فرستادن انسان به استراتوسفر با بالون؛ ایده تازه استارتاپی آمریکایی

تازه‌واردترین بازیگر عرصه‌ی گردشگری فضایی می‌خواهد با قیمتی کمتر از دیگر رقبا، انسان را سوار بر بالون به لایه‌ی استراتوسفر زمین حمل کند.

بنیان‌گذاران اصلی ورلد ویو انترپرایزز (World View Enterprises)، شرکتی که قصد داشت با استفاده از بالون‌های بسیار بزرگ محموله‌ای به لایه‌ی استراتوسفر زمین بفرستد، به‌همراه یکدیگر در حال اجرای ایده‌ی جسورانه‌ی تازه‌ای هستند. آن‌ها می‌خواهند با به‌کارگیری همان بالون‌های غول‌پیکر، انسان را برفراز زمین بفرستند. این سرمایه‌گذاری جدید اسپیس پرسپکتیو (Space Perspective) نام دارد و اکنون شرکتی مجزا محسوب می‌شود که بر فرستادن مشتریان تجاری به لبه‌ی فضا تمرکز کرده است؛ نقطه‌ای که از آنجا بتوانند نمایی منحصربه‌فرد از انحنای زمین را ببینند.

تجربه‌ی این نوع سفر فضایی هیجان‌انگیز از مدت‌ها پیش هدف جین پوینتر و تیبر مک‌کالوم، مدیران اجرایی اسپیس پرسپکتیو، بوده است. آن‌ها که روز گذشته راه‌اندازی استارتاپ جدید را اعلام کردند، ابتدا شرکت ورلد ویو را با هدف نهایی انجام پروازهای گردشگری به‌راه انداختند؛ اما اکنون کسب‌وکاری جداگانه با تمرکز تمام‌وقت بر هدف یادشده بنیان می‌گذارند. ایده‌ی جدید این است که بدون نیاز به سوارشدن بر راکت و پرتاب به آسمان با سرعت هزاران کیلومتر‌بر‌ساعت همانند سایر شرکت‌ها، سوار بر بالون نمایی شگفت‌انگیز از زمین از فراز سیاره به مسافران داده شود.

ازنظر فنی، اسپیس پرسپکتیو قصد ندارد انسان را به فضای واقعی بفرستد؛ بلکه می‌خواهد مشتریان را تا ارتفاع نزدیک به ۳۰ کیلومتری زمین به‌پرواز درآورد. این ارتفاع بسیار کمتر از ارتفاعی است که به‌عنوان لبه‌ی فضا  (۸۰ کیلومتر) در نظر گرفته می‌شود؛ درنتیجه، مسافران بالون‌های این شرکت تجربه‌ی فضایی کاملی به‌دست نخواهند آورد. آن‌ها با آنکه قدری احساس سبکی خواهند کرد، بی‌وزنی را نیز تجربه نخواهند کرد. بااین‌حال، تیم شرکت استدلال می‌کند افراد برفراز ۹۹ درصد از اتمسفر زمین قرار خواهند گرفت.

عرصه‌ی گردشگری فضایی که هدفش فرستادن انسان به لبه‌ی فضا و بازگرداندن آن‌ها به زمین است، با وجود شرکت‌هایی نظیر بلو ارجین و ویرجین گلکتیک که هنوز تا ورود به عملیات‌های تجاری مسیری طولانی درپیش دارند، به‌آهستگی تکامل می‌یابد. وسایل نقلیه‌ی این شرکت‌ها برای بلندکردن مسافران از روی زمین و رساندن آن‌ها به ارتفاعی بسیار بالاتر (بین ۸۰ و ۱۰۰ کیلومتر) بر موتورهای راکت متکی هستند. پوینتر می‌گوید سامانه‌ی آن‌ها بسیار متفاوت‌تر از آن راکت‌ها است و درواقع اصلا موتور راکت ندارد؛ از‌این‌رو، انتظار نمی‌رود به مشکلات مشابه آن‌ها دچار شود.

مشتریان برای رسیدن به لایه‌ی استراتوسفر، سوار کپسول سفید کروی‌شکلی به‌نام نپتون خواهند شد که تا حدی به فرفره‌ای چوبی با پنجره‌های شیشه‌ای بزرگ شباهت دارد. به‌لطف این پنجره‌ها، مسافران می‌توانند نمایی شفاف از زمین را زیر پای خود ببینند. پیشران این وسیله بالون نیمه‌شفاف بزرگ پرشده با هیدروژن خواهد بود که با سرعت بسیار آهسته‌ی ۱۹ کیلومتر‌برساعت صعود خواهد کرد. به‌نقل از شرکت، هشت مسافر درون بالون جا می‌شوند و یک خلبان نیز برای اطمینان از ایمن‌بودن پرواز همراه آن‌ها خواهد بود. کل پرواز قرار است نزدیک به ۶ ساعت طول بکشد که دو ساعت از آن، صرف شناورماندن در آسمان خواهد شد. امکانات صرف نوشیدنی و سرویس بهداشتی در مرکز بالون تعبیه خواهد شد و به‌‌قطع دسترسی به اتصال وای‌فای نیز فراهم خواهد بود.

برای صحبت با تیم کنترل زمینی، نوعی ارتباط ماهواره‌ای نیاز خواهد بود که درعین‌حال، فرصت انتشار تصاویر را از آسمان به مسافران خواهد داد. همچنین، اگر افراد بخواهند رویدادی ویژه، نظیر عروسی یا نمایش هنری، در بالون داشته باشند، گزینه‌هایی دیگر دردسترسشان خواهد بود. پوینتر می‌گوید: «می‌خواهیم رخدادهای ویژه را از نپتون پخش زنده کنیم. سامانه‌ی ارتباطاتی مجللی خواهیم داشت که می‌تواند از وضوح تصویر چشمگیر و استریم زنده پشتیبانی کند».

نپتون ایده‌ای بلندپروازانه محسوب می‌شود؛ اما هر دو مدیر اجرایی سابقه‌ی فعالیت دونفره روی پروژه‌های خیال‌انگیز را داشته‌اند. پوینتر و مک‌کالوم در اوایل دهه‌ی ۱۹۹۰ در تجربه‌ی فریبنده و جنجال‌برانگیز بیوسفر ۲ مشارکت کردند؛ برنامه‌ای که در آن، تیمی کوچک از افراد تلاش کردند در اکوسیستمی بسته زندگی کنند تا نحوه‌ی زندگی در مریخ را شبیه‌سازی کنند. همچنین، آن‌ها تجربه‌ی کار روی پرواز بالون مرتفعی را دارند که فردی را تا استراتوسفر حمل کرد. این کارآفرینان ضمن فعالیت دونفره روی دیگر شرکت فضایی‌شان، پاراگون، سامانه‌ی پشتیبان حیاتی برای آلن یوستس ساختند. یوستس نائب‌رئیس ارشد مهندسی در گوگل بود که رکورد پرش از بالاترین ارتفاع از بالون را از فراز ۴۱ کیلومتری زمین شکست.

پوینتر و مک‌گالوم با الهام از ایده‌ی مسافرت با بالون، شرکت ورلد ویو را به‌همراه یکدیگر در سال ۲۰۱۲ به‌راه انداختند؛ اما این کسب‌وکار با تمرکز کمتر بر گردشگری و توجه بیشتر به علم آغاز به کار کرد. ورلد ویو محصولی جدید به‌نام استراتولایت (Stratollite) تولید کرده است؛ وسیله‌ای نقلیه که درواقع بدون گردش به دور زمین، عملکرد یکسانی با ماهواره دارد. این دستگاه بسته‌ای فلزی مملو از حسگرها و ابزارها را شامل می‌شود که زیر بالون به استراتوسفر سفر می‌کند. استراتولایت از آنجا به‌مدت طولانی برفراز بخشی از زمین شناور می‌ماند و داده‌های سطح زیر خود را جمع‌آوری می‌کند. ورلد ویو اکنون قصد دارد از ابتدای تابستان، ناوگانی از استراتولایت را برفراز آمریکای‌شمالی و آمریکای‌مرکزی مستقر کند.

با تمرکز ورلد ویو بر استراتولایت، پوینتر درنهایت به‌عنوان مدیرعامل از سِمَت خود کناره‌گیری کرد تا رؤیای گردشگری با بالون را زنده نگاه دارد. پوینتر می‌گوید پژوهش‌های بازاریابی را روی ایده‌شان انجام داده و به وجود تمایل فراوان مشتریان بالقوه پی برده‌اند. اسپیس پرسپکتیو برای تداوم راه باید ساختمانی از ناسا را در مرکز فضایی کندی اجاره کند. آن‌ها قصد دارند نخستین پرواز آزمایشی بدون سرنشین خود را در زمانی نامعلوم در سال آینده از تأسیسات پرتاب و فرود فضایی فلوریدا (محل فرود شاتل فضایی ناسا) پرتاب کنند. در این پرواز، برخی محموله‌هایی علمی حمل خواهد شد که شرکت در ماه‌های پیش ‌رو نام آن‌ها را اعلام خواهد کرد.

پیش از آماده‌شدن پروازهای منظم، هنوز چندین کار به‌ویژه درزمینه‌ی فرود وسیله‌ی نقلیه باید انجام شود. اسپیس پرسپکتیو قصد دارد کپسول نپتون را پس از پرواز از کیپ‌کاناورال، در اقیانوس اطلس یا خلیج مکزیک به آب بیندازد. شرکت برای فرود نپتون به جهت باد متکی است؛ زیرا هیچ گزینه‌ای برای کنترل مسیر کپسول در پرواز وجود ندارد. این یعنی آن‌ها باید قایق نجاتی برای گرفتن نپتون از آب داشته باشند. اسپیس پرسپکتیو می‌گوید با افراد مسئول بازیابی کپسول کرو دراگون اسپیس‌ایکس از اقیانوس صحبت کرده است تا به بهترین شیوه برای انجام این کار پی ببرد. افزون‌براین، فرود به روش افتادن در آب بدین‌معنی است که شرکت می‌تواند کپسول را از دیگر نواحی نظیر هاوایی یا آلاسکا پرتاب کند.

اسپیس پرسپکتیو باید مطمئن شود سفر به استراتوسفر برای مسافران ایمن خواهد بود. کپسول نپتون به سامانه‌ی پشتیبان حیات و کنترل فشار مجهز خواهد بود و عمدتا به‌دست تیم کنترل زمینی پرواز خواهد کرد. خلبان تعیین‌شده در پرواز نیز درصورت وقوع هرگونه مشکل غیرمنتظره، می‌تواند به مشتریان کمک کند. علاوه‌بر‌این، اگر بالون دچار نشتی یا هر نوع خرابی شود، چتر نجات ذخیره دردسترس خواهد بود تا کپسول را ایمن فرود آورد.

در مسیر تحقق ایده‌ی پرواز با بالون، ممکن است موانع دیگری نیز وجود داشته باشد. به‌عنوان مثال، ورلد ویو برای افزایش زمان باقی‌ماندن استراتولایت در هوا، سال‌ها زمان صرف کرده؛ ازاین‌رو، ساخت این وسیله بیش از مدت پیش‌بینی‌شده به‌طول انجامیده است. پوینتر و مک‌گالوم می‌گویند این مشکلات گریبان‌گیر ساخت سامانه‌ی جدیدشان نخواهد شد؛ زیرا آن‌ها به همان اندازه که ورلد ویو نحوه‌ی حرکت استراتولایت را کنترل می‌کرد، بر ناوبری کپسول نپتون متمرکز نیستند.

• اسپیس ایکس درصدد راه‌اندازی گردشگری فضایی با کپسول کرو دراگون است
• از هتل لوکس فضایی تا راهپیمایی فضایی گردشگران: ۸ شرکت باهدف گردشگری فضایی

با درنظرگرفتن تمام سختی‌ها، اسپیس پرسپکتیو همچنان برنامه‌هایی بسیار بزرگ برای آینده دارد. پوینتر و مک‌کالوم می‌گویند کپسول نپتون چندبارمصرف‌پذیر خواهد بود و امیدوار هستند با هر نسخه حداکثر هزار پرواز انجام دهند. درنهایت، آن‌ها می‌خواهند سالانه صدبار نپتون را به‌پرواز درآورند. هرچند قیمت بلیت همچنان گران خواهد بود، سازندگان ادعا می‌کنند پرواز با کپسول اسپیس پرسپکتیو ارزان‌تر از وسایل نقلیه‌ی دیگر شرکت‌ها خواهد بود. پوینتر انتظار دارد بهای هر بلیت ارزان‌تر از نصف قیمت هر صندلی در هواپیمای فضایی ویرجین گلکتیک (۲۵۰ هزار دلار) باشد. او پیش‌بینی می‌کند بلیت‌ها با قیمت نهایی سال آینده برای فروش موجود خواهند شد.

اسپیس پرسپکتیو می‌گوید درصدد آن است همگان بتوانند لذت سفر با کپسول نپتون را تجربه کنند. این شرکت می‌خواهد با سازمانی غیرانتقاعی به‌نام اسپیس فور هیومنیتی نیز وارد همکاری شود که امیدوار است تمام هزینه‌های گزاف سفر به فضا را فراهم کند و هنرمندان، رهبران سیاسی، رهبران معنوی و دیگر شخصیت‌ها را به‌پرواز درآورد تا در تماشای جهان به‌نحو متفاوت به آن‌ها کمک کند. مک‌کالوم می‌گوید:

فضانوردانی که درباره‌ی دیدن خانواده‌ای انسانی و بدون مرز و سیاره‌ای کوچک صحبت کردند، واقعا ما را به‌وجد آوردند. همواره تصور کرده‌ایم به‌منظور داشتن این تجربه‌ی درونی برای تأثیرگذاری بر افراد، ایده‌هایمان بسیار اهمیت دارند.