ترس از رابطه زناشویی، علائم، دلایل و راه های درمان آن

اختلال ترس از رابطه زناشویی فراتر از بیزاری یا اکراه ساده است و احتمال دارد باعث بروز ترس شدید در هنگام تصمیم به برقراری رابطه شود. بعضی افراد حتی ممکن است از فکرکردن به این موضوع دچار ترس شوند. در این مقاله، قصد داریم انواع، علائم و دلایل این ترس را بررسی کنیم و راه‌هایی برای درمان آن پیشنهاد دهیم.

آنچه در این مقاله خواهید خواند:
فوبیاهای مربوط به رابطه زناشویی | علائم ترس از رابطه زناشویی | دلایل ترس از رابطه زناشویی | درمان ترس از رابطه زناشویی

فوبیاهای مربوط به رابطه زناشویی

ترس از رابطه زناشویی جنوفوبیا یا اروتوفوبیا نیز نامیده می‌شود. البته جنوفوبیا و اروتوفوبیا معانی مختلفی دارند. جنوفوبیا ترس از رابطه جنسی است؛ درحالی‌که اروتوفوبیا معنای گسترده‌تری دارد و به ترس از امور جنسی به‌صورت کلی‌تر گفته می‌شود. ترس‌های دیگری نیز وجود دارند که معمولا به ترس از رابطه زناشویی ارتباط‌ دارند و ممکن است هم‌زمان رخ دهند. این نوع ترس‌ها شامل موارد زیر است:

• نوسوفوبیا: ترس از بیمارشدن یا انتقال ویروس است.
• جیمنوفوبیا: ترس از برهنگی است. بعضی افراد از برهنه‌شدن می‌ترسند و گروهی دیگر از اینکه کنار افراد برهنه قرار بگیرند.
• کویتوفوبیا: ترس از دخول است. بسیاری از افرادی که از دخول ترس دارند، می‌توانند رابطه‌‌‌ای رمانتیک را آغاز کنند و حتی از بوسه و نوازش لذت ببرند؛ اما از فراتررفتن رابطه جنسی می‌ترسند.
• پارافوبیا: ترس از انحراف جنسی است که به‌نوبه‌‌ٔ خود ترسی پیچیده است. بعضی افراد از اینکه خودشان منحرف شوند می‌ترسند؛ درحالی‌که بعضی دیگر، از افراد منحرف جنسی وحشت دارند. خیلی از افرادی که پارافوبیا دارند، از رابطۀ عادی جنسی تا جایی‌ لذت می‌برند که در محدودۀ قوانین اخلاقی‌شان است؛ اما بعضی افراد هر نوع رابطۀ صمیمانه‌ای را انحراف می‌دانند.
• هافه‌فوبیا: ترس از لمس‌شدن است و معمولا همۀ روابط، نه‌تنها رابطه زناشویی، را دربرمی‌گیرد. بعضی افراد حتی از این وحشت دارند که اقوام و نزدیکانشان آنها را لمس کنند؛ درحالی‌که گروهی دیگر از تماس جسمی بلند‌مدت می‌ترسند.
• فیلِمافوبیا یا فیلِماتوفوبیا: ترس از بوسیدن است که ممکن است دلایل زیادی داشته باشد. این ترس اغلب به نگرانی‌های جسمی، مانند نگرانی از بوی بد دهان یا ترس از میکرب، مربوط می‌شود.
• ترس از صمیمیت: این ترس معمولا به ترس از ترک‌شدن مرتبط است. افرادی که از صمیمی‌شدن می‌ترسند، لزوما از رابطه زناشویی نمی‌ترسند؛ اما نمی‌توانند ازنظر احساسی به دیگران نزدیک شوند و احتمال دارد همین به ترس از رابطه منجر شود.

علائم ترس از رابطه زناشویی

علائم معمول ترس از رابطه زناشویی یا جنوفوبیا به شرح زیر است:

• احساس فوری ترس، اضطراب و وحشت در هنگام قرارگرفتن در معرض عامل محرک فوبیا (که در اینجا ترس از رابطه زناشویی است) یا حتی هنگام فکرکردن به آن؛
• غیرعادی و افراطی‌‌دانستن این ترس و درعین‌حال ناتوان‌بودن از غلبه بر آن؛
• وخیم‌ترشدن علائم درصورت ازبین‌نرفتن عامل محرک؛
• دوری از موقعیتی که باعث بروز فوبیا شده؛
• حالت تهوع، سرگیجه، مشکل در تنفس، تپش قلب یا تعرق در هنگام قرارگرفتن در موقعیت محرک.

دلایل ترس از رابطه زناشویی

دقیقا مشخص نیست که چه عواملی باعث بروز فوبیا می‌شود. اگر دلیل خاصی داشته باشد، درمان آن بسیار مهم و مفید خواهد بود. دلایل مختلفی که ممکن است منجر به ترس از رابطه زناشویی شود، به شرح زیر است:

واژینیسموس، واژن‌گرفتگی یا انقباض غیرارادی واژن: انقباض واژن زمانی رخ می‌دهد که ماهیچه‌های واژن در هنگام دخول به‌صورت غیرارادی منقبض شود. این باعث دردناک و حتی ناممکن‌شدن دخول می‌شود، حتی ممکن است از ورود تامپون نیز جلوگیری کند. چنین درد جدی و مداومی احتمال دارد به ترس از رابطه زناشویی منجر شود.

اختلال نعوذ: اختلال نعوذ مشکل در نعوذ و تداوم آن است. بااینکه این اختلال درمان‌شدنی است، احتمال دارد که باعث احساس خجالت، شرم یا استرس شود. افرادی که با این مشکل مواجه‌اند، تمایل ندارند کسی از این اختلال آگاه شود. بسته به شدت این احساسات، فرد ممکن است از برقراری رابطه بترسد.

سوء‌استفاده جنسی: قرارگرفتن در معرض سوء‌استفاده جنسی در کودکی ممکن است بر طرز فکر افراد درباره رابطه جنسی و برقراری آن اثر بگذارد و باعث شود بسیاری از این افراد از رابطۀ جنسی بترسند.

ترس از عملکرد جنسی: بعضی افراد از این می‌ترسند که مبادا در رابطۀ جنسی به‌اندازۀ کافی خوب نباشند. این احساس ممکن است آنان را ازنظر روانی آزار دهد و باعث شود از برقراری رابطه دوری کنند و حتی از عملکرد جنسی ضعیف خود بترسند.

شرم از بدن یا دیسمورفیا: خجالت از بدن و نیز خودآگاهی بیش از اندازه به بدن می‌تواند اثری منفی بر ارضای جنسی بگذارد و باعث اضطراب شود. افراد دچار این فوبیا احساس می‌کنند بدنشان عیب و ایرادی دارد؛ درصورتی‌که ازنظر دیگران عادی است. این افراد ممکن است به‌دلیل شرم بیش از حدی که از بدنشان دارند، از رابطۀ جنسی بترسند و از آن بپرهیزند.

تجاوز جنسی:تجاوز جنسی می‌تواند منجر به انواع اختلال در ایجاد رابطۀ جنسی شود. افرادی که مورد تجاوز قرار گرفته‌اند، معمولا تصویری منفی از رابطۀ جنسی دارند و ممکن است حتی از آن وحشت داشته باشند.

درمان ترس از رابطه زناشویی

اگر ترس از رابطۀ جنسی عاملی جسمی، مانند انقباض واژن، داشته باشد، درمان آن راحت‌تر است. درد در هنگام رابطۀ جنسی عادی است؛ اما اگر درمان نشود، ممکن است به ترس از رابطه منجر شود. اگر دلیلی جسمی وجود داشته باشد، درمان به نوع مشکل بستگی دارد. بعد از درمان مشکل جسمی می‌توان اختلالات روانی ناشی از آن را نیز درمان کرد. درمان فوبیا معمولا شامل روان درمانی نیز می‌شود. مفیدبودن انواع روان‌درمانی، مانند شناخت‌درمانی و قراردادن بیمار در معرض عامل محرک، در درمان فوبیا اثبات شده‌ است.

مشاوره با روان‌درمان‌گر روابط جنسی نیز می‌تواند برای مقابله با جنوفوبیا مفید باشد. این نوع روان‌درمانی در جلسات انفرادی انجام می‌شود و به‌شدت به دلایل نهفتهٔ فوبیا و موقعیت خاص بستگی دارد. بیمار بهتر است روان‌درمانگری را انتخاب کند که کاملا به او اعتماد دارد؛ چون این موضوع کاملا شخصی است و فرد باید به تاریک‌ترین قسمت‌های درونش مراجعه کند، قسمت‌هایی که شاید می‌خواست برای همیشه پنهان نگه دارد.

تفاوت بین ترس خفیف و فوبیا این است که فوبیا تأثیری منفی بر زندگی فرد می‌گذارد. ترس از رابطه زناشویی می‌تواند از برقراری روابط رمانتیک جلوگیری کند و به احساس تنهایی و افسردگی منجر شود. فوبیا را می‌توان با دارو و روان‌درمانی درمان کرد. پزشک متخصص می‌تواند در تشخیص عامل جسمی ترس کمک کند و اگر ترس هیچ جنبهٔ جسمی نداشته باشد، احتمالا فرد را به روان‌درمانگر ارجاع دهد.