آزمایش خون یکی از روشهای بسیار مؤثر برای اطمینان از کارکرد درست بدن و تشخیص بیماری است. اگر منظم آزمایش خون بدهید، متوجه تغییرات بدن خود در گذر زمان میشوید و میتوانید برای سلامتی خود تصمیمات درست و بهموقع بگیرید. در ادامه شما را با انواع آزمایش خون، نحوه انجام آنها و اطلاعاتی که به شما میدهند آشنا میکنیم. این مقاله را از دست ندهید.
راهنمای مطالعهنمایش
چه زمانهایی انجام آزمایش خون لازم است؟
پیش از انجام کدام آزمایشها باید ناشتا باشید؟
آزمایش خون عادی چگونه انجام میشود؟
آزمایش خون از اقدامات پزشکی رایج است که شاید بخش ثابتی از معاینه دورهای شما باشد. با اینکه بیشتر آزمایشهای خون به آمادگی خاصی نیاز ندارند، برای بعضی از آنها لازم است ۸ تا ۱۲ ساعت پیش از آزمایش چیزی نخورید.
برای آزمایش خون کمی خون از شما گرفته میشود. این خون معمولا با استفاده از سرنگ از دست شما کشیده میشود یا ممکن است با سوراخکردن نوک انگشت شما به دست بیاید. کارکنان آزمایشگاه این نمونه خون را بررسی میکنند و در صورت نیاز، سلولهای خونی از مایع پلاسمای خون جدا میشوند.
پزشک میتواند با استفاده از نتیجه آزمایش خون علائم بیماری را تشخیص بدهد یا از تشخیصش مطمئن بشود. کاربردهای آزمایش خون برای پزشکان:
معمولا پزشکتان به شما پیشنهاد میکند که حداقل سالی یک بار آزمایش خون بدهید. البته دلایل مهم زیادی برای انجام بیشتر آزمایش خون وجود دارند:
اگر میخواهید بعضی از آزمایشها را بیشتر از یک بار در سال تکرار کنید، با پزشک خود مشورت کنید.
پیشنهاد میشود برای بهبود سلامت این آزمایشها را بهطور منظم انجام دهید:
در معاینه روتین یا تشخیص بیماری، ممکن است این آزمایشها برای شما تجویز شوند:
در آزمایش CBC اجزای مختلف خون اندازهگیری میشوند، برای مثال:
میزان عادی موارد زیر در این آزمایش نشانه سلامت است:
میزان غیرعادی این موارد میتواند نشانه عارضههای زیر باشد:
در این آزمایش میزان آنزیمهای خاص بدن اندازه گرفته میشوند. بدن برای کنترل واکنشهای شیمیایی که درونش رخ میدهد از آنزیمها کمک میگیرد.
تست آنزیمهای خون به پزشک کمک کند بیماریهایی مانند حمله قلبی را تشخیص بدهد.
در آزمایش لختهشدن، که به نام آزمایش انعقاد نیز شناخته میشود، پروتئینهایی بررسی میشوند که در انعقاد خون نقش دارند. این آزمایش در صورتی توصیه میشود که پزشک احتمال عارضهای انعقادی را داده باشد.
اگر فردی از وارفارین یا سایر داروهای رقیقکننده خون استفاده کند، ممکن است پزشک آزمایش انعقاد خاصی را برای نظارت دورهای تجویز کند.
نتایج این آزمایش برای تشخیص بیماریهای زیر استفاده میشوند:
اگر پزشک بخواهد خطر ابتلا به بیماری عروق قلب یا سایر بیماریهای مربوط به تجمع کلسترول در عروق را بررسی کند، باید آزمایش لیپوپروتئین یا چربی انجام بدهید. در این آزمایش اطلاعات زیر به دست میآیند:
پیش از انجام آزمایش لیپوپروتئین یا چربی، باید ۸ تا ۱۲ ساعت چیزی نخورید.
اگر نتایج آزمایش نشانگر میزان غیرعادی کلسترول یا تریگلیسرید باشد، ممکن است نشانه خطر بیشتر ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی باشد.
آزمایش متابولیک پایه یا BMP میزان مواد شیمیایی مختلف در پلاسمای خون را تعیین میکند. این آزمایش بهاسم آزمایش شیمیایی خون ۸ نیز شناخته میشود و اطلاعاتی درباره استخوانها، ماهیچهها و اعضای بدن فراهم میکند.
در آزمایش متابولیک پایه میزان مواد زیر در خون بررسی میشود:
آزمایش BMP اطلاعات زیر را در اختیار شما قرار میدهد:
آزمایش تیروئید یا تست عملکرد تیروئید نشان میدهد که تیروئید شما چگونه بعضی هورمونها را تولید میکند یا چه واکنشی به آنها نشان میدهد. برای مثال:
میزان عادی این هورمونها:
مقادیر غیرعادی این هورمونها در آزمایش خون میتواند نشانه بیماریهای مختلفی از جمله کمبود پروتئین خون، اختلال تیروئید و مقادیر غیرعادی استروژن و پروژسترون باشد.
آزمایش کشت خون به پزشک شما کمک میکند عفونتهای خونی را تشخیص بدهد. در صورتی این آزمایش برای شما تجویز میشود که دکترتان فکر کند به نوعی عفونت مبتلا هستید. علائم زیر میتوانند نشانه عفونت باشند:
در این آزمایش نمونه خون با ماده کشت مخلوط میشود تا باکتریهای موجود در خون شما (در صورت وجود) سریعتر رشد کنند.
هر چیزی که میخورید و مینوشید شامل ویتامینها، پروتئینها و سایر مواد مغذی میشود که میزان بعضی عناصر را در خون شما ناگهان افزایش یا کاهش میدهد.
۸ تا ۱۲ ساعت غذانخوردن پیش از آزمایش خون موجب میشود که این متغیرها تأثیری بر نتایج آزمایش نداشته باشند. آزمایشهای رایجی که برای انجامدادنشان لازم است قبلشان غذا نخورید:
معمولا آزمایش خون در آزمایشگاه یا مطب دکتر انجام میشود و تنها چند دقیقه وقت میگیرد. برای انجام آزمایش خون، پرستار یا تکنسین آزمایشگاه:
۱. ناحیهای از دست را که از آن خون میگیرند تمیز میکند.
۲. یک کش پلاستیکی بالای بازوی شما میبندد که رگها بهتر دیده شوند.
۳. سوزن سرنگ را آرام وارد رگ شما میکند تا خون جمعآوری شود.
۴. سوزن سرنگ را از دست شما بیرون میکشد و کش پلاستیکی را باز میکند و آزمایش تمام میشود.
۵. محل خونگیری را با یک پنبه تمیز میپوشاند و رویش چسب میزند.
خطرات آزمایشهای معمول اندکاند:
خطر ابتلا به عفونت هم بسیار کم است. اگر علائمی مانند تورم، قرمزی و تب داشتید، سریع با پزشک خود تماس بگیرید.
آزمایش خون یکی از بهترین روشهای پیشگیری است. پزشک شما میتواند برای معاینههای دورهای یا در صورت احتمال ابتلا به بیماری خاص، آزمایش خون را به شما توصیه کند. این آزمایشها تقریبا بیخطر هستند و برای ارزیابی سلامت بسیار مفیدند.
با اطلاع از این مطالب و مشورت با پزشک خود میتوانید آزمایشهای ذکرشده را در برنامه مراقبت از خود قرار بدهید تا سالمتر باشید و زندگیتان بهتر شود.
پاسخ ها