احتمالا شما هم گاهی دچار کم خوابی، خواب زیاد یا مشکلاتی شبیه به آن بوده‌اید. اختلالات خواب را می‌توان با تست خواب بررسی کرد. پزشک، در صورت لزوم، تست خواب تجویز می‌کند تا فعالیت مغزی و اطلاعات مربوط به حالت خواب مثل حرکات بدنی، نفس‌کشیدن، سطح اکسیژن و ضربان قلبتان را بررسی کند و براساس اطلاعات به‌دست‌آمده، چرخه و اختلالات خواب شما را تشخیص دهد. اما تست خواب یا پلی‌سومنوگرام (polysomnogram) چیست و چگونه انجام می‌شود؟ برای رسیدن به جواب این سؤال، در این مقاله با ما همراه باشید.
آنچه در این مقاله می‌خوانید:
دلیل انجام تست خواب | انواع تست خواب | عوارض جانبی تست خواب | چطور باید برای تست خواب آماده شوید؟ | از تست خواب چه انتظاری دارید؟ | نتایج تست خواب
فرایند طبیعیِ خوابیدن با مرحله‌ای از خواب شروع می‌شود که خواب با حرکات آهسته چشم (NREM) نامیده می‌شود. در طول این مرحله، امواج مغزی شما کاهش قابل‌توجهی دارد که الکتروانسفالوگرافی (EEG) آنها را ثبت می‌کند.
در طول NREM، برخلاف مراحل بعدی خواب، چشم شما حرکات سریع از یک سمت به سمت دیگر را ندارد. بعد از گذشت یک یا دو ساعت از خواب NREM، فعالیت مغز دوباره سرعت می‌گیرد و خواب با حرکات سریع چشم (REM) شروع می‌شود. اختلالات خواب می‌توانند فرایند خواب را مختل کنند. تست خواب برای تشخیص چنین اختلالاتی انجام می‌شود.
در شرایط زیر، ممکن است پزشک تست خواب را پیشنهاد دهد:
چهار نوع تست خواب وجود دارد:
خواب کلی و بعضی از عملکردهای بدنی مثل نفس‌کشیدن، سطح اکسیژن خون، ریتم قلب و حرکت اندام‌ها را نشان می‌دهد.
این آزمایش به تشخیص حمله خواب کمک می‌کند و میزان خواب‌آلودگی شما در طول روز را بررسی می‌کند. همچنین سرعت و تعداد دفعات ورود به مرحله خواب REM را نشان می‌دهد. این آزمایش صبح و بعد از تست خواب شبانه (PSG) انجام می‌شود.
در شب اول، شما کنترل و ارزیابی می‌شوید. اگر تیم پزشکی آپنه خواب را در شما تشخیص دهد، در شب دوم، فشار هوای مناسب برای درمان CPAP (فشار مثبت دائمی جریان هوا) محاسبه می‌شود. در این روش درمانی، هوا از طریق ماسکی که به‌طور خاص برای بینی طراحی شده است، وارد مسیر هوایی شما می‌شود. در ادامه، بیشتر با این دستگاه و دستگاه‌های دیگر آشنا می‌شوید.
این آزمایش زمانی انجام می‌شود که تیم پزشکی در نیمه اول آزمایش شب، آپنه خواب متعادل یا شدید را کشف کند یا به آن مشکوک شود. در نیمه دوم آزمایش در همان شب، تست میزان CPAP موردنیاز برای درمان آپنه انجام می‌شود.
پلی‌سومنوگرافی یک آزمایش بی‌خطر و بدون درد است. شایع‌ترین عارضه جانبی این آزمایش التهاب پوستی است. این عارضه به‌دلیل چسبی به وجود می‌آید که برای اتصال حسگرها به پوست‌تان استفاده می‌شود.
برای اجرای این آزمایش، پزشک به شما می‌گوید که آیا می‌توانید داروهایتان را مثل قبل مصرف کنید یا باید مصرف آنها را قبل از آزمایش متوقف کنید. در روز آزمایش، هیچ‌گونه کافئین و الکلی استفاده نکنید، زیرا میتواند در نتیجه آزمایش اختلال ایجاد کند و علائم بعضی از اختلالات خواب را بیشتر کند.
در روز قبل از آزمایش، خواب بعد‌از‌ظهر توصیه نمی‌شود. می‌توانید درمورد حمام‌رفتن یا دوش‌گرفتنِ قبل از آزمایش سؤال کنید؛ اما نباید از لوسیون، ژل، ادکلن یا مواد آرایشی استفاده کنید، زیرا میتواند در استفاده از الکترودها اختلال ایجاد کند.
اگر به‌طور معمول هنگام خواب، از لباس راحتی، کتاب یا مجله و بالش خاصی استفاده می‌کنید، آنها را همراه خود داشته باشید. می‌توانید دوست یا عضوی از خانواده را تا زمان خواب، به‌عنوان همراه ببرید که به شما احساس راحتی بیشتری می‌دهد.
عصر به مرکز خواب می‌روید و تمام شب آنجا می‌مانید. یک اتاق اختصاصی در مرکز خواب یا بیمارستان خواهید داشت که شبیه به اتاق هتل و در طول آزمایش، تاریک و ساکت است. زمانی که می‌خوابید، متخصصان در اتاق دیگری در همان نزدیکی هستند تا شما را تحت‌نظر بگیرند.
اتاق شما یک دوربین فیلم‌برداری دارد تا متخصصان بتوانند ببینند که با خاموش‌شدن لامپ‌ها، در طول خواب، چه اتفاقاتی می‌افتد. همچنین یک دستگاه صوتی هم وجود دارد که می‌توانید از طریق آن با متخصصان در ارتباط باشید. اتاق شما یک سرویس‌بهداشتی شخصی دارد؛ فقط درصورت لزوم، به متخصصان اطلاع دهید تا اتصال شما به تجهیزات تست خواب را قطع کنند.
در وهله اول، ممکن است تمام تجهیزات و مشاهده‌ها ناراحت‌کننده به نظر برسند، اما بیشتر افراد بدون هیچ مشکلی به خواب می‌روند.
متخصصان الکترودهایی را روی صورت، پوست سر، شقیقه، قفسه سینه و اندام‌هایتان قرار می‌دهند که مثل چسب نواری چسبنده است. این دستگاه، با سیم‌هایی، پیام‌هایی الکتریکی از مغز و فعالیت عضلانی بدن به تجهیزات کامپیوتری ارسال می‌کند. زمانی که به خواب می‌روید، این پیام‌ها به‌طور دیجیتالی فعالیت مغزی، ضربان قلب، ریتم قلب و فشار خون شما را ثبت می‌کنند.
طول سیم‌ها به‌اندازه‌ای بلند است که به‌راحتی بتوانید حین خواب تکان بخورید. همچنین گیره‌ای روی انگشتان یا گوشتان قرار می‌گیرد تا میزان اکسیژن خون شما را بسنجد. اگر نیاز داشتید که از جای خود بلند شوید، متخصصان می‌توانند سیم‌ها را از بدن شما جدا کنند.
در طول آزمایش، ممکن است متخصصان از دستگاه فشار مثبت هوا (PAP) برای آپنه خواب استفاده کنند. در این دستگاه، از یک ماسک بینی استفاده می‌شود که از طریق آن، جریان ملایم هوا برای تقویت تنفس‌تان منتقل می‌شود.
فشار مثبت دائمی هوا (CPAP) نوعی PAP است. این دستگاه با فرستادن جریان مثبت دائمی هوا، سعی می‌کند تا در حین خواب، مسیر هوایی شما را باز نگه دارد. ممکن است برای بعضی افراد، دستگاه فشار مثبت دوسطحی هوا (biPap یا bPap) انتخاب راحت‌تری باشد. این دستگاه در زمان دَم فشار بیشتر و در زمان بازدم فشار کمتری وارد می‌کند.
قبل از خوابیدن و شروع آزمایش، شاید این فرصت را داشته باشید که از دستگاه استفاده کنید؛ در این صورت اگر در میانه شب، متخصصان پیشنهاد کردند که از این دستگاه استفاده کنید، غافلگیر نمی‌شوید. درصورت لزوم، ممکن است در طول مطالعه از اکسیژن برای تقویت تنفس‌تان استفاده شود.
هرچند ممکن است در مرکز خواب، به همان راحتیِ خانه به خواب نروید، این موضوع بر نتیجه آزمایش تأثیری ندارد. برای دستیابی به نتایج دقیق پلی‌سومنوگرافی، به خواب کامل شبانه نیازی نیست.
در هنگام صبح، متخصصان حسگرهای چسبیده به پوست‌تان را برمی‌دارند و شما سراغ فعالیت‌های روزمره خود می‌روید.
مدتی طول می‌کشد تا متخصصِ خواب هزاران صفحه اطلاعات مربوط به آزمایش را بررسی کند؛ سپس نتایج را برای پزشک شما می‌فرستند. پزشک بعد از مشاهده نتایج، درمورد آن و مراحل بعدی کار با شما صحبت می‌کند.
داده‌های به‌دست آمده میتواند شامل موارد زیر باشد:
همچنین تست خواب میتواند به تشخیص درست اختلالات خواب و درمان آنها کمک کند. در زیر، به این موارد اشاره شده است:
گاهی‌اوقات، پلی‌سومنوگرافی برای اصلاح خواب کارگران شیفتی‌ای استفاده می‌شود که برحسب عادت، در طول روز می‌خوابند. این آزمایش همچنین برای درمان برنامه خواب در اختلال خواب هم به کار می‌رود.
احتمالا شما هم مشکلات مربوط به خواب را تجربه کرده‌اید: مشکلاتی مثل بی‌خوابی، خواب زیاد، خواب آلودگی ناگهانی در طول روز. احتمالا نمی‌دانستید که این خواب‌آلودگی ناگهانی میتواند نوعی اختلال به اسم حمله خواب باشد. آیا هیچ‌وقت فکر می‌کردید همین موضوع ساده میتواند چه حرف‌ها و نکته‌های عجیبی در خود داشته باشد؟ آیا تابه‌حال برای مشکلات مربوط به خواب، به پزشک مراجعه کرده‌اید یا تجربه‌ای از تست خواب دارید؟ حتما در بخش دیدگاه، تجربه خود را با ما در میان بگذارید.
این مقاله را برای دوستانتان ارسال کنید تا آنها هم با این موضوع جالب و مهم آشنا شوند.
در آیدت،
فایل‌های
خود را به فروش بگذارید و یا
مقالات‌تان
را منتشر کنید👋
پاسخ ها