ویژگی های یک قوچ خوب برای گله گوسفندان

انتخاب قوچ برای گله:

یکی از مهم ترین کارهایی که دامداران پرورش گوسفند به صورت داشتی باید انجام بدهند انتخاب قوچ مناسب برای افزایش نرخ زاد و ولد گله می باشد .  طی مراحلی که در ادامه اشاره خواه کرد  ، دامدار یا باید اقدام خریداری قوچ کند و یا از میان گوسفندان نر گله اش ، تعدادی گوسفند را برای این موضوع در نظر بگیرید .  قوچ های انتخاب شده را که به سن دو سالگی رسیده اند پس از بازرسی نهائی مورد استفاده قرار می دهد. لازم به یاد آوری است که ارزیابی در تمام دوره رشد ادامه می یابد. بخصوص پس از دوران بلوغ که حوالی ۸ ماهگی می باشد با دقت بیشتر وضع بره ها باید مورد دقت قرار داده شود. حوادثی که در این مرحله باعث می شود که دامدار از تصمیم خود در مورد بره های انتخاب شده در طول مدت فوق صرف نظر نمايند عبارتند از توقف ناگهانی رشد که در نتیجه آن قوچ کوچک، کوتاه و بهم فشرده می شود.

کوچکی بیضه ها و همچنین ظهور بعضى از صفات نامطلوب مثل پیچش ناجور شاخ، در نژاد شاخدار از عواملی است که در مراحل آخر مانع از بهره برداری از قوچ میشود. به هرحال بخاطر اهمیت خاصی که قوچ دارد. گاهی اوقات دامدارها از قوچ هائی که در اختیار دارند  ممکن است رضایت نداشته باشند و اقدام به خرید قوچ از جای دیگری نمایند و این نوع قوچ ها باید دارای مشخصات ویژه ای باشند که بعدا در باره آن بحث خواهیم کرد.

بهرحال دامدار قوچ های متعددی را باید مورد امتحان قرار دهد تا با اطمینان خاطریکی را برای هر یک تا هشت راس میش خود برحسب شرایط نگهداری و نژاد مورد نظر انتخاب نماید. قوچ باید خوب رشد کرده باشد و  دارای اندامی عضلانی بوده و بتواند سر خود را کاملا استوار و بالا نگه دارد. بعلاوه قوچ را باید وادار به پرش و حرکت نمایند تا طرز راه رفتن و چابکی آن مورد تایید قرار گیرد. قوچ باید دارای پاهای مناسب با حرکت خوب بوده و برای بارورنمودن میش ها از هر نظر قوی، فعال وسرزنده باشد پس از مطالعه وضع ظاهری از دور بايد قوچ را با دست مهار نمود و از هر نظر شایستگی دام را برای نگهداری مورد توجه قرار داد.

صفات مطلوب قوچ گله که بعنوان گوسفند گوشتی باید مورد بهره برداری قرار گیرد از نظر وضع ظاهری به شرح زیر می باشد
اول شکل عمومی بدن: متناسب از نظر عمق و وسعت و تقریبا جمع و جور بوده، درشت اندام باشد. در این مورد باید خصوصیت نژادی را در نظر گرفت زیرا بعضی از نژادها کشیده هستند مثل نژاد افشاری و بعضی دیگر جمع و جور هستند مثل نژاد سنگسری

دوم- سر: باید مطابق نژاد مورد نظر متناسب باشد. در نژاد هائی که اندام کشیده دارند، سر دراز و کم عرض، و در نژادهای کوتاه اندام سر کوتاه و پهن می باشد. سر از نیم رخ ممکن است مانند نژاد لری محدب و یا مانند نژاد سنجابی مستقیم باشد. البته هنگام شناسائی قوچ حتی الامکان باید سعی شود که سر قوچ دارای پیشانی نسبتا عریض باشد. اگر چنانچه وجود شاخ ضرورت ندارد دامدار میتواند توج هائی را انتخاب نماید که دارای شاخ کوچک هستند تا بدین ترتیب بتدریج از طول شاخ کاسته شود. البته باید در نظر داشت که در بعضی از نژادها مثل قره کل، قوچ ها دارای شاخ پیچ دار هستند و در این نژاد از بین بردن شاخ کار پرارزشی نمی تواند باشد. ولی در بعضی از قوچهای همین نژاد دیده شده است که شاخ پس از چرخش زیر کاسه چشم بداخل پوست فرو می رود. حتی الامکان باید سعی شود که از انتخاب چنین قوچ هائی صرف نظر شود.

سوم- چشم؛ چشم ها در گوسفند باید حالتی کاملا روشن داشته کاملا شفاف باشد. رنگ چشم برحسب شرایط جغرافیائی از نژادی به نژاد و یا از محلی به محل دیگر فرق می کند ولی بطور کلی رنگ چشم می بای زرد، قهوه ای و یا متمایل به سبز باشد. هنگام شناسائی تو آنچه که مهم است باید در نظر گرفته شود رنگ مخاط چشم بوده که قرمز گلی رنگ است. در صورتیکه مخاط چشم صورتی کم رنگ باشد نشانه کم خونی است و ممکن است بعدها باعث بروز بیماری های دیگر گردد.

چهارم- پوزه و لبها: پوزه حیوان باید کاملا متقارن و متناسب باشد. بعضی از قوچ ها ممکن است دارای فک تحتانی متمایل به جلو و یا عقب باشند که هنگام چرا در نواحی کم علف وبویژه وقتی که در علفزار مجبورند از علوفه کوتاه تغذیه نمایند دچار اشکال می گردند. بهمین جهت پوزه حيوان باید پهن ولی متناسب باشد.

پنجم- گردن: گردن در قوچ به همان ترتیبی که در مورد سر گفته شد در نژاد های کشیده اندام دراز و در گوسفندان کوتاه اندم کوتاه می باشد. هنگام ارزشیابی، گردن باید در وضعیتی باشد که چای دیده شود. بدین معنی که عضلات ناحیه گردن رشد کافی پیدا کرده باشند. معمولا گوسفندان نژاد گوشتی، دارای گردنی نسبتا کوتاه و ضخیم هستند و نمای خارجی آنها تا اندازهای جمع و جور و فربه بنظر می رسد.

ششم - سینه یا قفسه صدری: باید حتی الامکان عريض و عمیق بوده ظرفيت آن زیاد باشد زیرا گوسفندانی که دارای قفسه صدری بزرگی هستند خواه ناخواه عضلات بین دنده ای و یا بعضی عضلات دیگر آنها در این ناحیه بهتر رشد و نمو می کند و از لحاظ گوشتی بودن تا اندازه زیادی می تواند مورد توجه قرار گیرد. جلو سینه که اصطلاحا به آن سر سینه نیز می گویند باید وسیع و عریض باشد

هفتم- دنده ها: دنده ها باید مدور و نوسی بوده فاصله دار و پهن باشند
هشتم پشت: پشت گوسفند که دراصل از ناحیه جدوگاه تا ابتدای کمر می باشد بهتر است در نژاد گوشتی مستقیم بوده، وسیع و عریض باشد. پهنای این ناحيه دلیل بر عضلانی بودن حیوان است و از نظر تولید گوشت راسته و سرعت رشد دارای کیفیت خوبی می باشد . مستقیم بودن پشت دلیل بر استحکام حیوان است .