کلسترول اچ دی ال کلسترول خوب هم نامیده میشود، چون باعث میشود کلسترول بد اضافی بدن دفع شود. تجمع پلاک در شریانها احتمال ابتلا به بیماری قلبی و سکته را افزایش میدهد و اچ دی ال کلسترول با ممانعت از انباشتهشدن پلاکها در رگها احتمال ابتلا به این بیماریها را کاهش میدهد. هرآنچه لازم است درباره کلسترول خوب بدانید، در این مقاله خواهید خواند. با ما همراه باشید.
HDL مخفف لیپوپروتئین با چگالی بالاست. لیپوپروتئینها ذرات ساختهشده از چربی و پروتئین هستند و وظیفه اصلی آنها انتقال چربیهایی مانند کلسترول به سلولهایی است که به آنها نیاز دارند. ساختار شیمیایی چربیها باعث میشود در رگها بهسختی جریان یابند و وظیفه لیپوپروتئینها بهگردشدرآوردن این چربیها داخل رگها و رساندن آنها به قسمتهای موردنیاز بدن است.
یکی از دلایل این نامگذاری این است که اچ دی ال کلسترول باعث میشود بدن از شر کلسترول بد اضافی خلاص شود و این فرایند احتمال ابتلا به بیماریهای قلبیوعروقی را کاهش میدهد.
کلسترول از کبد به جریان خون میرسد، سپس لیپوپروتئینها آن را به سلولهای مختلف بدن میرسانند تا در فرایندهای مهمی مانند تشکیل غشای سلولی و تولید هورمونها استفاده شود. بااینحال گاهی اوقات مقدار کلسترول جریانیافته در خون بیش از حد نیاز بدن است. کلسترول بیش از حد احتمال تشکیل پلاک در دیواره شریان (گرفتگی رگ قلب) را افزایش میدهد. نقش مهم کلسترول اچ دی ال اینجا مشخص میشود؛ ذرات HDL کلسترول بد اضافی را از جریان خون به کبد برمیگردانند، سپس کبد این کلسترول را تجزیه و آن را از طریق مدفوع از بدن خارج میکند.
خلاصشدن از شر کلسترول بد اضافی HDL را به کلسترولی مفید تبدیل میکند. البته خوببودن کلسترول اچ دی ال به اینجا ختم نمیشود؛ این کلسترول مفید از لختهشدن خون نیز جلوگیری میکند و در برابر التهاب و اکسیدانها از بدن دفاع میکند.
پزشک با تجویز آزمایش خون پانل لیپیدی از مقدار کلسترول اچ دی ال بدنتان مطلع میشود. در آزمایش پانل لیپیدی نهتنها مقدار کلسترول خوب بلکه مقدار انواع مختلف کلسترول مشخص میشود.
کلسترول HDL کم | HDL کلسترول مناسب | HDL بالا |
کمتر از ۴۰ میلیگرم در دسیلیتر برای مردان و کمتر از ۵۰ میلیگرم در دسیلیتر برای زنان | ۴۰ تا ۸۰ میلیگرم در دسیلیتر برای مردان ۵۰ تا ۸۰ میلیگرم در دسیلیتر برای زنان | بیشتر از ۸۰ میلیگرم در دسیلیتر |
در حالت ایدئال، مقدار HDL شما باید ۶۰ میلیگرم در دسیلیتر (mg/dL) یا بیشتر باشد. بر اساس پژوهشهای مختلف، این مقدار کلسترول خوب احتمال ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی را کاهش میدهد. به همان اندازه که کلسترول اچ دی ال پایین خوب نیست، مقدار خیلی زیاد این نوع کلسترول نیز مشکلساز است. مقدار خیلی کم یا خیلی زیاد کلسترول خوب نشانه بیماریهای زمینهای و مشکلات پزشکی مختلف است.
کمبودن مقدار کلسترول خوب بدن ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد که رایجترین آنها عبارتاند از:
اگر مقدار اچ دی ال کلسترول بدن بیشتر از ۸۰ میلیگرم در دسیلیتر باشد، در محدوده غیرطبیعی و بیش از حد قرار میگیرد. یکی از عواملی که در افزایش بیش از حد کلسترول HDL نقش دارد، جهش ژنتیکی است. برخی جهشهای ژنتیکی باعث میشوند بدن کلسترول HDL بیش از حد تولید کند یا در دفع کلسترول اضافی دچار مشکل شود. مثلا جهش در ژن CETP ممکن است باعث شود کلسترول اچ دی ال بدن به بیش از ۱۵۰ میلیگرم در دسیلیتر برسد.
سایر دلایل افزایش غیرطبیعی HDL عبارتاند از:
با مراجعه به پزشک میتوانید از مقدار کلسترول خوب خود مطلع شوید و توصیههای مفید متناسب با شرایط خاص خودتان را دریافت کنید. برخی تغییرات سبک زندگی در بهبود مقدار کلسترول HDL نقش دارند، چند نمونه از مهمترین عوامل را در این قسمت از مقاله معرفی میکنیم.
رژیم غذایی مدیترانهای یکی از بهترین رژیمهای غذایی برای بهبود سلامت قلب و افزایش کلسترول خوب بدن است. این رژیم غذایی شامل مقدار زیادی میوه و سبزیجات، حبوبات (لوبیا و عدس) و غلات کامل است. غذاهای سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ نیز تأثیر فوقالعادهای بر افزایش کلسترول HDL دارند.
محصولات فراوریشده حاوی چربی ترانس از غذاهای ناسالم محسوب میشوند. اگر بهدنبال افزایش مقدار کلسترول خوب بدنتان هستید، باید مصرف چربیهای اشباعشده مانند سوسیس، پنیر و بیکن را محدود کنید.
ورزش هوازی یکی از بهترین روشهای افزایش کلسترول خوب است. برای رسیدن به این هدف باید حداقل ۵ روز در هفته و روزی حداقل ۳۰ دقیقه ورزش کنید. اگر تابهحال اهل ورزشکردن نبودهاید، اشکالی ندارد؛ با ۵ یا ۱۰ دقیقه در روز شروع کنید و مدتزمان آن را بهتدریج افزایش دهید. یکی دیگر از فواید ورزشکردن حفظ وزن بدن در محدوده سالم است. طبق پژوهشها، کاهش وزن بهخصوص در ناحیه مرکزی بدن مقدار کلسترول خوب را افزایش میدهد.
سیگارکشیدن، استعمال دخانیات و استفاده از سایر محصولات تنباکو کلسترول اچ دی ال بدنتان را کاهش میدهد. ترک سیگار و هر نوع دخانیات دیگر مهمترین گامی است که باید برای افزایش کلسترول اچ دی ال بدنتان بردارید.
مقدار نرمال hdl در آزمایش خون ۴۰ تا ۸۰ برای مردان و ۵۰ تا ۸۰ برای زنان است.
یکی از مهمترین تفاوتهای کلسترول بد و خوب این است که کلسترول بد باعث انباشتهشدن پلاک در دیواره رگهای خونی میشود و کلسترول خوب با دفع کلسترول بد اضافی از این انباشتگی پلاک پیشگیری میکند.
ممکن است کمبودن کلسترول خوب نشانه این موارد باشد:
کلسترول خوب در بسیاری از عملکردهای مهم از جمله دفع کلسترول بد از بدن نقش دارد. کمبودن کلسترول HDL احتمال ابتلا به بیماری قلبی، حمله قلبی و سکته را افزایش دهد. تغییرات سبک زندگی و برنامههای درمانی خاص کلسترول HDL را افزایش میدهند و سلامت کلی بدن را بهبود میبخشند.
کلسترول خوب بدنتان چند است؟ شما هم بهدنبال افزایش مقدار این کلسترول مفید هستید؟ برای رسیدن به این هدف چه اقداماتی انجام دادهاید؟ لطفا نظرات و تجربیات ارزشمندتان را با ما و کاربران عزیزمان به اشتراک بگذارید.
پاسخ ها