آیا می‌دانستید که ناخنهای شما هم می‌توانند نشانه‌هایی از وضعیت سلامتی شما را بروز دهند؟ گاهی تغییراتی که در رنگ، شکل و جنس ناخن‌ها ایجاد می‌شود، ممکن است نشانه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای باشد. در این مقاله با پدیده ناخن قاشقی آشنا می‌شوید و درباره دلایل و روش‌های درمان آن می‌خوانید.
آنچه در این مطلب می‌خوانید:
ناخن قاشقی | تشخیص عارضه | عوامل ابتلا | مراجعه به پزشک | درمان عارضه | روند بهبود | روش‌های پیشگیری
ناخنهای قاشقی نازک و نرم هستند و شکلی مانند یک قاشق کوچک دارند؛ طوری‌که می‌توانند یک قطره آب را روی خود نگه دارند. دلایل زیادی موجب ابتلا به ناخن قاشقی شوند اما عمده‌ترین دلیل این پدیده کم‌خونی ناشی از کمبود آهن است.
نام علمی ناخن قاشقی «کویلونیک» یا «کویلونیشیا» (Koilonychia) است که از کلمه‌ای یونانی به‌معنی ناخن توخالی برگرفته شده است.
اگر ناخن قاشقی داشته باشید، به نظر می‌رسد که قسمت وسط ناخن شما درآورده شده و ناخن شما گود شده است. در این پدیده، ناخن‌ها نازک‌تر می‌شوند و لبه‌های آنها به بالا برمی‌گردد. همچنین ممکن است ناخن شما ترک بخورد و قسمت‌های خارجی آن از زمینه‌ٔ خود خارج شود.
بعضی نوزادان با ناخنهای قاشقی به دنیا می‌آیند، ولی به‌مرور زمان خودبه‌خود درمان می‌شوند. این پدیده بیشتر روی انگشت‌های دست دیده می‌شود اما می‌تواند ناخنهای پا را نیز تحت تأثیر قرار دهد.
شایع‌ترین علت ابتلا به این بیماری، کم‌خونی یا کمبود آهن است. کم‌خونی باعث می‌شود تعداد گلبول‌های قرمز شما کمتر از حد عادی باشد. اگر کم‌خونی عامل ناخن قاشقی شما باشد، ممکن است علائم زیر را نیز تجربه کنید:
ممکن است یکی، بعضی یا همه‌ٔ ناخنهای شما قاشقی شوند.
این بیماری بیشتر اوقات نشانه‌ٔ یک عارضه‌ٔ دیگر است. عوامل زیادی می‌توانند این مشکل را ایجاد کنند. گاهی اوقات هم ممکن است دلیل مشخصی نداشته باشد. بعضی عوامل احتمالی در ادامه برای شما شرح داده شده‌اند:
همان طور که پیش‌تر اشاره شد، فقر آهن معمول‌ترین دلیل ناخن قاشقی است. کم‌خونی ناشی از فقر آهن نیز شایع‌ترین بیماری مربوط به کمبود غذایی جهان است. این اختلال بیشتر در کودکان و همچنین در زنانی دیده می‌شود که در سن بچه‌دار شدن هستند.
مشکلات سلامتی که در زیر گفته شده‌اند می‌توانند باعث ایجاد فقر آهن شوند:
همچنین افرادی که به اندازه کافی فولات، پروتئین و ویتامین ث مصرف نمی‌کنند نیز ممکن است به فقر آهن مبتلا شوند.
در افرادی که به سندروم پلامر ـ وینسون مبتلا هستند نیز احتمال ابتلا عارضه ناخن قاشقی وجود دارد. این بیماری بر روی افرادی تأثیر می‌گذارد که به‌طور طولانی‌مدت به فقر آهن مبتلا بوده باشند.
ناخن قاشقی می‌تواند نشانه‌ای از لوپوس یا بیماری‌های التهابی پوستی مانند پسوریازیس یا لیکن پلان باشد. در پسوریازیس، اشکالاتی در سیستم ایمنی موجب تغییر پوست و ناخن‌ها می‌شوند.
بهتر است با علائم پسوریازیس ناخن و روش درمان آن آشنا شوید.
دانشمندان معتقدند که ممکن است ارتباطی بین ناخن قاشقی و محصولات دارای پترولیوم وجود داشته باشد. بعضی افراد، مانند آٰرایشگرها، ممکن است استفاده مکرری از محصولات دارای پترولیوم داشته باشند و این مسئله خطر ابتلا به ناخن قاشقی را در آنها افزایش می‌دهد.
افرادی که در ارتفاعات بالا زندگی می‌کنند نیز ریسک بالایی برای ابتلا به ناخن قاشقی دارند. هوای ارتفاعات بالا اکسیژن کمتری نسبت به سطوح پایین‌تر دارد. هنگامی که سطح اکسیژن پایین‌تر از میزان نرمال اکسیژن در خون بیاید، بدن گلبول‌های قرمز بیشتری تولید می‌کند؛ پس به آهن بیشتری نیاز دارد. این امر ممکن است بدن را دچار فقر آهن کند.
در سال ۲۰۰۳، محققان افرادی را که در ارتفاعات لداخ کشور هند زندگی می‌کردند مورد بررسی قرار دادند. تقریبا نیمی از افراد بررسی‌شده به ناخن قاشقی مبتلا بودند، به‌ویژه میان‌سالان. علاوه بر ارتفاع، رژیم غذایی سنتی افرادی که در این ناحیه زندگی می‌کردند نیز آهن کمی داشت. این مسئله موجب می‌شد که بیشتر در معرض ابتلا به ناخن قاشقی قرار داشته باشند.
ناخن قاشقی می‌تواند بر اثر برخی عوامل یا بیماری‌های ژنتیکی نیز ایجاد شود، مانند:
ناخن قاشقی ممکن است با بیماری‌های زیر ارتباط داشته باشد:
شما می‌توانید ناخنهای قاشقی را بر اساس ظاهرشان تشخیص دهید، اما برای مشخص کردن دلیل آن و دریافت درمان، باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک شما را معاینه می‌کند، درباره سوابق پزشکی شما سؤال می‌کند و اگر احتمال کمبود یا تجمع آهن وجود داشته باشد، آزمایش خون تجویز می‌کند.
اگر دچار هیچ‌یک از بیماری‌های سیستمیک نباشید، این عارضه ممکن است بر اثر آسیب ناخن، عوامل ژنتیکی یا محیطی ایجاد شده باشد.
اگر ناخن قاشقی بر اثر بیماری سیستمیک زمینه‌ای ایجاد نشده باشد، تأثیری بر سلامتی شما نخواهد داشت.
اگر ناخن قاشقی در شما به‌دلیل بیماری خاصی ایجاد شده باشد، پزشک شما درمانی برای آن بیماری تجویز خواهد کرد.
برای کم‌خونی، که بیشتر اوقات مسئول این اختلال است، پزشک شما مکمل آهن تجویز خواهد کرد و به شما پیشنهاد می‌کند رژیم غذایی خود را تغییر دهید تا آهن بیشتری از مواد غذایی دریافت کنید. دستورات پزشک را برای دریافت مکمل آهن با دقت دنبال کنید تا مقدار مناسبی از آهن در بدن شما جذب شود.
اگر بدن شما ویتامین ب ۱۲ کافی از مواد غذایی جذب نکند، پزشک شما ممکن است آمپول ویتامین ب ۱۲ را نیز برای شما تجویز کند.
سرعت خوب شدن بیماری ناخن قاشقی، به دلیل آن بستگی دارد. اگر این بیماری مربوط به کم‌خونی باشد، حدود ۱ هفته پس از استفاده از مکمل‌های آهن نشانه‌های بهبود را حس خواهید کرد؛ اما عادی شدن سطح آهن بدن شما ممکن است ماه‌ها طول بکشد.
اگر بیماری‌های دیگری که ناخن قاشقی را ایجاد کرده‌اند درمان شوند، ناخنهای شما با گذر زمان به حالت عادی بر می‌گردند. ناخنهای دست رشد آهسته‌ای دارند. رشد ناخنهای پا آهسته‌تر هم هست. ۶ ماه طول می‌کشد که یک ناخن دست به‌طور کامل دوباره رشد کند. این زمان برای ناخن پا، ۱ سال و نیم است.
کوتاه و تمیز نگه‌داشتن ناخن‌ها امر مهمی برای جلوگیری از ابتلا به این عارضه است و همچنین از ایجاد عفونت در نواحی آسیب‌دیده جلوگیری می‌کند. استفاده کردن نرم‌کننده پوست یا روغن پس از حمام به شما کمک می‌کند ناخنهای خود را سالم نگه دارید.
با رعایت نکات زیر نیز می‌توانید از قاشقی شدن ناخن پیشگیری کنید:
با داشتن رژیم غذایی سرشار از آهن، می‌توانید از کم‌خونی جلوگیری کنید. در رژیم غذایی خود، این مواد غذایی را بگنجانید:
بدن بیشترین مقدار آهن را از گوشت جذب می‌کند. اگر تمایلی به مصرف گوشت نداشته باشید، باید سبزیجات و میوه‌هایی بخورید که سرشار از آهن هستند. خوردن مواد غذایی غنی از ویتامین ث نیز به بدن شما کمک می‌کند آهن بیشتری از غذا جذب کنید.
منبع healthline medicalnewstoday
سلامت ناخن
0
اشتراک‌گذاریWhatsAppTelegramFacebookLinkedinTwitterپرینتایمیل
در آیدت،
فایل‌های
خود را به فروش بگذارید و یا
مقالات‌تان
را منتشر کنید👋
پاسخ ها