سردردهای شدید و مداوم از علائم تومور مغزی گلیوما هستند
تومور مغزی گلیوما یکی از انواع تومورهای سرطانی است که از سلول‌های گلیال در مغز و نخاع آغاز می‌شود. این تومورها می‌توانند به‌سرعت رشد کرده و به بافت‌های مغزی دیگر گسترش یابند. در این مقاله از ، به بررسی علائم، درمان‌ها و روش‌های مقابله با تومور مغزی گلیوما پرداخته‌ایم.
گلیوما رشد سلول‌هایی است که در مغز یا نخاع شروع می‌شود. سلول‌های گلیوما شباهت زیادی به سلول‌های مغزی سالم به نام سلول‌های گلیال دارند. سلول‌های گلیال اطراف سلول‌های عصبی را احاطه کرده و به عملکرد آنها کمک می‌کنند.
زمانی که گلیوما رشد می‌کند، یک توده سلولی به نام تومور شکل می‌گیرد. این تومور می‌تواند به‌قدری رشد کند که فشار بر بافت‌های مغز یا نخاع وارد کند و علائمی ایجاد کند. علائم بستگی به این دارد که کدام قسمت از مغز یا نخاع تحت تأثیر قرار گرفته است.
مشکلات بینایی مانند تاری دید یا دوبینی می‌تواند به دلیل گلیوما باشد
انواع مختلفی از گلیوما وجود دارد. برخی به‌طور کند رشد می‌کنند و به‌عنوان سرطان در نظر گرفته نمی‌شوند. برخی دیگر سرطان محسوب می‌شوند. کلمه دیگری که برای سرطان استفاده می‌شود، بدخیم است. گلیوماهای بدخیم به‌سرعت رشد کرده و می‌توانند بافت‌های سالم مغزی را حمله کرده و تخریب کنند. برخی از انواع گلیوما بیشتر در بزرگسالان رخ می‌دهند، در حالی که دیگر انواع بیشتر در کودکان مشاهده می‌شود.
نوع گلیوما شما به تیم مراقبت‌های بهداشتی کمک می‌کند تا بفهمند وضعیت شما چقدر جدی است و کدام درمان‌ها ممکن است بهترین نتیجه را داشته باشند. به‌طور کلی، گزینه‌های درمانی گلیوما شامل جراحی، پرتودرمانی، شیمی‌درمانی و سایر روش‌ها است.
انواع گلیوما عبارتند از :
• آستروسیتوما
• اپندیموما
• گلیوبلاستوما
• اولیگودندرگلیوما
گلیوبلاستوما، نوعی گلیوما، تهاجمی‌ترین و کشنده‌ترین نوع تومور مغزی است
علائم گلیوما بستگی به مکان گلیوما دارد. علائم همچنین می‌تواند بستگی به نوع گلیوما، اندازه آن و سرعت رشد آن داشته باشد. نشانه‌ها و علائم شایع گلیوما عبارتند از:
• سردرد، به‌ویژه سردردهایی که بیشتر در صبح شدید هستند.
• تهوع و استفراغ.
• گیجی یا کاهش عملکرد مغزی، مانند مشکلات در تفکر و درک اطلاعات.
• از دست دادن حافظه.
• تغییرات شخصیتی یا تحریک‌پذیری.
• مشکلات بینایی مانند تاری دید، دید دوگانه یا از دست دادن دید محیطی.
• مشکلات گفتاری.
• تشنج، به‌ویژه در افرادی که قبلاً تشنج نداشته‌اند.
پزشکان هنوز نمی‌دانند چه چیزی باعث بروز گلیوما می‌شود. این بیماری زمانی آغاز می‌شود که سلول‌های مغز یا نخاع تغییراتی در دی‌ان‌ای خود ایجاد می‌کنند. دی‌ان‌ای یک سلول حاوی دستورالعمل‌هایی است که به سلول می‌گوید که چه کاری باید انجام دهد.
این تغییرات دی‌ان‌ای به سلول‌ها دستور می‌دهند که سلول‌های بیشتری به‌سرعت بسازند. سلول‌ها زمانی که سلول‌های سالم باید بمیرند، به حیات خود ادامه می‌دهند. این باعث می‌شود سلول‌های زیادی به وجود آیند که به درستی عمل نمی‌کنند. این سلول‌ها یک توده به نام تومور تشکیل می‌دهند. تومور می‌تواند رشد کند و به اعصاب و بخش‌های دیگر مغز یا نخاع فشار وارد کند. این امر به علائم گلیوما منجر می‌شود و می‌تواند مشکلاتی ایجاد کند.
برخی از گلیوماها تغییرات بیشتری در دی‌ان‌ای خود ایجاد می‌کنند که باعث می‌شود به سرطان مغز تبدیل شوند. این تغییرات به سلول‌ها دستور می‌دهند که به بافت سالم مغزی حمله کرده و آن را تخریب کنند. در گلیوما، سلول‌های تومور مشابه سلول‌های مغزی سالم به نام سلول‌های گلیال هستند. سلول‌های گلیال اطراف و از سلول‌های عصبی در مغز و نخاع حمایت می‌کنند.
گلیوما می‌تواند خوش‌خیم یا بدخیم باشد و به رشد سریع ادامه دهد
مواردی که می‌توانند خطر ابتلا به گلیوما را افزایش دهند عبارتند از:
• افزایش سن: گلیوما در بزرگسالان بین ۴۵ تا ۶۵ سال شایع‌تر است، اما گلیوما می‌تواند در هر سنی رخ دهد. برخی انواع گلیوما بیشتر در کودکان و بزرگسالان جوان مشاهده می‌شود.
• قرار گرفتن در معرض تابش اشعه: افرادی که در معرض نوعی تابش به نام تابش یونیزه قرار گرفته‌اند، خطر ابتلا به گلیوما در آنها افزایش می‌یابد. یکی از نمونه‌های تابش یونیزه، پرتودرمانی است که برای درمان سرطان استفاده می‌شود.
• سابقه خانوادگی گلیوما: گلیوما می‌تواند در خانواده‌ها بروز کند، اما این امر بسیار نادر است. تحقیقات بیشتری لازم است تا درک بهتری از این موضوع به‌دست آید که آیا والدین می‌توانند خطر ابتلا به گلیوما را به فرزندان خود منتقل کنند.
محققان هیچ چیزی پیدا نکرده‌اند که بتواند از گلیوما پیشگیری کند.
تست‌ها و روش‌هایی که برای تشخیص گلیوما استفاده می‌شوند شامل موارد زیر هستند:
• معاینه برای بررسی عملکرد عصبی و مغزی: در این معاینه، وضعیت بینایی، شنوایی، تعادل، هماهنگی، قدرت و واکنش‌ها بررسی می‌شود. اگر مشکلی در انجام یک وظیفه خاص وجود داشته باشد، ممکن است نشانه‌ای از وجود تومور مغزی باشد.
• تصویربرداری مغز: آزمایش‌های تصویربرداری برای مشاهده علائم تومور مغزی استفاده می‌شوند. معمولاً از MRI برای تصویربرداری استفاده می‌شود. گاهی اوقات قبل از انجام MRI، ماده حاجب در رگ تزریق می‌شود تا تصاویر بهتری ایجاد شود. سایر آزمایش‌های تصویربرداری ممکن است شامل سی‌تی‌اسکن و PET (تصویربرداری با نشر پوزیترون) باشد.
• بیوپسی برای گرفتن نمونه بافت: در صورتی که جراحی برای برداشتن تومور مغزی امکان‌پذیر نباشد، ممکن است به بیوپسی نیاز باشد تا نمونه‌ای از بافت برای آزمایش قبل از درمان برداشته شود. برای گرفتن نمونه بافت، از سوزن راهنمایی‌شده با تصویربرداری استفاده می‌شود که به آن بیوپسی سوزنی استریوتاکتیک گفته می‌شود.
• آزمایش بر روی سلول‌های تومور: نمونه‌ای از تومور مغزی ممکن است به آزمایشگاه ارسال شود تا توسط پاتولوژیست‌ها مورد بررسی قرار گیرد. این آزمایش‌ها می‌توانند نوع گلیوما و سرعت رشد آن را مشخص کنند و به تأسیس برنامه درمانی کمک کنند.
تشخیص گلیوما با استفاده از MRI و بیوپسی انجام می‌شود
درمان گلیوما معمولاً با جراحی آغاز می‌شود، اما همیشه جراحی گزینه‌ای قابل انجام نیست. به‌عنوان مثال، اگر گلیوما به بخش‌های مهم مغز رشد کرده باشد، ممکن است برداشتن کامل گلیوما خطرناک باشد. در این موارد، درمان‌های دیگر مانند پرتودرمانی و شیمی‌درمانی ممکن است به‌عنوان درمان اولیه توصیه شوند. درمان‌های مناسب برای شما بستگی به وضعیت خاص شما دارد. تیم مراقبت‌های بهداشتی نوع گلیوما، اندازه آن و مکان قرارگیری آن در مغز را در نظر می‌گیرد. برنامه درمانی شما همچنین به سلامت شما و ترجیحاتتان بستگی دارد.
اگر گلیوما باعث ایجاد علائم شود، ممکن است به داروهایی نیاز داشته باشید تا راحتی شما را افزایش دهند. داروهایی که به آنها نیاز دارید بستگی به وضعیت شما دارد. گزینه‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
• داروهایی برای کنترل تشنج.
• داروهای استروئیدی برای کاهش تورم مغزی.
• داروهایی برای بهبود هوشیاری در صورتی که خستگی شدید دارید.
• داروهایی برای کمک به مشکلات تفکر و حافظه.
درمان گلیوما معمولاً با جراحی برای برداشتن گلیوما شروع می‌شود. اگر تمام گلیوما برداشته شود، ممکن است جراحی تنها درمان مورد نیاز باشد. گاهی اوقات، گلیوما نمی‌تواند به‌طور کامل برداشته شود. جراح ممکن است تا حد امکان گلیوما را بردارد. این روش گاهی به‌عنوان برداشتن جزئی تومور (subtotal resection) نامیده می‌شود. این روش در صورتی استفاده می‌شود که گلیوما نتواند به‌راحتی از بافت سالم مغز جدا شود یا اگر گلیوما در ناحیه حساسی از مغز قرار داشته باشد. حتی برداشتن بخشی از تومور ممکن است به کاهش علائم شما کمک کند.
جراحی برای برداشتن گلیوما خطراتی دارد. این خطرات شامل عفونت و خونریزی است. خطرات دیگر ممکن است به موقعیت تومور در مغز بستگی داشته باشد. برای مثال، جراحی روی توموری که نزدیک اعصابی است که به چشم‌ها متصل هستند، ممکن است خطر از دست دادن بینایی را به همراه داشته باشد.
پرتودرمانی از پرتوهای انرژی قوی برای کشتن سلول‌های تومور استفاده می‌کند. این انرژی می‌تواند از اشعه ایکس، پروتون‌ها یا منابع دیگر باشد. برای درمان گلیوما، پرتودرمانی اغلب پس از جراحی استفاده می‌شود. پرتودرمانی هر گونه سلول گلیوما که پس از جراحی باقی‌مانده است را از بین می‌برد. پرتودرمانی معمولاً با شیمی‌درمانی ترکیب می‌شود.
پرتودرمانی ممکن است اولین درمان گلیوما باشد اگر جراحی گزینه‌ای مناسب نباشد.
در طول پرتودرمانی، شما روی یک تخت دراز می‌کشید و دستگاهی پرتوهای انرژی را به نقاط خاصی از سر شما می‌تاباند. این پرتوها به‌دقت برنامه‌ریزی می‌شوند تا مقادیر دقیقی از پرتودرمانی به گلیوما برسد. یک برنامه معمول برای پرتودرمانی پنج روز در هفته و به مدت چند هفته است. عوارض جانبی پرتودرمانی بستگی به نوع و دوز پرتویی که دریافت می‌کنید دارد. عوارض شایع که در طول یا بلافاصله پس از پرتودرمانی رخ می‌دهند شامل خستگی، تحریک پوست سر و ریزش مو است.
شیمی‌درمانی از داروها برای کشتن سلول‌های تومور استفاده می‌کند. داروهای شیمی‌درمانی معمولاً به‌صورت قرص یا از طریق تزریق به رگ خون مصرف می‌شوند. در شرایط خاص، ممکن است شیمی‌درمانی مستقیماً به سلول‌های گلیوما اعمال شود.
شیمی‌درمانی معمولاً همراه با پرتودرمانی برای درمان گلیوماها استفاده می‌شود.
عوارض جانبی شیمی‌درمانی بستگی به نوع و دوز داروهایی دارد که دریافت می‌کنید. عوارض شایع شامل تهوع و استفراغ، ریزش مو، تب و احساس خستگی شدید است. برخی عوارض ممکن است با دارو قابل مدیریت باشند.
پرتودرمانی و شیمی‌درمانی معمولاً پس از جراحی برای درمان گلیوما به کار می‌روند
درمان با میدان‌های درمانی تومور از انرژی الکتریکی برای آسیب رساندن به سلول‌های گلیوما استفاده می‌کند. این درمان باعث می‌شود که سلول‌ها نتوانند سلول‌های جدید گلیوما بسازند. این درمان برای درمان گلیوماهای تهاجمی به نام گلیوبلاستوما استفاده می‌شود و اغلب همراه با شیمی‌درمانی انجام می‌شود. در طول این درمان، پدهای چسبنده به پوست سر وصل می‌شوند. ممکن است نیاز باشد که موهای سر خود را بتراشید تا پدها بچسبند. سیم‌ها پدها را به یک دستگاه پرتابل متصل می‌کنند که میدان الکتریکی تولید می‌کند و به سلول‌های گلیوما آسیب می‌زند. عوارض جانبی درمان با میدان‌های درمانی تومور شامل تحریک پوست در محل قرارگیری پدها بر روی پوست سر است.
درمان‌های هدفمند بر روی مواد شیمیایی خاص موجود در سلول‌های سرطانی متمرکز می‌شوند. با مسدود کردن این مواد شیمیایی، درمان‌های هدفمند می‌توانند باعث مرگ سلول‌های سرطانی شوند. سلول‌های گلیوما ممکن است آزمایش شوند تا ببینند آیا درمان هدفمند می‌تواند به شما کمک کند یا خیر. برای گلیوماهای کند رشد، درمان هدفمند گاهی پس از جراحی استفاده می‌شود اگر گلیوما نتواند به‌طور کامل برداشته شود. برای سایر گلیوماها، درمان هدفمند ممکن است گزینه‌ای باشد اگر درمان‌های دیگر مؤثر نبوده باشند.
عوارض جانبی بستگی به داروی مورد استفاده و دوز مصرفی دارد.
گلیوما و درمان گلیوما ممکن است به بخش‌هایی از مغز آسیب بزند که به حرکت بدن و کنترل تفکر کمک می‌کنند. پس از درمان ممکن است به کمک نیاز داشته باشید تا توانایی‌های خود را برای حرکت، صحبت کردن، دیدن و تفکر واضح بازیابی کنید. درمان‌هایی که ممکن است کمک کنند شامل موارد زیر هستند:
• فیزیوتراپی: که می‌تواند به شما کمک کند مهارت‌های حرکتی از دست رفته یا قدرت عضلانی خود را باز یابید.
• کاردرمانی: که می‌تواند به شما کمک کند تا به فعالیت‌های روزانه خود، از جمله کار، پس از تومور مغزی یا بیماری دیگر بازگردید.
• گفتاردرمانی: که می‌تواند در صورت دشواری در صحبت کردن به شما کمک کند.
• آموزش برای کودکان در سن مدرسه: که می‌تواند به کودکان کمک کند تا با تغییرات حافظه و تفکر پس از تومور مغزی کنار بیایند.
عوامل ژنتیکی می‌توانند خطر ابتلا به گلیوما را افزایش دهند
1. آیا گلیوما یک بیماری سرطانی است؟
گلیوما می‌تواند سرطانی (بدخیم) باشد یا نه (خوش‌خیم). انواع بدخیم گلیوما مانند گلیوبلاستومای گلیوما سریع رشد کرده و به بافت‌های سالم مغز حمله می‌کنند.
2. آیا گلیوما قابل پیشگیری است؟
محققان هنوز نتواسته‌اند راهی برای پیشگیری از گلیوما پیدا کنند، اما عواملی مانند پرهیز از مواجهه با پرتوهای یونیزه می‌تواند به کاهش خطر کمک کند.
3. آیا گلیوما در کودکان نیز رخ می‌دهد؟
بله، گلیوما می‌تواند در کودکان و جوانان نیز رخ دهد، اما برخی انواع آن بیشتر در بزرگسالان مشاهده می‌شود.
4. چطور باید به زندگی بعد از درمان گلیوما ادامه داد؟
بعد از درمان، ممکن است نیاز به توانبخشی برای بازیابی مهارت‌های حرکتی، گفتاری و شناختی داشته باشید. فیزیوتراپی، کاردرمانی و گفتاردرمانی از جمله روش‌های رایج توانبخشی هستند.
5. آیا تغذیه در درمان گلیوما تأثیر دارد؟
تغذیه مناسب می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی بدن و کاهش عوارض درمان کمک کند، اما برای بهبود وضعیت گلیوما به‌تنهایی کافی نیست و درمان‌های پزشکی ضروری هستند.
در پایان، گلیوما یک نوع تومور مغزی است که می‌تواند چالش‌های زیادی برای بیمار و خانواده‌اش به همراه داشته باشد. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب می‌تواند تأثیر زیادی بر بهبود کیفیت زندگی و پیش‌آگهی بیمار داشته باشد. جراحی، پرتودرمانی و شیمی‌درمانی از گزینه‌های اصلی درمان گلیوما هستند که بسته به نوع و محل تومور انتخاب می‌شوند. با وجود پیچیدگی‌های این بیماری، پیشرفت‌های علمی در زمینه درمان و توانبخشی به بیماران کمک کرده‌اند تا به زندگی خود ادامه دهند. حمایت اجتماعی و پیگیری‌های پزشکی منظم نقش مهمی در روند بهبودی دارند و به افراد کمک می‌کنند تا با شرایط جدید خود سازگار شوند.
گردآوری:بخش سلامت
در آیدت،
فایل‌های
خود را به فروش بگذارید و یا
مقالات‌تان
را منتشر کنید👋
پاسخ ها