از آنجایی که آندوسکوپی مدرن خطرات نسبتا کمی دارد و تصاویر را با جزئیات ارسال می‌کند و به سرعت و انجام می‌شود، در بسیاری از عرصه‌های پزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. امروزه ده‌ها میلیون عمل آندوسکوپی هر ساله انجام می‌شود.
پارس لاین آندوسکوپی، وارد کردن یک لوله نازک بلند بطور مستقیم داخل اندامی از بدن برای مشاهده اندام‌های داخلی یا جزئیات یک بافت صورت می‌گیرد. همچنین از آن می‌توانند برای انجام اعمال دیگری از جمله تصویر برداری و جراحی‌های جزئی استفاده کرد.
آندوسکوپی دارای حداقل تهاجم است و می‌تواند درون بخش‌های باز بدن مانند دهان و مقعد وارد شود.
علاوه بر این می‌توان به وسیله ایجاد برش‌های کوچک به عنوان نمونه در زانو یا شکم وارد کرد. جراحی تکمیلی از طریق یک برش کوچک آغاز می‌شود و با ابزار‌های ویژه‌ای همراه می‌شود که با نام جراحی کی هول (keyhole) شناخته می‌شود.
از آنجایی که آندوسکوپی مدرن خطرات نسبتا کمی دارد و تصاویر را با جزئیات ارسال می‌کند و به سرعت و انجام می‌شود، در بسیاری از عرصه‌های پزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. امروزه ده‌ها میلیون عمل آندوسکوپی هر ساله انجام می‌شود.
در این مطلب تعدادی از انواع آندوسکوپی، چرا و چگونگی انجام آنها، روش کلی و هر گونه خطرات احتمالی توضیح داده شده است.
آندوسکوپی به صورت خلاصه
• آندوسکوپی عمل‌هایی سریع، نسبتا مطمئن و بی خطر هستند.
• آندوسکوپی نخستین بار در سال ۱۸۰۶ طراحی شد.
• دلایل اساسی برای استفاده از آندوسکوپی، بررسی، تایید و درمان بیماری است.
• آندوسکوپی را می‌توان به منظور برداشتن تومور‌ها یا پولیپ‌های دستگاه گوارش استفاده کرد.
انواع آندوسکوپی
آندوسکوپی به منظور بررسی بسیاری از سیستم‌های بدن مورد استفاده قرار می‌گیرد. این قسمت‌ها عبارتند از:
• دستگاه گوارش: مری، معده و دوازدهه یا اثناعشر (اندوسکوپی مری معده)، روده کوچک (انتروسکوپی)، روده بزرگ، کولون (کولونوسکوپی، سیگموئیدوسکوپی)، مجرای صفراوی، رکتوم (رکتوسکوپی) و مقعد (آنوسکوپی)
• دستگاه تنفسی: بینی (رینوسکوپی)، قسمت تنفسی پایین‌تر (برونشوسکوپی)
• چشم: اوتوسکوپی
• اندوسکوپی مجاری ادراری: سیستوسکوپی
• دستگاه یا مجاری ادراری: کیستوسکوپی
• دستگاه تناسلی زنانه (ژینوسکوپی): سرویکس یا دهانه رحم (کولپوسکوپی)، رحم (هیستروسکوپی)، لوله‌های فالوپ (فالوسکوپی)
• از طریق برش کوچک: حفره لگنی یا شکمی (لاپاروسکوپی)، از طریق یک مفصل (آرتروسکوپی)، اندام‌های قفسه سینه (توراکوسکوپی و مدیاستینوسکوپی).
کپسول آندوسکوپی چیست؟
کپسول آندوسکوپی در اواسط دهه ۱۹۹۰ میلادی توسعه یافت و شامل یک دوربین بدون سیم بود. دوربین به اندازه کافی کوچک است به اندازه یک کپسول (به اندازه یک قرص ویتامین) می‌باشد و به عبارت بهتر به راحتی می‌توان آن را بلعید.
از آنجایی که کپسول در کل دستگاه گوارش حرکت می‌کند، هزاران تصویر می‌گیرد که به یک دستگاه متصل به کمربند پوشیدنی ارسال می‌شود.
کپسول آندوسکوپی به منظور تصویر برداری از روده باریک مورد استفاده قرار می‌گیرد، زیرا تصویر برداری از این قسمت با استفاده از آندوسکوپی استاندارد دشوار است. علاوه بر این برای بررسی مخاط روده باریک و تشخیص بیماری کرون بسیار مفید است. کپسول معمولا طی ۲۴ تا ۴۸ ساعت از دستگاه گوارش عبور می‌کند.
این یک روش نسبتا جدید است و در سال ۲۰۰۱ از طریق سازمان FDA برای استفاده در ایالات متحده مورد تایید قرار گرفت. تا به امروز بیش از ۵۰۰ هزار عمل کپسول آندوسکوپی صورت گرفته است و نزدیک به ۱۰۰۰ مقاله درباره استفاده بالینی از آن منتشر شده است.
آمادگی برای آندوسکوپی
در این روش نیازی به بستری در بیمارستان نخواهد بود و معمولا نزدیک به ۱ ساعت زمان می‌گیرد تا انجام شود. پزشک دستورالعمل‌های مربوط به آماده سازی این روش را ارائه می‌دهد.
در اکثر انواع آندوسکوپی‌ها لازم است که فرد برای حدود ۱۲ ساعت ناشتا باشد که بر اساس نوع آن ممکن است متفاوت است.
در بسیاری از روش‌های بررسی و ارزیابی روده، ملین‌ها را می‌توان شب قبل از انجام آندوسکوپی استفاده کرد تا سیستم به طور کامل پاکسازی شود.
پزشک عموما قبل از آندوسکوپی یک آزمایش تجویز می‌کند. همچنین لازم است که تمامی دارو‌های در حال مصرف (از جمله مکمل ها) و هر عملی که قبلا انجام شده را بیان کنید.
طریقه انجام آندوسکوپی چگونه است؟
این روش تا حدودی بستگی به دلیل انجام آندوسکوپی دارد.
سه دلیل عمده برای انجام آندوسکوپی وجود دارد:
• بررسی: به منظور تشخیص علت استفراغ، درد شکمی، اختلالات تنفسی، زخم معده، مشکل بلع یا خونریزی دستگاه گوارش، انجام آندوسکوپی توصیه می‌شود.
• تایید تشخیص: آندوسکوپی ممکن است برای انجام نمونه برداری برای تایید تشخیص سرطان یا سایر بیماری‌ها مورد استفاده قرار گیرد.
• درمان: از آندوسکوپی می‌توان به طور مستقیم برای درمان بیماری‌ها استفاده کرد. به عنوان نمونه، آندوسکوپی را می‌توان برای کاوتریز (بستن بوسیله گرما) رگ در حال خونریزی یا برداشتن پولیپ استفاده کرد.
گاهی اوقات آندوسکوپی با روشی دیگر همچون سونوگرافی ترکیب خواهد شد. این را می‌توان برای قرار دادن سونو نزدیک به اندام‌ها قرار داد که تصویر برداری از آنها مشکل است مانند لوزالمعده.
برخی مواقع، سایر روش‌های درمانی نظیر سونوگرافی را با آندوسکوپی ترکیب می‌کنند. مثلا پانکراس یا لوزالمعده، عضوی است که تصویربرداری از آن دشوار است و به کمک آندوسکوپی، پروب فراصوت در نزدیکی ارگانی که تصویر برداری از آن سخت است، قرار می‌گیرد.
آندوسکوپی‌های مدرن مجهز به لامپ‌های حساسی هستند که در تصویر برداری باند باریک استفاده می‌شوند. این نوع تصویر برداری از طول موج‌های سبز و آبی استفاده می‌کند که به پزشک اجازه می‌دهد تا راحت‌تر شرایط پیش سرطانی را تشخیص دهد.
به طور عمده آندوسکوپی در حالی که بیمار هوشیار است انجام می‌شود، اگرچه در برخی مواقع بیمار بی حسی موضعی (معمولا این نوع بی حسی به وسیله یک اسپری بی حسی به پشت گردن بیمار) زده می‌شود، در اغلب موارد این نوع بی حسی سبب آرام شدن بیمار می‌شود.
برای انجام انواع عمل آندوسکوپی که یکی از موارد آن شامل وارد کردن لوله باریک به داخل دهان می‌شود، محافظ دهان برای محافظت از دندان‌هاو لب‌ها استفاده می‌شود که به منظور جلوگیری از آسیب‌های احتمالی هنگام قرار دادن لوله است.
استفاده از آندوسکوپی در جراحی
آندوسکوپی در سال‌های اخیر پیشرفت چشمگیری کرده است و برخی از اشکال جراحی را با استفاده از یک آندوسکوپی خاص امکان پذیر می‌سازد که سبب می‌شود این روش جراحی کمتر تهاجمی باشد.
عمل‌های جراحی نظیر برداشتن کیسه صفرا، بستن و تنگ کردن لوله‌های فالوپ و برداشتن تومور‌های کوچک از سیستم گوارشی یا ریه‌ها در حال حاضر بسیار متدوال هستند.
لاپاروسکوپ یک نوع آندوسکوپ تغییر یافته است که برای جراحی کی هول استفاده می‌شود (همچنین به جراحی لاپاروسکوپی اشاره دارد).
جراحی لاپاروسکوپی تنها به یک برش کوچک نیاز دارد ومی توان از آن برای آپندکتومی (برداشتن آپاندیس)، هیسترکتومی (برداشتن رحم) و پروستاتکتومی (برداشتن بافت پروستات) استفاده کرد.
با استفاده از این روش، بیماران خون کمتری را در حین جراحی و پس از آن از دست می‌دهند و در مقایسه با عمل‌های جراحی استاندارد سریع‌تر بهبود می‌یابند.
خطرات و عوارض جانبی
آندوسکوپی یک روش نسبتا مطمئن و بی خطر است، اما همچنان می‌تواند خطرات خاصی را شامل شود. خطرات بستگی به ارگانی که مورد بررسی قرار می‌گیرد، دارد.
خطرات آندوسکوپی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
• بی حسی زیاد اگر چه بی حسی شدید نیازی نیست
• احساس نفخبرای مدتی کوتاه پس از عمل
• درد و گرفتگی‌های خفیف شکمی
• بی حسی گلو برای چند ساعت بسته به استفاده از بی حسی موضعی
• عفونت ناحیه مورد بررسی، این امر معمولا زمانی که عمل‌های دیگری همزمان انجام شود اتفاق می‌افتد. عفونت‌ها معمولا جزئی و با مصرف یک دوره آنتی بیوتیک قابل درمان هستند.
• درد مداوم در ناحیه آندوسکوپی
• سوراخ شدن یا پارگی معده یا مری که از هر ۲۵۰۰ تا ۱۱۰۰۰ تا، در ۱ مورد مشاهده می‌شود
• خونریزی داخلی، معمولا جزئی و برخی مواقع با سوزاندن بوسیله آندوسکوپی قابل درمان است
• عوارض مربوط به هر یک از مشکلات پیش از آن
• آندوسکوپی
در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر باید این موارد را پزشک گزارش دهید مه شامل موارد زیر می‌شود:
• مدفوع تیره رنگ
• تنگی نفس
• درد شدید و مداوم شکم
• درد قفسه سینه
• استفراغ خون
بهبود
بهبودی کاملا بستگی به نوع عمل دارد. برای آندوسکوپی بالای بدن (بالاتنه) که با استفاده از آندوسکوپی که پزشک را قادر می‌سازد تا مسیر دستگاه گوارش را بررسی کند، بیمار در برخی مواقع پس از عمل، معمولا در حدود یک ساعت بعد در حالی که اثر داروی بی حسی از بین می‌رود، تحت نظارت پزشک خواهد بود.
عموما به دلیل اثرات آرام بخش داروی بی حس کننده که برای پیشگیری از درد استفاده می‌شود، شخص نباید بعد از عمل شروع به کار کردن یا رانندگی کند.
با توجه به نوع آندوسکوپی ممکن است التهاب، ورم و زخم در ناحیه مورد بررسی به وجود آید. اگرچه تمامی این مشکلات معمولا به سرعت از بین می‌روند.
مترجم: ستاره سادات بنی هاشمی
در آیدت،
فایل‌های
خود را به فروش بگذارید و یا
مقالات‌تان
را منتشر کنید👋
پاسخ ها