علل ، علایم و درمان بواسیر خارجی (هموروئید خارجی)

بواسیر خارجی یک نوع بیماری مقعدی است که در اثر فشار به روده ها بوجود می اید

بواسیر خارجی چیست؟ درمان هموروئید خارجی

بواسیر خارجی یا هموروئید خارجی زمانی ایجاد می شود که سیاه رگ های اطراف خارج مقعد گشاد یا شل می شوند. این بیماری با احساس فشار و درد در هنگام عمل دفع یا تمیز کردن ناحیه مقعد همراه است. طول دوره این بیماری نا مشخص است و بستگی به میزان شدت  آن دارد. بواسیر خارجی کوچک بدون نیاز به درمان بهبود می یابد اما بواسیر خارجی بزرگتر به مدت زمان بیشتری برای بهبودی و درمان نیاز دارند.

عوامل و علل ایجاد بواسیر خارجی

مهم ترین دلیل بروز بواسیر خارجی زور زدن های مکرر در هنگام دفع می باشد

رایج ترین علت ایجاد این بیماری وارد آوردن فشار بر روده ها می باشد که دلیل اصلی آن معمولا به علت یبوست و سختی عمل دفع می باشد. زور زدن هنگام دفع سبب می شود تا جریان خون به داخل و خارج ناحیه مقعد افزایش یابد و باعث تجمع خون و بزرگ شدن رگ های خونی در این ناحیه شود.

بواسیر خارجی به جز موردی که ذکر شد دلایل دیگری نیز می تواند داشته باشد که در زیر عنوان می شود:

• نشستن طولانی مدت در توالت

• فشار آمدن به روده های هنگام بلند کردن اشیای سنگین

• فقدان مایعات کافی و فیبر در رژیم غذایی

• چاقی و اضافه وزن

• نشستن ها و ایستادن های طولانی مدت

• بارداری که بر اثر آن به سیاهرگ ها فشار وارد می شود.

• آسیت

اما مهم ترین و رایج ترین عامل ایجاد بواسیر خارجی یبوست و زور زدن های مکرر هنگام عمل دفع می باشد.

بواسیر خارجی با چه علائمی ظاهر می شود؟

احساس خارش در ناحیه مقعد رایج ترین علائم بواسیر خارجی است

بسته به میزان شدت بواسیر خارجی علائم آن متفاوت است که مهم ترین آنها عبارتند از:

• احساس خارش در طراف ناحیه مقعد یا روده

• درد در اطراف مقعد؛ در اطراف مقعد گیرنده های عصبی زیادی هستند از این رو این ناحیه بسیار حساس می باشد 

• وجود توده در اطراف مقعد که گاهی متورم بوده و قابل لمس می باشد

• وجود خون در مدفوع، در صورتی که این خون هنگام دفع مشاهده شود و رنگ آن شفاف باشد مربوط به بواسیر خارجی است و در  غیر این صورت ممکن است دلیل یک بیماری دیگری باشد. اگر مقدار خون در مدفوع زیاد باشد باید به متخصص جراح مراجعه کرد.

• وجود لخته های خون؛ در صورت ایجاد لخته های خونی در رگ های خونی هموروئید سبب توقف جریان خون و ایجاد ترومبوز می شود که به این حالت ترومبوز هموروئید می گویند. بوسیر ترومبوزه به رنگ تیره آبی مایل به بنفش است و دردناک می باشد. لخته های خونی معمولا توسط بدن دفع می شود و درد آن بر طرف می شود. اما ممکن است در محل آن زائده های پوستی ایجاد شود که باید با جراحی برداشته شود.

تشخیص بواسیر خارجی

پزشک با معاینه می تواند بواسیر خارجی را تشخیص دهد

پزشک برای تشخیص بیمار بواسیر خارجی از بیمار سوالاتی می پرسد که گاهی تنها با توصیف بیماری توسط بیمار قابل تشخیص است اما از روشهای دیگری نیز برای تشخیص استفاده می شود از جمله:

معاینه و بررسی چشمی توسط پزشک، معاینه و بررسی از طریق لمس کردن با انگشت توسط پزشک، که اغلب روشهای تشخیص این بیماری توسط پزشک با این دو روش صورت می گیرد.

در صورتی که پزشک مشکوک به بیماری دیگری باشد که زمینه و علائم آن بواسیر خارجی است ممکن است آزمایشات دیگری نیز تجویز کند که این آزمایشات به شامل موارد زیر می باشد:

معاینه انگشتی رکتوم، آنوسکوپی، کولونوسکوپی، سیگموئیدوسکوپی، پروکتوسکوپی.

روش های درمان بواسیر خارجی

اکثر بواسیر های خارجی بدون طی کردن پروسه درمانی به طور خود به خود درمان می شود و از بین می رود. اما اگر بواسیر خارجی بیشتر از یک هفته طول کشید و درمان نشد باید به پزشک مراجعه شود و برای درمان آن اقدام شود. روش های درمانی برای بواسیر خارجی بسته به نوع و شدت اَن متفاوت است. به طور کلی دو روش درمانی وجود دارد که شامل درمان های بدون جراحی و درمان با عمل جراحی است.

درمان بدون عمل جراحی

در صورتی که بیماری بواسیر خارجی خفیف باشد پزشک برای بیمار دارو هایی همچون شیاف ها و پماد های مخصوص هموروئید تجویز می کند همچنین ممکن است از بسته های یخ برای کاهش تورم استفاده کند و یا برای جلوگیری از وارد آوردن فشار به روده ها دارو های ملین تجویز می شود تا یبوست را برطرف کند و عمل دفع به راحتی صورت بگیرد.

درمان با استفاده از عمل جراحی

بواسیر خارجی بزرگ نیاز به درمان با عمل جراحی می باشد

در صورتی که بواسیر خارجی شدت بیشتری داشته باشد و درمان های معمول بی اثر واقع شود پزشک درمان با عمل های جراحی را توصیه خواهد کرد. این درمان ها شامل موارد زیر می باشد:

برداشتن پاکه بواسیر خارجی با لیزر پرتوان دی اکسید کربن، جراحی و برداشتن پاکه هموروئید با تیغ جراحی، در صورتی که میزان شدت بواسیر خارجی کمتر و خفیف تر باشد و تنها نیاز به رفع لخته های خونی باشد، درمان آن با لیزر کم توان یا مادون قرمز نیز امکان پذیر است.

همچنین در مورد بواسیر خارجی ترومبوزه یا همان لخته های خونی ایجاد شده درمان به این صورت است که پزشک سریع ناحیه را برش می زند و خون لخته شده تخلیه می شود. این درمان به  این دلیل به سرعت انجام می شود که از ایجاد گوشت اضافی و زائده در ناحیه جلوگیری شود و بیمار از درد شدید بر اثر هموروئید ترومبوزه زود فارغ شود.

توجه داشته باشید که در صورت وجود بواسیر دردناک ترومبوزه باید فورا اقدام به درمان کرد تا از پیشرفت آن جلوگیری شود.

روش های پیشگیری از بروز بواسیر خارجی 

مواد غذایی سالم و مفید در درمان یبوست به جلوگیری از بواسیر خارجی کمک می کند

برای پیشگیری از این بیماری روش هایی استفاده می شود که در نتیجه آن ابتلا به یبوست رفع می شود تا مانع از زور زدن و ایجاد فشار زیاد هنگام دفع شود. در صورتی که دچار مشکل یبوست هستید باید در رژیم غذایی خود از مایعات و فیبر بیشتری استفاده کنید و در صورتی که یبوست شدید تر بود یا رفع نشد از ملین های طبیعی مانند انجیر، خاک شیر و روغن زیتون و .... استفاده کنید و در صورت برطرف نشدن مشکل با پزشک مشورت کنید.

مصرف زیاد مایعات به درمان یبوست کمک می کند

به طور کلی اقداماتی که برای جلوگیری از این بیماری وجود دارد شامل موارد زیر است:

• گنجاندن رژیم غذایی حاوی فیبر در برنامه غذایی روزانه که شامل میوه های تازه و سبزیجات و غلات است.

• نوشیدن مقدار فراوان آب و مایعات در طول شبانه روز

• ورزش کردن منظم برای کمک به حرکت طبیعی روده ها

• دفع به موقع و پرهیز از به تأخیر انداختن آن

• مدت زمان نشستن در توالت را کاهش دهید

• از نشستن بر روی سطوح سخت خودداری کنید

• از پوشیدن لباس  های تنگ و پلاستیکی خودداری کنید

بواسیر خارجی با بواسیر داخلی چه تفاوتی دارد؟

در بواسیر داخلی برخلاف بواسیر خارجی فرد هیچگونه دردی حس نمی کند

تفاوت بین بواسیر خارجی و داخلی این است که در بواسیر داخلی فرد احساس درد نمی کند و حتی زمانی که خونریزی می کند هیچ دردی را حس نمی کند.

گاهی بواسیر داخلی و خارجی با هم رخ می دهد که به آن بواسیر مختلط می گویند.

طول مدت درمان بواسیر خارجی

همان طور که قبلا نیز اشاره کردیم اگر بواسیر از نوع خفیف باشد و کوچک باشد به طور طبیعی و بدون نیاز به درمان های پزشکی طی چند روز رفع می شود اما باید توجه داشت که برای تسریع در بهبود هموروئید خفیف فرد بیمار باید از رژیم غذایی مناسب حاوی مقادیر فراوان فیبر و مایعات استفاده کند تا در صورت وجود یبوست آن را رفع کند تا سبب تسهیل در عمل دفع شده و از ایجاد فشار بیش از حد جلوگیری شود. در این صورت روند بهبودی خیلی سریع اتفاق می افتد.

اما در صورتی که هموروئید بزرگتر بوده و شدید تر باشد و با روش های درمان خانگی در مدت کوتاه رفع نشود و بیشتر از یک هفته طول بکشد باید به پزشک مراجعه شود و از روش های جراحی و لیزر استفاده شود.

پزشک برای درمان این بیماری زمان بندی خاصی را در نظر می گیرد. در صورتی که پزشک برای درمان این بیماری دارو تجویز کند این دوره درمانی نباید بیشتر از ده روز طول بکشد.

چه افرادی در معرض خطر بیشتری هستند؟

افرادی که در خانواده آن ها سابقه ابتلا به این بیماری وجود دارد مانند والدینشان، بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند. همچنین زنان باردار (به علت ایجاد فشار بر ناحیه روده ها)، افراد مسن ( به دلیل افزایش فشار بر اثر نشستن های طولانی) جزو این دسته از افراد هستند.

افرادی که عادت به فشار آوردن در هنگام عمل دفع هستند نیز در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند.

آیا بواسیر خارجی دائمی است؟

در صورتی که فرد مبتلا به بواسیر خارجی برای درمان به موقع اقدام نکرده باشد و در ناحیه گوشت اضافی و زائده ایجاد شده باشد باید این زائده به وسیله عمل جراحی رفع شود. برای درمان بواسیر خارجی توصیه می شود از روش درمان لیزر پر توان استفاده شود.

در صورتی که بواسیر خارجی به موقع و در مراحل اولیه درمان شود فرد دچار این زائده در اطراف مقعد نخواهد شد. به یاد داشته باشید که خود فرد در تسریع روند بهبود این بیماری بسیار موثر است و باید از روش هایی برای جلوگیری و درمان یبوست که یکی از اصلی ترین عامل های ایجاد بیماری است استفاده کند.

گردآوری: بخش سلامت