خوشبختانه با وجود دستگاههای گوناگون موجود در بازار، دیگر مجبور نیستیم برای اندازه گیری فشار خون به مطب پزشک برویم. اندازه گیری فشار خون بهویژه زمانی اهمیت دارد که پزشک از ما خواسته است که فشار خونمان را بهطور منظم کنترل کنیم. در ادامه، ابتدا بهطور خلاصه خواهیم گفت که فشار خون چیست و عواملی که موجب بالارفتن آن میشوند، کداماند؛ سپس، نکات مهم در اندازه گیری فشار خون و مراحل استفاده از دستگاههای اتوماتیک و دستی و نیز محدودههای فشار خون طبیعی را شرح خواهیم داد.
آنچه در این مقاله خواهید خواند:
فشار خون چیست | عوامل افزایش موقت فشار خون | قبل از اندازهگیری فشار خون | کار با فشار سنج دستی | کار با فشار سنج اتوماتیک | برنامههای ردیابی فشار خون | تفسیر نتیجه اندازهگیری
فشار خون نشان میدهد که قلب برای پمپکردن خون به رگها چقدر کار میکند. فشار خون یکی از چهار علائم اصلی بدن است. علائم حیاتی دیگر عبارتاند از: دمای بدن، ضربان قلب و سرعت تنفس.
اگر یکی از این علائم حیاتی خیلی بالا یا خیلی پایین باشد، مشکلی در سلامتی ما وجود دارد.
فشار خون با دو رقم متفاوت اندازهگیری میشود: فشار سیستولیک و فشار دیاستولیک. فشار سیستولیک اولین عدد یا عدد بالایی است و فشار دیاستولیک دومین عدد و عدد پایینی است.
فشار سیستولیک فشار داخل عروق در زمانی است که قلب برای پمپاژ خون منقبض میشود. فشار دیاستولیک فشار داخل عروق در زمان استراحت قلب و بین ضربانهاست.
بالابودن هریک از این دو عدد نشان میدهد که قلب برای پمپاژ خون به رگها بهسختی کار میکند. این مسئله میتواند در نتیجه عوامل بیرونی مانند استرس یا ترس باشد که موجب تنگتر شدن رگها میشوند، یا عاملی درونی داشته باشد، مانند رسوب در عروق خونی که رگهای خونی را تنگ کرده است.
بعضی از عواملی که میتوانند موجب افزایش موقتی فشار خون شوند، عبارتاند از:
در زمان اندازهگیری فشار خون تا جایی که میتوانید از این عوامل دوری کنید.
پیش از اندازه گیری فشار خون بهتر است با پزشک مشورت کنید. برای نمونه، ممکن است که پزشک توصیه کند که فشار خونتان را در شرایط زیر اندازهگیری کنید:
دستکم یک بار در سال دستگاه فشارسنج را به مطب پزشک ببرید تا دقت دستگاه را بسنجید. این کار را با مقایسه نتیجه دستگاه خود با نتیجه فشارسنج مطب انجام دهید.
اگر دستگاه فشار خون دستی یا دیجیتالی تهیه کردهاید، دستورهای کتابچه راهنما را بهدقت انجام دهید.
دستگاه فشارسنج دستی شامل کاف فشار خون، پمپ هوا و گیج فشارسنج (pressure gauge) است. گیج فشارسنج، صفحهای مدرج و عقربهای است. در صورت امکان از فرد دیگری کمک بگیرید، زیرا استفاده از این روش برای خود فرد دشوار است.
اگر بازو را صاف نگه دارید، دقیقترین اندازهگیری را خواهید داشت. اگر خیلی سریع باد کاف را خالی کردید یا نتوانستید صدای نبض را بشنوید، فورا کاف را باد نکنید. یک دقیقه صبر کنید و سپس دوباره فشار خونتان را اندازهگیری کنید.
سادهترین راه اندازه گیری فشار خون استفاده از فشارسنج خودکار است. این دستگاهها نمایشگری دیجیتالی دارند که فشار خون را روی صفحه نشان میدهد.
انجمن قلب آمریکا توصیه میکند که برای اندازه گیری فشار خون از فشارسنج بازویی استفاده کنید (نه فشارسنج مچی). بهعلاوه باید دستگاهی باکیفیت بخرید و به خطاها توجه داشته باشید.
برای آشنایی با نحوه استفاده از دستگاه فشارسنج میتوانید آن را پیش پزشک یا حتی داروخانه محل سکونت خود ببرید.
اگر نتوانستید فشار خون دقیق خود را به دست بیاورید، همان لحظه دوباره کاف را باد نکنید. یک دقیقه صبر کنید و سپس اندازهگیری را تکرار کنید.
اخیرا برخی اپلیکیشنهای تلفن همراه ویژه اندروید و IOS بهصورت رایگان و پولی طراحی شدهاند که امکانات متفاوتی برای اندازه گیری فشار خون در اختیار شما قرار میدهند، مانند واردکردن فشار خون، وزن و قد و ردگیری داروهایی که مصرف میکنید. بعضی از این برنامهها نیز از ابزار تجزیهوتحلیل آماری و گرافیکی برخوردارند و با استفاده از آنها میتوانید نمودارها و روندهای اندازهگیری فشار خون در طول چند روز یا چند هفته را مشاهده کنید.
گرچه برخی اپلیکیشنهای موبایلی ادعا میکنند که میتوانند بدون استفاده از تجهیزات، فشار خون را بررسی کنند، استفاده از این برنامهها روش دقیق و قابلاعتمادی نیست؛ ولی با استفاده از بعضی از برنامهها میتوانید نتایج فشار خون خود را ردیابی کنید و این کار برای شناسایی الگوهای فشار خون مفید است. پزشک میتواند با استفاده از این اطلاعات متوجه شود که آیا به داروهای فشار خون نیاز دارید یا نه.
فشار خون از علائم حیاتی بسیار شخصی است که میتواند برای هر فرد بسیار متفاوت باشد. برای نمونه، بعضی افراد همیشه فشار خون پایینی دارند، درحالیکه بعضی دیگر ممکن است که همیشه فشار خون بالایی داشته باشند.
بهطورکلی فشار خون طبیعی باید کمتر از ۸۰/۱۲۰ باشد. فشار خون به جنسیت، سن، وزن و شرایط پزشکی و بیماریهای شما بستگی دارد. اگر فشار خونتان ۸۰/۱۲۰ یا بیشتر شده است، دو تا پنج دقیقه صبر کنید و دوباره آن را اندازهگیری کنید. اگر بازهم فشار خونتان بالاست، برای بررسی احتمال پرفشاری خون با پزشکتان صحبت کنید.
در صورت مشاهده فشار خون سیستولیک بالای ۱۸۰ یا فشار خون دیاستولیک بالای ۱۲۰ فورا به مراکز پزشکی مراجعه کنید.
انجمن قلب آمریکا محدودههای زیر را برای بزرگسالان سالم توصیه کرده است:
دستهبندی | سیستولیک | دیاستولیک |
طبیعی | کمتر از ۱۲۰ | کمتر از ۸۰ |
بالاتر از حد معمول | ۱۲۰ تا ۱۲۹ | کمتر از ۸۰ |
فشار خون بالای مرحله ۱ | ۱۳۰ تا ۱۳۹ | ۸۰ تا ۸۹ |
فشار خون بالای مرحله ۲ | ۱۴۰ یا بالاتر | ۹۰ با بالاتر |
فشار خون بحرانی (با اورژانس تماس بگیرید) | بالاتر از ۱۸۰ | بالاتر از ۱۲۰ |
در زمان تعیین دستهای که در آن قرار میگیرید، باید به خاطر داشته باشید که باید هر دو رقم سیستولیک و دیاستولیک در محدوده طبیعی باشند تا فشار خونی طبیعی داشته باشید. اگر یکی از این ارقام در یکی از دستههای دیگر قرار بگیرد، فشار خونتان در آن دسته قرار خواهد گرفت. برای نمونه، اگر فشار خونتان ۹۲/۱۱۵ باشد، در دسته فشار خون بالای مرحله ۲ قرار خواهید گرفت.
کنترل فشار خون موجب میشود که مشکلات احتمالی را بهموقع شناسایی کنید. اگر به درمان نیاز داشته باشید، بهتر است که آن را پیش از آنکه آسیبی به عروق خونی برسد، شروع کنید.
درمان میتواند شامل ایجاد تغییراتی در سبک زندگی باشد، مانند حفظ تعادل در رژیم غذایی و کاهش مصرف نمک و غذاهای فراوریشده یا افزودن ورزش به برنامه روزانه. گاهی نیز باید از داروهای کنترل فشار خون استفاده کنید.
اگر تجربه یا دیدگاهی درمورد اندازه گیری فشار خون دارید، میتوانید در بخش «ارسال دیدگاه» آن را با ما و سایر دوستان در میان بگذارید.
پاسخ ها