بسیاری از ما زمان زیادی را صرف جستوجو برای خرید کفش مناسب میکنیم، ولی اگر از جوراب مناسبی استفاده نکنیم، احتمال ایجاد تاول، قارچ، بوی بد و مشکلات و ناراحتیهای پا و ناخن پا افزایش مییابد. اگر در گذشته توجه چندانی به خرید جوراب مناسب نداشتهاید و فقط به رنگ جوراب یا تناسب آن با کفش و سایر لباسهایتان اهمیت میدادهاید، شاید با خواندن این مقاله به این مسئله حساستر شوید و به اهمیت استفاده از جوراب مناسب برای سلامت پاها پی ببرید.
گاهی پوشیدن کفش بدون جوراب را ترجیح میدهیم، ولی این کار زمانی که قصد انجام فعالیتهایی مانند پیاده روی، دوچرخه سواری یا کوهنوردی را داریم، اشتباه است. جوراب پای ما را خشک نگه میدارد، از تاولزدن پا جلوگیری میکند و موجب راحتی بیشتر پاها میشود. جوراب به خنکماندن پاها در تابستان کمک میکند و پاها را از بوی بد، باکتریها و قارچها دور نگه میدارد.
هنگام خرید جوراب مناسب برای فعالیتها باید به ویژگی دفع رطوبت توجه کنید. خوشبختانه بعضی از الیاف توانایی دفع عرق و گرفتن رطوبت پوست را دارند. این ویژگی از تاول زدن پاها جلوگیری میکند. امروزه بهترین مواد از نظر خاصیت دفع رطوبت پشم مرینو، اولفین (Olefin) یا پلیاستر هستند. ترکیب این مواد احتمالا گران است، ولی راحتی و عملکرد بهتری را برای طرفداران ورزش فراهم میکند.
پاها وزن تمام بدن را تحمل میکنند و تنظیم دمای آنها و خشک نگهداشتنشان بسیار مهم است. در تولید جوراب ۲ رویکرد اصلی برای کنترل رطوبت وجود دارد:
تولیدکنندگان با ترکیبکردن مواد مختلف سعی میکنند که هر دوی این ویژگیها را ایجاد کنند.
الیاف بامبو کاملا طبیعی و سازگار با محیط زیست هستند. این الیاف بسیار نرم و تنفسپذیرند، از بوی بد پا جلوگیری میکنند و خواص ضدباکتری دارند. جورابهای بامبو جایگزینی ایمن برای بیماران مبتلا به دیابت هستند. بامبو ویژگی تنظیم حرارت دارد و سبب گرمماندن پاها در زمستان و خنکماندن آنها در تابستان میشود.
پنبه الیافی کاملا طبیعی است که از غلاف بذر گیاه پنبه به دست میآید. بافت پنبه نرم و لطیف و در عین حال محکم است و حتی پس از شستوشوهای مکرر نیز شکل خود را حفظ میکند. پنبه تنفسپذیر و زیستتخریبپذیر نیز هست. پنبه کمتر مستعد آبرفتن یا چروکخوردن است و رنگ خود را نیز بهخوبی حفظ میکند. در برابر ساییدگی مقاوم است و در پاها جلوه خوبی دارد. پنبه میتواند چند برابر وزنش در خود آب نگه دارد و زمانی که خیس میشود، استحکام بیشتری دارد.
البته اینکه پنبه پس از خیسشدن آب را در خود حفظ میکند موجب میشود که رطوبت را نزدیک پوست شما نگه دارد. بنابراین هنگام فعالیتهای شدید پاهایتان داغ و حساس میشوند. با توجه به این مسئله، نباید زمان ورزشکردن از جورابهای کاملا نخی استفاده کنید، زیرا با مرطوبشدن پوست اصطکاک و سایش افزایش مییابد. اگر نایلون یا سایر الیاف غیرجاذب با پنبه ترکیب شوند، توانایی دفع رطوبت آن افزایش مییابد.
میکروفایبر الیافی مصنوعی است که کاربرد گستردهای در صنایع پزشکی و حوزه ورزش دارد. از میکروفایبر بیشتر برای لباسهای ورزشی استفاده میشود، زیرا رطوبت را از بدن دور میکند. میکروفایبر در مقایسه با الیاف دیگری مانند پنبه، پاها را بهتر خشک نگه میدارد، بنابراین از ایجاد تاول در زمان انجام فعالیتهای ورزشی جلوگیری میکند. الیاف میکروفایبر بادوام است و به تولیدکنندگان امکان میدهد که جورابهای نازکتری تولید کنند. جورابهای نازکتر فضای کمتری را داخل کفش اشغال میکنند. همچنین میکروفایبر در برابر لکه مقاوم است و این ویژگی نگهداری آن را آسانتر میکند و موجب میشود که در طول زمان ظاهر خود را حفظ کند. در صنعت جوراببافی از میکروفایبر برای تولید محصولات بسیار نرم استفاده میشود.
پلیآمید جالبترین الیاف استفادهشده برای جوراببافی است. نایلون نیز از الیاف پلیآمید محسوب میشود. تولیدکنندگان با استفاده از این الیاف میتوانند محصولاتی شفاف و شیشهای، نیمهنازک و ضخیم تولید کنند. برای افزایش مقاومت در برابر دررفتگی جوراب میتوان این الیاف را پرداخت کرد.
نایلون الیافی بسیار محکم، پُرکاربرد و بادوام است که میتواند به نازکی ابریشم یا بسیار ضخیم باشد. معمولا نایلون همراه سایر الیاف استفاده میشود تا خاصیت ارتجاعی و دوام آنها را افزایش دهد. تقریبا در تمام جورابها مقداری نایلون به کار رفته است، چه بهصورت پوششی روی الیاف طبیعی و چه بهعنوان مادهای برای افزایش استحکام یا حالت ارتجاعی. هنگامی که الیاف نایلون چین میخورد و تثبیت حرارتی میشود، حالت ارتجاعی پیدا میکنند و میتوان از آن برای ایجاد حالت ارتجاعی در جوراب استفاده کرد.
پشم از الیاف طبیعی عالی است که گاهی در قسمت بیرونی همراه با نایلون بافته میشود تا دوام پارچه افزایش یابد. الیاف پشم رنگ ثابتی دارد، در برابر چروک مقاوم است و تنفسپذیری زیادی دارد. همچنین پشم عایقی عالی است که میتواند تا ۳۰درصد از وزن خود آب جذب کند بدون اینکه حس خیسبودن ایجاد کند. حتی زمانی که پشم خیس است، خاصیت عایقبودن خود را حفظ میکند. عایقبودن پشم به این علت است که حجم بیشتری دارد و هوا را به دام میاندازد و پاها را گرمتر و خشکتر نگه میدارد.
وقتی پشم خیس میشود، موجب آزار پوست نمیشود (برخلاف پنبه)، ولی رطوبت را نیز بهخوبی دفع نمیکند. البته بافتن گرههای کوچک در داخل جوراب موجب بهبود تهویه، ضربهگیری و جریان رطوبت میشود. پشم بهعلت عایقبودن گزینهای عالی برای هوای سرد است، ولی زمانی بهترین عملکرد را دارد که با مواد مصنوعی ترکیب شود تا بهتر بتواند رطوبت را دفع کند.
جواب مثبت است. در بازار صدها جوراب ویژه وجود دارد؛ جورابهایی برای دویدن، پریدن، پیادهروی طولانی و ورزش. امروزه با اطلاعاتی که پزشکان، بهویژه پزشکان متخصص پا (podiatrist)، به ما میدهند خرید جوراب مناسب برای سلامت پاها بسیار آسانتر است. پزشکان متخصص پا برای بیماریها و مشکلات مختلفی مانند دیابت، آرتروز، التهاب فاشیای کف پا (plantar fasciitis) و التهاب تاندون آشیل (Achilles tendonitis) پیشنهادها و توصیههایی دارند که زندگی بیمار را راحتتر و احتمالا از مشکلات آتی نیز پیشگیری میکنند.
جورابی که از الیاف مصنوعی درست شده است، بیشتر از جوراب پنبهای پاها را خنک و خشک نگه میدارد. طبق تحقیقات، این الیاف بهتر رطوبت را دفع میکنند و پاها را خنک و خشک نگه میدارند. آکریلیک، کولمکس (CoolMax) و تفلون (Teflon) چند نوع الیاف مصنوعی هستند.
بر اساس تحقیقات، جورابهای ضخیمتر که بالشتک ویژه دارند، برای کاهش فشار به سینه و پاشنه پا و جلوگیری از تاول پا مؤثرترند. بنابراین اگر در قسمت پاشنه یا سینه پای خود درد دارید یا مستعد تاول پا هستید، جورابهایی با بالشتک بسیار ضخیم را انتخاب کنید. توجه داشته باشید که بالشتک اضافه حجم جوراب را افزایش میدهد. بنابراین حتما هنگام امتحانکردن کفش برای خرید، این جورابها را به پا داشته باشید. اگر در زمان امتحانکردن کفش جورابی نازک و معمولی به پا کرده باشید، احتمالا با پوشیدن جورابهای دارای بالشتک کفش برایتان بسیار تنگ میشود.
اگر دچار مشکلاتی مانند درد سینه پا، تاول، تعریق پا، داغشدن پا، بیماری های ناخن پا یا قارچ پا هستید، از جورابهای پنبهای استفاده نکنید زیرا وقتی پنبه خیس میشود، رطوبت را در خود نگه میدارد و جمع میشود و ممکن است موجب ایجاد تاول شود.
ویژگیهای مهم این جورابها درز صاف و نرم در قسمت انگشتان پا، قابلیت دفع رطوبت، ویژگی ضدقارچی و ضدباکتریایی، تناسب با شکل پا، راحتی و رنگ سفید هستند. این جورابها فشار کمی به پا میآورند و هیچ درزی در قسمت انگشتان پا ندارند که پوست حساس بیماران دیابتی را تحریک کند.
جورابهای ورزشی علاوه بر جلوگیری از مشکلاتی مانند تاول و قارچ پا، با خشک نگهداشتن و ضربهگیری مناسب سبب راحتی پاها میشوند. همچنین جورابهای ورزشی باکیفیت برای تنظیم دمای پا نیز مفیدند.
اگر پاهایتان زیاد عرق میکنند یا با بوی آنها مشکل دارید، از جورابهایی استفاده کنید که با الیاف X-STATIC تولید شدهاند. این الیاف به کشتن باکتریهای عامل بوی بد پا کمک میکنند. جورابهای تولیدشده با این الیاف در مقایسه با جورابهای معمولی مزیتهای بسیار زیادی دارند، از جمله:
بهتر است جورابها را قبل از شستن پشتورو کنید. از سفیدکننده استفاده نکنید و (برای جلوگیری از آبرفتن) آنها را با آب خنک یا سرد با برنامه شستوشوی لباسهای ظریف (delicate cycle) بشویید. برای دوام بیشتر آنها را آویزان کنید یا صاف روی زمین قرار دهید. اگر باید از خشککن استفاده کنید، از حالت سرد خشککن استفاده کنید و از اتوکردن جورابها بپرهیزید. وقتی جورابها حالت ارتجاعی خود را از دست میدهند، آنها را دور بیندازید.
آیا شما نیز تابهحال به استفاده از جوراب مناسب اهمیت زیادی نمیدادید و آن را مسئلهای کماهمیت میدانستید؟ بهنظر شما برای خرید جوراب مناسب باید به چه نکات دیگری توجه کنیم؟ خوشحال میشویم که نظرات و تجربیات خود را با ما در میان بگذارید.
پاسخ ها