پرده نقره‌ای سینما علاوه بر سرگرمی، هزارویک فایده دیگر هم دارد، مثلا آثار مهمی درباره روح و روان انسان‌ها برایمان به نمایش گذاشته است. ساخت این آثار و نمایش بیماری‌های روانی مختلف در سینما کمک شایانی می‌کند که توجه عموم به مشکلات این‌چنینی معطوف شود. در این مقاله می‌خواهیم از بیماری اسکیزوفرنی یا شیزوفرنی در سینما برایتان بگوییم. این بیماری در آثاری درخشان به نمایش گذاشته شده است که ۱۲ مورد از بهترین آنها را معرفی خواهیم کرد.
راهنمای مطالعهنمایش
شیزوفرنی در سینما؛ با این بیماری آشنا هستید؟
۱۱. نقشه‌های ستارگان (Maps to the Stars)
۷. بنی و جون (Benny and Joon)
۵. پروفسور و مرد دیوانه (The Professor and the Madman)
۴. شاه ماهیگیر (The Fisher King)
۱. ذهن زیبا (A Beautiful Mind)
زمانی که مرز واقعیت و خیال با هم درمی‌آمیزد، تفکر، احساسات و واکنش‌های آدم‌ها هم دگرگون میشود. مبتلایان به شیزوفرنی نمی‌توانند میان آنچه در واقعیت جریان دارد و آنچه در دنیای خیالشان رخ می‌دهد تمایزی قائل شوند. دچارشدن به توهم، بی‌انگیزگی و مشکلات شناختی از عوارض این بیماری‌اند.
عوامل ابتلا به این بیماری عبارت‌اند از ژنتیک، تلنگرهای روانی در سنین رشد و کودکی و حتی عفونت‌های ویروسی و اختلال ایمنی. مبتلایان به این بیماری توانایی درک واقعیت را از دست می‌دهند، اما خودشان متوجه این مشکل نیستند و متوجه نمی‌شوند که دنیایشان از دنیای حقیقی فاصله گرفته است.
در ادامه از فیلم‌هایی با محوریت این بیماری برایتان می‌گوییم. با دیدن این فیلم‌های جذاب هم دید دقیق‌تری به شیزوفرنی پیدا خواهید کرد و هم با آثار جذابی از سینمای جهان آشنا می‌شوید.
سال تولید: ۲۰۰۷
کشور سازنده: آمریکا
زبان: انگلیسی
رده سنی: بزرگ‌سال
کارگردان: تام کالین (Tom Kalin)
بازیگران اصلی: جولین مور (Julianne Moore)، ادی ردمین (eddie redmayne)، استفان دیلن (Stephen Dillane)
مدت‌زمان: ۱ ساعت و ۳۷ دقیقه
امتیاز IMDb: امتیاز ۵٫۸ از ۱۰
«وقار وحشی» از آن فیلم‌هایی است که زاویه دید جذاب و جدیدی را برای گفتن از مشکلات روان انتخاب می‌کند. این فیلم که برگرفته از کتابی به همین نام است، داستان پیچیده پسری را روایت می‌کند که مبتلا به شیزوفرنی است و از نظر هویت جنسی هم مشکلاتی دارد.
خانواده پسر جوان که بیم از دست‌رفتن آبروی خود را دارند، مانع درمان او می‌شوند. مادر او تنها کسی است که سعی دارد یک‌تنه به مشکلات فرزندش رسیدگی کند، اما نه صلاحیت این کار را دارد و نه برای پیش‌رفتن به‌سمت بهبودی انتخاب‌های خوبی می‌کند.
«وقار وحشی» نشان می‌دهد که اگر بیماری‌های روانی با نگاهی کارشناسانه درمان نشوند، چه فجایع دلخراشی را در پی خواهند داشت.
سال تولید: ۲۰۱۴
کشور سازنده: آمریکا
زبان: انگلیسی
رده سنی: بزرگ‌سال
کارگردان: دیوید کراننبرگ (David Cronenberg)
بازیگران اصلی: جولین مور (Julianne Moore)، جان کیوزک (John Cusack)، رابرت پتینسون (Robert Pattinson)، میا واسکوفسکا (Mia Wasikowska)
مدت‌زمان: ۱ ساعت و ۵۱ دقیقه
امتیاز IMDb: امتیاز ۶٫۲ از ۱۰
«نقشه‌های ستارگان» فیلم جذابی است، هم از نظر بررسی بیماری اسکیزوفرنی و هم از نظر مطرح‌کردن ناهنجاری‌های رفتاری مختلف در شخصیت‌های متعدد فیلم. «نقشه‌های ستارگان» به مقوله شهرت هم نگاهی عمیق دارد و از زاویه دیدی خشن و عریان به نقد جامعه شهرت‌زده مشغول میشود.
در این فیلم، شخصیتی مبتلا به شیزوفرنی وجود دارد که رازی را در دل نگه داشته است. اگر این راز برملا شود، زندگی چند نفر تحت‌تأثیر قرار می‌گیرد؛ نوجوانی که به‌تازگی و به طرز عجیبی در دنیای هالیوود مطرح شده است، ستاره سینمایی دچار مشکلات روانی و یک روان‌شناس. زندگی اینها به یکدیگر گره خورده است و فیلم را دیدنی می‌کند.
سال تولید: ۲۰۰۹
کشور سازنده: آمریکا
زبان: انگلیسی
رده سنی: بزرگ‌سال
کارگردان: جو رایت (Joe Wright)
بازیگران اصلی: جیمی فاکس (Jamie Foxx)، رابرت داونی‌جونیور (Robert Downey Jr.)
مدت‌زمان: ۱ ساعت و ۵۷ دقیقه
امتیاز IMDb: امتیاز ۶٫۷ از ۱۰
این فیلم درباره نوازنده‌ای بااستعداد است که به شیزوفرنی مبتلا شده و تنها در خیابان‌ها زندگی می‌کند. روزنامه‌نگاری با کشف نوازنده سعی می‌کند به اوضاع نابسامان زندگی او سروسامانی بدهد.
این داستان از واقعیت الهام گرفته شده است و از رنج‌های موسیقی‌دانی خبره می‌گوید که پس از فوت مادرش روانه خیابان‌ها میشود و زندگی به‌شدت تلخ و سختی را پیش می‌گیرد. او چنان چیره‌دستانه و زیبا می‌نوازد که خبرنگاری اتفاقی متوجهش میشود و ماجراهای فیلم رقم می‌خورند.
سال تولید: ۲۰۰۵
کشور سازنده: آمریکا
زبان: انگلیسی
رده سنی: بزرگ‌سال
کارگردان: جان مدن (John Madden)
بازیگران اصلی: آنتونی هاپکینیز (Anthony Hopkins)، گوئینت پالترو (Gwyneth Paltrow)، جیک جیلنهال (Jake Gyllenhaal)
مدت‌زمان: ۱ ساعت و ۴۰ دقیقه
امتیاز IMDb: امتیاز ۶٫۷ از ۱۰
آنتونی هاپکینز در نقش استاد برجسته ریاضیات ظاهر میشود که با بیماری اسکیزوفرنی دست‌وپنجه نرم می‌کند. او دختری دارد که شباهت‌های زیادی به او دارد، هم از نظر روانی و هم از نظر استعداد در ریاضیات.
پس از فوت استاد، اثبات مسئله محاسباتی مهمی در دفترها و آثار او پیدا میشود. دختر مدعی است که اثبات متعلق به اوست نه پدرش. دانشجوی جوان استاد فقید هم در این میان وارد بازی میشود و روند داستان را پیش می‌برد.
سال تولید: ۲۰۰۲
کشور سازنده: آمریکا
زبان: انگلیسی
رده سنی: بزرگ‌سال
کارگردان: دیوید کراننبرگ (David Cronenberg)
بازیگران اصلی: رالف فاینز (ralph fiennes)، میراندا ریچاردسوندر (miranda richardson)
مدت‌زمان: ۱ ساعت و ۳۸ دقیقه
امتیاز IMDb: امتیاز ۶٫۸ از ۱۰
مردی مبتلا به شیزوفرنی در خیالات آشفته‌اش به دوران کودکی خود بازمی‌گردد. در این سفر ذهنی و بیمارگونه حقایقی از کودکی‌اش را به خاطر می‌آورد که خبر از سرگذشت تلخش دارند.
دیوید کراننبرگ کارگردان فرهیخته‌ای است و همیشه در آثارش سراغ شیوه خاصی از داستان‌گویی می‌رود. او خیلی به جزئیات توجه می‌کند و در «عنکبوت» هم تلاش کرده است با روایتی هنرمندانه داستانی را تعریف کند که نیروی محرکه‌اش شیزوفرنی است.
سال تولید: ۱۹۹۳
کشور سازنده: آمریکا
زبان: انگلیسی
رده سنی: بزرگ‌سال
کارگردان: جرمیا اس چچیک (Jeremiah S. Chechik)
بازیگران اصلی: جانی دپ (Johnny Depp)، مری استوارت مسترسون (Mary Stuart Masterson)، آیدان کوین (Aidan Quinn)
مدت‌زمان: ۱ ساعت و ۳۸ دقیقه
امتیاز IMDb: امتیاز ۷٫۲ از ۱۰
«بنی و جون» یکی از جذاب‌ترین فیلم‌های این فهرست است. البته در فیلم مستقیم به بیماری شیزوفرنی اشاره نمی‌شود، اما یکی از شخصیت‌های اصلی نشانه‌های این بیماری را دارد.
بنی خواهری مبتلا به شیزوفرنی به‌نام جون دارد. این خواهر و برادر بعد از فوت پدر و مادرشان با هم زندگی می‌کنند. بنی از خواهرش مراقبت می‌کند و هوای او را دارد. شخصیت جذاب دیگری در این میان به داستانشان اضافه میشود که جانی دپ با ظرافت و دقت زیادی نقش او را ایفا می‌کند. او به‌خاطر باختن یک شرط مجبور میشود با این خواهر و برادر زندگی کند؛ یک داستان عاشقانه هم شکل می‌گیرد که دیدن دارد.
«بنی و جون» نشان می‌دهد که اگر مبتلایان به شیزوفرنی در مسیر درستی از درمان قرار بگیرند و بیماری‌شان را مهار کنند، به‌خوبی از عهده زندگی مستقل برمی‌آیند. نقش پررنگ اطرافیان در مهار این بیماری‌ها هم به‌خوبی در فیلم مطرح میشود.
سال تولید: ۲۰۱۱
کشور سازنده: آمریکا
زبان: انگلیسی
رده سنی: بزرگ‌سال
کارگردان: جف نیکولاس (Jeff Nichols)
بازیگران اصلی: مایکل شنون (Michael Shannon)، جسیکا چیستن (Michael Shannon)
مدت‌زمان: ۲ ساعت
امتیاز IMDb: امتیاز ۷٫۳ از ۱۰
فیلم «پناه بگیر» نشانه‌های شیزوفرنی را دقیق نشان می‌دهد. در این اثر مردی مبتلا به اسکیزوفرنی را می‌بینیم که مدام به اطرافیانش شک دارد و توهمات و خیالاتش واقعیت را برایش مخدوش می‌کنند.
او توهم دارد که طوفانی در راه است و می‌خواهد با ساخت پناهگاهی از زن و دخترش محافظت کند. در فیلم به ارثی‌بودن بیماری در خانواده مرد و اثر این مشکل روانی بر خانواده مبتلایان هم اشاره میشود.
سال تولید: ۲۰۱۹
کشور سازنده: آمریکا
زبان: انگلیسی
رده سنی: بزرگ‌سال
کارگردان: فرهاد صفی‌نیا (Farhad Safinia)
بازیگران اصلی: شان پن (Sean Penn)، مل گیبسون (Mel Gibson)
مدت‌زمان: ۲ ساعت و ۴ دقیقه
امتیاز IMDb: امتیاز ۷٫۳ از ۱۰
این فیلم کارگردانی ایرانی‌آمریکایی به‌نام فرهاد صفی‌نیا دارد. داستان هم از کتابی به‌نام «جراح کروتورن» اقتباس شده است. فیلم درباره زندگی جِیمز مورِی است که در قرن ۱۹ میلادی فرهنگ واژگان انگلیسی آکسفورد را نوشت.
در این مسیر، پزشک جراحی که در بیمارستان روانی بستری و مبتلا به شیزوفرنی بوده ۱۰هزار واژه را به مورِی پیشنهاد داده است. داستان جذاب این فیلم هم نشان می‌دهد که مبتلایان به بیماری‌های روانی لزوما افرادی ناکارآمد و بی‌فایده برای اجتماع نیستند.
سال تولید: ۱۹۹۱
کشور سازنده: آمریکا
زبان: انگلیسی
رده سنی: بزرگ‌سال
کارگردان: تری گیلیام (Terry Gilliam)
بازیگران اصلی: جف بریجز (Jeff Bridges)، رابین ویلیامز (robin williams)
مدت‌زمان: ۲ ساعت و ۴ دقیقه
امتیاز IMDb: امتیاز ۷٫۳ از ۱۰
این فیلم از اسکاری‌های فهرستمان است که جایزه بهترین بازیگر زن نقش مکمل را از آن خود کرده است. بازی‌های فیلم درخشان‌اند و موضوعش هم جذاب است. «شاه ماهیگیر» درباره زندگی مردی است که قصد پایان‌دادن به زندگی‌اش را دارد. او در حادثه‌ای با اراذل و اوباش درگیر میشود و بی‌خانمانی مبتلا به اسکیزوفرنی به کمکش می‌آید.
مرد هم برای جبران قصد کمک به فرد بی‌خانمان را دارد و اینها موجب شکل‌گیری داستانی می‌شوند که دیدنش خالی از لطف نیست. گفتن از بیماری‌های روانی در فیلم‌ها می‌تواند مسبب توسعه درمان‌ها و آگاهی عموم به وضعیت مبتلایان باشد.
سال تولید: ۱۹۹۶
کشور سازنده: آمریکا
زبان: انگلیسی
رده سنی: بزرگ‌سال
کارگردان: اسکات هیکس (Scott Hicks)
بازیگران اصلی: جفری راش (Geoffrey Rush)، آرمین مولر-اشتال ( Armin Mueller-Stahl)، نوح تیلور (Noah Taylor)
مدت‌زمان: ۱ ساعت و ۴۵ دقیقه
امتیاز IMDb: امتیاز ۷٫۷ از ۱۰
فیلم درباره زندگی نوازنده استرالیایی، دیوید هلفگات، است. او به شیزوفرنی مبتلا بوده و زندگی سخت و پرفرازونشیبی داشته است. رؤیای بدل‌شدن به پیانسیتی ماهر در زندگی او نیمه‌کاره مانده است و او در طول فیلم تلاش می‌کند که بالأخره به آن جامه عمل بپوشاند.
بعد از کشمکش‌های فراوانی که در داستان پیش می‌آید و تحت‌تأثیر مشکلات روان شخصیت اصلی است، او موفق به نواختن پیانو میشود و درخششی که دنبالش بود خود را در زندگی‌اش نشان می‌دهد.
سال تولید: ۲۰۰۱
کشور سازنده: آمریکا
زبان: انگلیسی
رده سنی: بزرگ‌سال
کارگردان: ریچارد کلی (Richard Kelly)
بازیگران اصلی: جک جیلنهال (Jake Gyllenhaal)، جنا مالون (Jena Malone)
مدت‌زمان: ۱ ساعت و ۵۳ دقیقه
امتیاز IMDb: امتیاز ۸ از ۱۰
«دانی دارکو» در عین اینکه یکی از بهترین فیلم‌های معمایی است، تصویر دیگری از شیزوفرنی بر پرده سینماست. این فیلم داستان پسر نوجوانی است که در توهمات خود خرگوشی غول‌پیکر و کریه را می‌بینید. این خرگوش به پسر می‌گوید که دنیا در مدت کوتاهی به پایان می‌رسد و او را تشویق به کارهای خلاف و نادرست می‌کند.
«دانی دارکو» نگاه جذابی به شیزوفرنی دارد و از زاویه‌ای متفاوت و نو به این بیماری نگاه می‌کند. بازی جیک جیلنهال که در آن سال‌ها بسیار جوان بود هم در این فیلم بسیار دیدنی است. «دانی دارکو» از فیلم‌های جریان‌ساز و مهم در حوزه روان‌شناسی است.
سال تولید: ۲۰۰۱
کشور سازنده: آمریکا
زبان: انگلیسی
رده سنی: بزرگ‌سال
کارگردان: ران هاوارد (Ron Howard)
بازیگران اصلی: راسل کرو (Russell Crowe)، جنیفر کانلی (jennifer connelly)، اد هریس (Ed Harris)
مدت‌زمان: ۲ ساعت و ۱۵ دقیقه
امتیاز IMDb: امتیاز ۸٫۲ از ۱۰
وقتی صحبت از سینما و شیزوفرنی میشود، نخستین فیلمی که به ذهن می‌رسد همین ذهن زیباست. این فیلم برگرفته از زندگی واقعی ریاضی‌دانی معروف به‌نام جان نش (John Nash) است که به‌خاطر ابتلا به شیزوفرنی، افرادی خیالی را در کنار خود می‌بیند، مثلا فردی که مأمور سازمان سیاست و از او می‌خواهد در پروژه‌های جاسوسی شرکت کند.
جان نش که استعدادی شگرف در ریاضیات دارد با ازدواج با یکی از دانشجویانش و تلاش برای درمان خود، رنگ و بوی تازه‌ای به زندگی‌اش می‌دهد. بیماری جان نش با معترف‌شدن خود به ابتلا به آن و البته فداکاری‌ها و همراهی‌های همسرش مهار میشود. او حتی جایزه نوبل اقتصاد را هم از آن خود می‌کند.
البته این فیلم از نظر متخصصان کاملا تأیید نمی‌شود. به‌نظر متخصصان کنارگذاشتن داروها (کاری که نش می‌کند) اصلا درست نیست. ضمن اینکه آنها به شیوه نمایش شیزوفرنی در فیلم هم نقدهایی دارند و معتقدند که نشانه‌های این بیماری روانی چندان درست به نمایش گذاشته نشده‌اند. با این حال جامعه متخصصان از امیدی که در فیلم وجود دارد استقبال می‌کنند و آن را الهام‌بخش می‌دانند.
بیماری‌های روانی پیچیدگی‌های زیادی دارند. تشخیص و روند درمانشان اهمیت زیادی دارد و اگر اقدامات درست برای مهارشان انجام نشود، افراد زیادی به عذاب و دردسر می‌افتند. بررسی حالات مختلف بیماران روانی از جمله مبتلایان به شیزوفرنی در سینما گام مهمی برای شناساندن آنها به عموم و افزایش درک جامعه است.
کدام‌یک از این فیلم‌ها را دیده‌اید؟ دوست دارید کدام را ببینید؟ شما هم فیلمی در این زمینه می‌شناسید؟ به ما هم معرفی‌اش می‌کنید؟
در آیدت،
فایل‌های
خود را به فروش بگذارید و یا
مقالات‌تان
را منتشر کنید👋
پاسخ ها