پروکتیت همان التهاب رکتوم (راستروده) است که باعث می‌شود فرد موقع دست‌شویی‌رفتن درد و علائم آزاردهنده‌ای داشته باشد. در این مقاله درباره علائم، علل و روش‌های تشخیص و درمان این بیماری صحبت می‌کنیم. با ما همراه باشید.
راستروده قسمت انتهایی روده بزرگ و درست قبل از مقعد است. اگر باکتری‌ها یا مواد شیمیایی پوشش داخلی راستروده را تحریک کنند یا بیماری التهابی روده روی این قسمت از بدن اثر بگذارد، ممکن است راستروده ملتهب و باعث ایجاد پروکتیت شود. این اتفاق ممکن است علائم ناراحت‌کننده‌ای مانند درد، خون‌ریزی مقعدی و تغییراتی در مدفوع ایجاد کند.
التهاب رکتوم بسته به علتش ۲ نوع حاد و مزمن دارد. حاد به‌معنای ناگهانی و موقت است، در حالی که بیماری مزمن مدت زیادی طول می‌کشد.
عوامل مختلف پروکتیت‌های مختلفی را ایجاد می‌کنند. مثلا عفونت‌های مقاربتی (STIs) باعث ایجاد «پروکتیت عفونی»، پرتودرمانی باعث «پروکتیت پرتویی» و کولیت اولسراتیو باعث «پروکتیت اولسراتیو» می‌شود.
علائم رایج عبارت‌اند از:
اولین علائم احتمالا موقع دست‌شویی‌رفتن بروز می‌کنند. ممکن است اجابت مزاج با سوزش یا گرفتگی همراه باشد یا فرد احساس نیاز فوری به دست‌شویی‌رفتن داشته باشد، اما پس از رفتن به دست‌شویی مشکل دفع داشته باشد. اسهال، خون‌ریزی یا وجود مخاط در مدفوع علائم اولیه شایع این عارضه هستند.
بیماری‌های کرون و کولیت اولسراتیو باعث التهاب مزمن در قسمت‌های مختلف روده می‌شوند. ۳۰درصد از افرادی که به یکی از این بیماری‌ها مبتلا می‌شوند، معمولا دچار التهاب رکتوم هم می‌شوند. این بیماری شایع‌ترین علت ابتلا به پروکتیت است.
عفونت‌های ویروسی و باکتریایی ممکن است به‌واسطه رابطه جنسی معقدی وارد راستروده شوند. برخی از این عفونت‌ها عبارت‌اند از:
این عفونت‌ها ممکن است زنان و مردانی را آلوده کنند که تماس جنسی مقعدی دارند.
عفونت باکتریایی ناشی از مسمومیت غذایی در روده‌ها ممکن است یکی از علل ابتلا به التهاب رکتوم باشد. برخی از انواع رایج این عفونت عبارت‌اند از:
اگر فرد به‌تازگی دوره مصرف آنتی‌بیوتیک را به پایان رسانده باشد، باکتری کلستریدیویدیس دیفیسیل (C. diff) ممکن است روده‌ها و همچنین رکتوم او را آلوده کرده باشد. این باکتری در روده زندگی می‌کند و مصرف آنتی‌بیوتیک ممکن است تعادل میکروبیوم روده را بر هم بزند و باعث التهاب رکتوم شود.
نوزادانی که به برخی پروتئین‌های غذایی مانند لبنیات حساسیت دارند، ممکن است در هر جایی از روده، از جمله رکتوم، دچار التهاب شوند.
پرتودرمانی برای درمان سرطان ممکن است باعث ایجاد موکوزیت پرتویی در هر نقطه از دستگاه گوارش شود. این یعنی پوشش مخاطی داخل دستگاه گوارش ملتهب می‌شود.
پروکتیت ایسکمیک زمانی رخ می‌دهد که چیزی جریان خون به راستروده را متوقف و بافت‌ها را از اکسیژن محروم کند. ایسکمی معمولا به‌علت انسداد رگ‌های خونی مانند لخته‌شدن خون، آنوریسم یا پلاک ایجاد می‌شود.
ائوزینوفیلی زمانی ایجاد می‌شود که بدن تعداد زیادی گلبول سفید (ائوزینوفیل) غیرطبیعی تولید می‌کند. در اختلالات گوارشی ائوزینوفیلیک، سیستم ایمنی بدن تعداد غیرطبیعی ائوزینوفیل را به قسمتی از دستگاه گوارش می‌فرستد و باعث التهاب مزمن در آنجا می‌شود. بیشتر کودکان زیر ۲ سال دچار پروکتیت ائوزینوفیلیک می‌شوند.
در تعداد کمی از افراد هیچ علت مشخصی برای ابتلا به پروکتیت یافت نمی‌شود. پروکتیت ایدیوپاتیک معمولا در دوره‌های تکراری رخ می‌دهد، مانند بیماری مزمن. حدود ۱۰درصد این موارد درنهایت به کولیت اولسراتیو تبدیل می‌شوند.
در ابتدا پزشک سؤالاتی درباره علائم می‌پرسد، سپس رکتوم را برای بررسی نشانه‌های التهاب رکتوم معاینه (معاینه دیجیتالی رکتوم و آنوسکوپی) می‌کند. اگر پزشک به پروکتیت شک کند، سؤالات بیشتری می‌پرسد تا نوعش یا منشأ ابتلا به آن را پیدا کند. برخی از سؤالات عبارت‌اند از:
پزشک بر اساس پاسخ‌های فرد و معاینه او، تصمیم خواهد گرفت که چه آزمایش‌هایی را تجویز کند. آزمایش‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشند:
می‌توانید با استفاده از روش‌های محافظتی مانند کاندوم احتمال ابتلا به بیماری‌های مقاربتی را کاهش دهید. همچنین می‌توانید با رعایت شیوه‌های ایمن نگهداری مواد غذایی و توجه به آنچه می‌خورید، به‌خصوص در سفرهای خارجی، احتمال ابتلا به عفونت گوارشی ناشی از مسمومیت غذایی را کاهش دهید. متأسفانه هیچ راهی برای جلوگیری از IBD یا پروکتیت پرتویی وجود ندارد.
درمان پروکتیت به علت اصلی التهاب بستگی دارد.
در این شرایط ممکن است پزشک داروهایی را برای درمان عفونت تجویز کند. این داروها ممکن است شامل این موارد باشند:
موارد خفیف پروکتیت پرتویی ممکن است نیازی به درمان نداشته باشند. در موارد دیگر، پروکتیت پرتویی ممکن است باعث درد شدید و خون‌ریزی شود که نیاز به درمان دارد. پزشک ممکن است داروهایی به شکل قرص، شیاف یا تنقیه تجویز کند. این داروها عبارت‌اند از:
این داروها برای مهار التهاب و کاهش خون‌ریزی مفیدند. نرم‌کننده مدفوع نیز برای بازکردن انسداد روده مفید است. ازبین‌بردن بافتی که خون‌ریزی می‌کند هم علائم پروکتیت را بهبود می‌بخشد. روش‌های ابلیشن استفاده‌شده برای درمان پروکتیت شامل انعقاد با پلاسمای آرگون کرایوآبلیشن است.
درمان پروکتیت ناشی از بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو (پروکتیت اولسراتیو فعال) با هدف کاهش التهاب در رکتوم انجام می‌شود. پزشک ممکن است داروهای ضدالتهابی را به‌صورت خوراکی، شیاف یا تنقیه تجویز کند، این داروها عبارت‌اند از:
التهاب در افراد مبتلا به بیماری کرون اغلب نیاز به درمان با دارویی دارد که سیستم ایمنی را سرکوب می‌کند، مانند آزاتیوپرین یا اینفلیکسیماب.
اگر درمان دارویی علائم فرد را تسکین ندهد، شاید پزشک جراحی را برای برداشتن بخش آسیب‌دیده دستگاه گوارش توصیه کند.
در کنار مراجعه به پزشک و مصرف دارو، فرد می‌تواند با رعایت برخی نکات درمان خود را سرعت ببخشد. برخی از مهم‌ترین راهکارهای درمان خانگی التهاب رکتوم عبارت‌اند از:
علاوه بر این درمان‌های مرسوم، طب سوزنی، گیاهان دارویی و مکمل‌های غذایی ممکن است برای تسکین علائم پروکتیت مفید باشند. اینها روش‌های درمان پروکتیت در طب سنتی هستند.
در پاسخ به سؤال «آیا پروکتیت خطرناک است؟» باید بگوییم خیر، بسیاری از انواع پروکتیت خودبه‌خود بهبود می‌یابند، اما پروکتیتی که درمان نشود یا به درمان مقاوم باشد، ممکن است منجر به عوارضی شود از جمله:
آیا شما یا نزدیکانتان تجربه‌ای در رابطه با پروکتیت داشته‌اید؟ لطفا نظرات و تجربیات ارزشمندتان را با ما و کاربران عزیزمان در میان بگذارید.
در آیدت،
فایل‌های
خود را به فروش بگذارید و یا
مقالات‌تان
را منتشر کنید👋
پاسخ ها