احتمالا این جمله را شنیدهاید که «خنده مسری است» و زمانی که فردی به شما لبخند میزند، بلافاصله در واکنش به این کارش شما هم لبخند میزنید. این اتفاق محدود به لبخندزدن و احساس شادمانی نیست؛ غم و اندوه و احساسات دیگری هم سرایتپذیرند. در این مقاله درباره سرایتپذیری احساسات و نظریه سرایت عاطفی میگوییم. با ما همراه باشید.
سرایت عاطفی یعنی مشاهده رفتار یک فرد منجر شود دیگران همان رفتار را انعکاسی تکرار کنند. ما انسانها موجوداتی اجتماعی هستیم و به محرکهای دنیای اطرافمان واکنش نشان میدهیم، پس جای تعجب نیست که احساسات و رفتارهایمان نیز تحتتأثیر اطرافیانمان قرار گیرند.
الین هتفیلد اولین کسی بود که این نظریه را مطرح کرد و سرایت عاطفی را «تمایل به تقلید و همگامسازی خودکار عبارتها، صداها، حالتها و حرکتها با افراد دیگر و درنتیجه همگرایی عاطفی» تعریف کرد.
گرچه طبق پژوهشهای اولیه سرایت عاطفی کاملا ناخودآگاه رخ میدهد، ممکن است عوامل مختلفی در سرایت عاطفی نقش داشته باشند یا باعث ایجاد آن شوند. این عوامل عبارتاند از:
اتاقی را تصور کنید پر از افرادی که در حال تماشای نمایش استندآپ کمدین هستند. داستان خندهدار و اعمال مجری باعث واکنش مسری شادی در میان بینندگان میشود. بسیاری از افراد مانند تبلیغکنندگان، فیلمسازان، رستورانداران و فروشندگان برای متقاعدکردن شما به خرید چیزی یا ایجاد احساسی در شما از سرایت عاطفی بهره میگیرند.
برای درک بهتر عوامل محیطی اتاقی تمیز را تصور کنید که همه وسایل مرتب و سر جای خودشان هستند. دیدن این اتاق به شما آرامش میدهد و این احساس برای هر کسی که وارد اتاق شود و تمیزی آن را ببیند، مسری است.
همانطور که احساسات مثبت به دیگران سرایت میکنند، احساسات منفی نیز مسریاند. جالب است بدانید احساساتی مانند غم، خشم، ناامیدی و افسردگی بسیار مسریتر از احساسات مثبتاند و خیلی زود دیگران را درگیر میکنند. عوامل محرکی مانند کمخوابی، گرسنگی و استرس شدید، فرد را در برابر سرایت عاطفی آسیبپذیرتر میکنند.
بر اساس پژوهشها، ممکن است شبیهسازی احساسات دیگران ریشه عصبی داشته باشد. این عامل عصبی مربوط به نورونهای آینهای است؛ زمانی که کسی دیگری را در حال انجام کاری مشاهده میکند، نورونهای خاصی در مغزش فعال و باعث میشوند دقیقا همان کار را تکرار کند. یعنی اگر فرد دیگری را در حال گریهکردن، خندیدن یا لبخندزدن ببینید، آنچه را انجام میدهد، آینهوار انجام میدهید و اینطوری احساسات فرد به شما سرایت میکنند. تابهحال به این فکر کردهاید که چرا کودکتان دقیقا کارها و رفتارهای شما را انجام میدهد؟ گویا دلیلش نورونهای آینهای و سرایتپذیری عاطفی است.
به نظر میرسد سرایت عاطفی آنقدر سریع اتفاق میافتد که حتی متوجهش هم نمیشوید، بااینحال کارشناسان معتقدند بروز سرایت عاطفی مراحلی دارد.
البته لبخندزدن و خندیدن راههای مثبتی برای بهاشتراکگذاشتن احساساتاند. جای تعجب نیست که وقتی لبخند میزنید و احساسات دیگران را منعکس میکنید، احساس شادی بیشتری میکنید و استرستان کاهش مییابد.
سرایت احساسات مثبت تأثیرات بسیار مثبتی هم دارد مانند لبخندی که ادامه مییابد، ارتباط و هیجانی که در کنسرت احساس میکنیم و احساس حمایتی که در رویدادهایی مانند یادبودها دیده میشود. این در حالی است که احساسات مسری منفی تأثیری منفی دارند. وقتی احساس منفی دیگران به ما سرایت میکند، ثابتقدمماندن و مهار احساسات منفی بسیار دشوار میشود. زمانی که احساسات منفی در گروهی از افراد سرایت کنند، ممکن است اثرات ناخوشایندی همچون افزایش خشونت بر جای بگذارند.
با توجه به اثراتی که سرایت عاطفی دارد، لازم است شیوههای مهار سرایت احساسات را یاد بگیریم. در ادامه، تعدادی از توصیههای مفید در این زمینه را مطرح کردهایم.
زندگی پر از لحظات تلخ و شیرینی است که بهراحتی سرایتپذیرند. نکته مهم این است که مهار احساسات و واکنش درست به سرایت عاطفی را یاد بگیرید.
چه احساساتی راحتتر به شما سرایت میکنند؟ لطفا نظرات و تجربیات ارزشمندتان را با ما و کاربران عزیزمان در میان بگذارید.
پاسخ ها