر برسد.
سایر دلایل افزایش غیرطبیعی HDL عبارت‌اند از:

  • پرکاری تیروئید؛
  • اختلال مصرف الکل؛
  • کلانژیت صفراوی اولیه؛
  • مصرف برخی داروهای خاص.

چطور اچ دی ال کلسترول بدن را افزایش بدهیم؟

با مراجعه به پزشک می‌توانید از مقدار کلسترول خوب خود مطلع شوید و توصیه‌های مفید متناسب با شرایط خاص خودتان را دریافت کنید. برخی تغییرات سبک زندگی در بهبود مقدار کلسترول HDL نقش دارند، چند نمونه از مهم‌ترین عوامل را در این قسمت از مقاله معرفی می‌کنیم.

۱. خوردن غذاهای مفید برای قلب

خوردن غذاهای مفید برای افزایش اچ دی ال کلسترول

رژیم غذایی مدیترانه‌ای یکی از بهترین رژیم‌های غذایی برای بهبود سلامت قلب و افزایش کلسترول خوب بدن است. این رژیم غذایی شامل مقدار زیادی میوه و سبزیجات، حبوبات (لوبیا و عدس) و غلات کامل است. غذاهای سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ نیز تأثیر فوق‌العاده‌ای بر افزایش کلسترول HDL دارند.

۲. پرهیز از مصرف غذاهای ناسالم

محصولات فراوری‌شده حاوی چربی ترانس از غذاهای ناسالم محسوب می‌شوند. اگر به‌دنبال افزایش مقدار کلسترول خوب بدنتان هستید، باید مصرف چربی‌های اشباع‌شده مانند سوسیس، پنیر و بیکن را محدود کنید.

۳. ورزش‌کردن

ورزش هوازی یکی از بهترین روش‌های افزایش کلسترول خوب است. برای رسیدن به این هدف باید حداقل ۵ روز در هفته و روزی حداقل ۳۰ دقیقه ورزش کنید. اگر تابه‌حال اهل ورزش‌کردن نبوده‌اید، اشکالی ندارد؛ با ۵ یا ۱۰ دقیقه در روز شروع کنید و مدت‌زمان آن را به‌تدریج افزایش دهید. یکی دیگر از فواید ورزش‌کردن حفظ وزن بدن در محدوده سالم است. طبق پژوهش‌ها، کاهش وزن به‌خصوص در ناحیه مرکزی بدن مقدار کلسترول خوب را افزایش می‌دهد.

۴. پرهیز از استعمال دخانیات

سیگارکشیدن، استعمال دخانیات و استفاده از سایر محصولات تنباکو کلسترول اچ دی ال بدنتان را کاهش می‌دهد. ترک سیگار و هر نوع دخانیات دیگر مهم‌ترین گامی است که باید برای افزایش کلسترول اچ دی ال بدنتان بردارید.

سؤالات رایج

۱. کلسترول خوب باید چند باشد؟

مقدار نرمال hdl در آزمایش خون ۴۰ تا ۸۰ برای مردان و ۵۰ تا ۸۰ برای زنان است.

۲. کلسترول خوب و بد چه فرقی دارند؟

یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های کلسترول بد و خوب این است که کلسترول بد باعث انباشته‌شدن پلاک در دیواره رگ‌های خونی می‌شود و کلسترول خوب با دفع کلسترول بد اضافی از این انباشتگی پلاک پیشگیری می‌کند.

۳. اچ دی ال بالا نشانه چیست؟

  • پرکاری تیروئید؛
  • اختلال مصرف الکل؛
  • کلانژیت صفراوی اولیه؛
  • مصرف برخی داروهای خاص.

۴. پایین بودن hdl در آزمایش خون نشانه چیست؟

ممکن است کم‌بودن کلسترول خوب نشانه این موارد باشد:

  • بیماری تانژیر؛
  • کمبود ApoA1؛
  • سندرم متابولیک؛
  • هیپرلیپیدمی ترکیبی خانوادگی.

سخن پایانی

کلسترول خوب در بسیاری از عملکردهای مهم از جمله دفع کلسترول بد از بدن نقش دارد. کم‌بودن کلسترول HDL احتمال ابتلا به بیماری قلبی، حمله قلبی و سکته را افزایش دهد. تغییرات سبک زندگی و برنامه‌های درمانی خاص کلسترول HDL را افزایش می‌دهند و سلامت کلی بدن را بهبود می‌بخشند.

کلسترول خوب بدنتان چند است؟ شما هم به‌دنبال افزایش مقدار این کلسترول مفید هستید؟ برای رسیدن به این هدف چه اقداماتی انجام داده‌اید؟ لطفا نظرات و تجربیات ارزشمندتان را با ما و کاربران عزیزمان به اشتراک بگذارید.

سارا بخت آور
سارا بخت آور دانشجوی سال آخر رشته مدیریت صنعتی، علاقمند نوشتن و یادگیری

شاید خوشتان بیاید

پاسخ ها

نظر خود را درباره این پست بنویسید
منتظر اولین کامنت هستیم!
آیدت: فروش فایل، مقاله نویسی در آیدت، فایل‌های خود را به فروش بگذارید و یا مقالات‌تان را منتشر کنید👋