بسیاری از پدر و مادرهایی که فقط یک فرزند دارند، از دست اطرافیانشان ذله شدهاند؛ چون مدام از آنها میپرسند که کِی بچهای دیگر میآورید؟ شاید به نظر شما این جمله بدی نباشد، اما باور کنید این بدترین جملهای است که میتوان به پدر و مادرهای تکفرزند گفت.
خانوادهای را تصور کنید که فقط یک فرزند دارند و شاید تصمیم گرفتهاند دیگر بچهدار نشوند. شاید اصلا بهدلایل پزشکی، مالی و نظایر آنها نمیتوانند به فرزند دوم حتی فکر کنند.
متأسفانه بهدلیل بیملاحظگی اطرافیان، این خانواده بارها مجبور میشوند دلایل این تصمیمشان را به هرکسی توضیح دهند. چرا؟ به این خاطر که در بیشتر جوامع و بهویژه جامعه ما، داشتن یک فرزند سیلی از پرسشها، کنجکاویها و تفسیرهای مختلف را به همراه دارد.
دوستان، خانواده و حتی بعضی از غریبهها، گاهبهگاهی با بهزبانآوردن یکسری جملات، پدر و مادرهای خانوادههای تکفرزند را آزار میدهند. جالب اینجاست که بیشتر، افرادی این جملات را میگویند که چندین فرزند دارند.
در این مطلب، روی سخن ما با آن دسته از افرادی است که تصور میکنند فقط برای شوخی یا دلسوزی، درباره فرزند دوم با این افراد صحبت میکنند. آنها فکر میکنند اگر دراینباره پدر و مادرها را راهنمایی کنند، آنها ترغیب میشوند که درباره تصمیمشان بیشتر فکر کنند و شاید نظرشان را تغییر دهند.
اگر شما هم از این دسته افراد هستید و چنین طرز فکری دارید، باید بگوییم که در اشتباه هستید. این مطلب را بخوانید تا بفهمید که چطور با گفتن این ۱۱ جمله به پدر و مادرهایی که فقط یک فرزند دارند، آنها را آزار میدهید.
این جمله چه بدیای دارد؟ فقط از سر کنجکاوی پرسیدهاید؛ درست است؟
چرا فکر میکنید پدر و مادرهایی که یک فرزند دارند، حتما برای دومی هم برنامه ریزی کردهاند که میپرسید «کِی»؟
از این گذشته، چرا فکر نمیکنید که شاید این پدر و مادر واقعا یک فرزند دیگر هم میخواهند اما ممکن است مشکل ناباروری داشته باشند؟ شاید آنها همین حالا هم در تلاش هستند و موفق نمیشوند. آنوقت همین سؤال دلسوزانه شما، آنها را مجبور میکند که بیشتر درگیر این موضوع شوند.
اصلا شاید مشکل ناباروری هم نداشته باشند، اما در حال اقدام برای فرزند دوم هستند. حتی در این صورت هم بیشک سؤال شما را نوعی فضولیکردن قلمداد خواهند کرد.
قبول ندارید؟ بسیار خوب. اگر در جواب به شما گفتند «اول از همه به شما خبر میدیم!»، یعنی اصلا از سؤال شما خوششان نیامده است.
درست است؛ بیشک بیشتر بچهها دلشان میخواهد کسی را داشته باشند که با او بازی کنند و یک محرم اسرار داشته باشند که در مراحل مختلف زندگی بتوانند به او اعتماد کنند؛ اما چهکسی گفته است که بیبروبرگرد بین دو فرزند رابطه دوستانهای ایجاد خواهد شد؟ بسیاری از کودکان با پسرعمو، دخترخاله و کودکان سایر خویشاوندان یا حتی به دوستان خود نزدیکتر از خواهر و برادرشان هستند. یافتن چنین کسی بهخصوص در دنیای امروز، برای کودک اصلا دشوار نیست.
تنهایی مشکلی نیست که با داشتن یک خواهر و برادر حل شود. تکفرزندها هم بهطور کامل توانایی برقراری ارتباط با دیگران و پیوندهای نزدیک با آنها را دارند. حتی میتوانند تنها با خودشان بازی کنند و با پدر و مادرشان تعامل برقرار کنند. ممکن است اصلا احساس تنهایی نکنند و در عوض، مهارتهای خودشان در بازیهای انفرادی و خلاقانه را رشد دهند. برخی از آنها حتی بهدلیل تعامل با بزرگترها، بهموقع به بلوغ فکری میرسند.
درست است؛ زیرا خواهر و برادرها همیشه توانایی فوقالعادهای برای بهاشتراکگذاشتن وسایلشان دارند. در عوض تکفرزندها این نعمت را دارند که هر اسباببازیای که در خانه موجود است، متعلق به خودشان باشد؛ اما این دلیل نمیشود که نتوانند وسایل و اسباببازیهایشان را بهخوبیِ کودکانی که خواهر و برادر دارند، با دیگران سهیم شوند.
همان طور که خواهر یا برادر میتواند بهترین دوست آدم باشد، به همان اندازه هم احتمال دارد به بدترین دشمن تبدیل شود. انتخاب خواهر و برادر با ما نیست، اما دوستان و اطرافیانمان را میتوانیم خودمان انتخاب کنیم. بنابراین یک تکفرزند هم میتواند فرصتهای زیادی برای ایجاد پیوندهای ماندگار و قوی با دیگران، ازجمله با دوستان و خانواده داشته باشد.
بنابراین با گفتن این جملات، باعث نشوید پدر و مادرها احساس گناه کنند که در حال رهاکردن فرزندشان بدون تکیهگاه محکم در این دنیا هستند.
در خانوادههای تکفرزند، همه پولی که پدر و مادرها به فرزندانشان اختصاص میدهند، فقط متعلق به یک نفر است؛ بنابراین ازآنجاکه قرار نیست امکانات بین چند بچه تقسیم شود، ممکن است این کودک از فرصتهایی بهرهمند باشد که با وجود چند بچه، نمیتوانست آنها را داشته باشد.
اما داشتن چنین فرصتهایی، به این معنا نیست که این کودک لوس بار میآید یا در آینده گستاخ خواهد شد. به کودکان اطرافتان نگاه کنید. آیا بهنظر شما همه بچههایی که گستاخ و لوس هستند، همگی تکفرزند هستند و بین آنها کودکی وجود ندارد که گستاخ و لوس باشد و برادر و خواهر هم داشته باشد؟
درست است که پدر و مادرهای دارای یک فرزند دغدغه مداخله مداوم بین جنگ و دعوای چند بچه را ندارند، اما این بدان معنا نیست که راحت نشستهاند و خوش میگذرانند!
چرا فکر میکنید فقط پدر و مادرهایی که چند فرزند دارند، پدر و مادر واقعی هستند؟ آیا تاکنون به این فکر کردهاید که پدر و مادرهای تکفرزند به این دلیل که کودکشان کسی را جز آنها ندارد، تا مدتها حتی نمیتوانند خلوت کنند؟ حتی ممکن است برای داشتن ارتباط زناشویی باهم برنامهریزی کرده باشند، اما کودکشان التماسشان کند که با او بازی کنند یا برایش کتاب بخوانند. در این صورت، آنها مجبورند از خوشی خودشان بگذرند. در خانوادههای تکفرزند، پدر و مادر برای فرزندشان خواهر و برادر هم هستند؛ پس تصور نکنید زندگی کاملا راحتی دارند.
چرا فکر میکنید کودک همیشه باید کودک دیگری را بهعنوان همبازی داشته باشد؟ فکر میکنید اگر کودکی با پدر و مادرش به پارک یا سفر برود و کودک دیگری همراهشان نباشد، مدتهای طولانی باحسرت به کودکانی خیره میشود که خواهر و برادر دارند و آرزو میکند که ایکاش مجبور نبود با پدرش سوار ترن هوایی شود؟
اصلا اینطور نیست. بسیاری از کودکان با پدر و مادرشان راحتاند و عاشق این هستند که با آنها بازی کنند یا از بلندی به آغوش امنشان بپرند. اتفاقا برای سوارشدن به ترن هوایی، به پدرشان بیشتر از هرکس دیگری اعتماد دارند!
همیشه اینطور نیست. کودکان خرج دارند. پدر و مادرها باید برای فرزندان هزینه کنند: از خرج روزانه گرفته تا باشگاه و حتی بلیط هواپیما برای سفر. اتفاقا پدر و مادرهای تکفرزند چون همین یک بچه را دارند، گاهی مجبورند هزینههای غیرضروری را هم متحمل شوند (اگر چند فرزند داشتند، نهگفتن راحتتر میشد!). بنابراین دلیلی ندارد که فکر کنید استطاعت مالی هرچیزی را دارند.
باوجوداینکه این جمله توهین مستقیمی به خانواده تکفرزند به شمار نمیرود، ولی میتواند اوقات طرف مقابل را تلخ کند. بهعلاوه، حتی یک کودک هم بهاندازه کافی خرج دارد؛ درست نیست که تصور کنید پدر و مادرهای تکفرزند میتوانند استطاعت مالی هرچیزی را داشته باشند.
نسبتدادن یک رفتار یا عملکرد (بهویژه اگر نادرست باشد) به کودک، فقط به این دلیل که او تکفرزند است، کاملا مسخره و خندهدار است؛ یعنی کودکانی که خواهر و برادر دارند، هیچ کار اشتباهی انجام نمیدهند؟ از این گذشته، هنگامی که کودک رفتار نامناسبی دارد، اگر هم قرار است کسی سرزنش شود، آن شخص باید پدر و مادر آن کودک باشد نه خود او! درضمن فراموش نکنید که هر کودک ممکن است در هر زمانی رفتار یا حرکات نامناسبی از خودش نشان دهد و ربطی ندارد که او تکفرزند است.
لطفا این حس را نداشته باشید. در بسیاری از موارد، تکفرزندان خلاق، خودکفا و مستقل بار میآیند؛ زیرا چارهای نداشتهاند جز اینکه یاد بگیرند چطور با خودشان بازی کنند و خودشان را سرگرم کنند. آنها حتی نحوه تعامل با دیگران را هم خودشان یاد میگیرند و از برادر و خواهری تقلید نمیکنند. نگرانش هستید؟ نیازی نیست؛ او مشکلی ندارد!
اگر پدر یا مادر تکفرزند هستید، بیشک بارها این جملات را شنیدهاید. چه پاسخی به این سؤالات دادهاید؟ بهنظر شما بهترین واکنش در برابر این افراد چیست؟
پاسخ ها