کورک یا دمل پوستی، مهمان ناخوانده و دردناکی است که میتواند روز ما را خراب کند. این برجستگی قرمز و چرکی نه تنها ظاهر ناخوشایندی دارد، بلکه لمس آن نیز با درد زیادی همراه است. اگرچه وسوسه ترکاندن آن زیاد است، اما این کار میتواند عفونت را بدتر کند. اما نگران نباشید، راههای بسیار بهتری برای خلاص شدن از شر آن وجود دارد. با هم ۷ درمان خانگی کورک را مرور میکنیم.
با «چطور» همراه باشید.
کورک توسط نوعی باکتری به نام استافیلوکوک اورئوس ایجاد میشود. این باکتری فولیکولهای مو را در سطح عمیق آلوده میکند. البته این باکتری بهجز فولیکول مو میتواند در هر جای دیگر بدن نیز سبب ایجاد کورک شود. کورک بهتدریج پر از چرک و عفونت میشود.
وجود باکتری در قسمتهایی از بدن که بیشتر عرق میکند و با سوزش و تحریک نیز همراه است، بستر مناسبی را برای ظاهر شدن کورک فراهم میکند. گاهی در یک ناحیه چند کورک تجمع میکنند که به آن کاربانکل گفته میشود.
معمولا کورک در ابتدا بهاندازهی یک نخودفرنگی کوچک و رنگ آن قرمز است. بهتدریج که درون آن با چرک پُر میشود، رشد میکند و دردناکتر میشود. پوست اطراف آن قرمز و احتمالا متورم است. درنهایت نوک این کورک به رنگ سفید مایل به زرد ظاهر میشود که پس از مدتی میترکد و چرک از آن بیرون میریزد. هنگامی که فرد کورک (بهویژه کاربانکل) را تجربه میکند، ممکن است حال خوشی نداشته باشد و حتی علائم عمومی مانند تب به سراغش بیاید.
در واقع خیر. در بسیاری از موارد واقعا جلوگیری از بهوجودآمدن کورک غیرممکن است، اما میتوان کاری کرد که حداقل به نواحی دیگر پوست سرایت نکند و به دیگران منتقل نشود. برای پیشگیری از انتشار کورک به نکات زیر توجه کنید:
برخی کورکها کوچک و برخی بزرگ هستند. کورکهای کوچک را خودتان میتوانید درمان کنید. این کورکها پس از چند روز تا سه هفته بهبود مییابند.
مهمترین قانون در برخورد با کورک این است: هرگز و تحت هیچ شرایطی آن را فشار ندهید، نترکانید یا با سوزن سوراخ نکنید. این کار میتواند عفونت را به لایههای عمیقتر پوست، بافتهای اطراف و حتی جریان خون شما منتقل کند و منجر به عوارض جدی شود.
برای خلاص شدن از شر کورکها نکات زیر را رعایت کنید:
روشهای خانگی زیر برای درمان کورک بسیار مفید هستند.
یکی از بهترین درمانهایی که میتوانید در منزل برای درمان کورک انجام بدهید، گرما دادن به آن است. گرما سبب میشود در ناحیهی کورکدار خون بیشتری جریان یابد و درنتیجه تعداد گلبولهای سفید و پادتنها در محل کورک برای مبارزه با عفونت افزایش مییابد. یک کمپرس گرم را بهمدت ۲۰ دقیقه روی پوست قرار بدهید. این کار را ۳ یا ۴ بار در روز تکرار کنید تا زمانیکه کورک کاملا از بین برود.
روغن اسانسی درخت چای دارای خواص ضدباکتریایی و ضدعفونیکنندهی قوی است که میتواند به درمان عفونت باکتریایی ایجادکنندهی کورک کمک کند. روغن درخت چای نباید مستقیما روی پوست قرار داده شود زیرا ممکن است اثر سوختگی روی آن بگذارد. ۵ قطره از این روغن را با یک قاشق چایخوری روغن نارگیل یا روغن زیتون مخلوط کنید و با سواپ پنبه روی موضع قرار بدهید. این کار را دو یا سه بار در روز انجام بدهید و هر روز تکرار کنید تا کورک کاملا از بین برود.
زردچوبه خواص ضدباکتری و ضدالتهابی دارد و میتواند به درمان کورک و خلاص شدن از آن کمک کند. هزاران سال است که در طب شرقی از زردچوبه بهعنوان یک تصفیهکنندهی طبیعی خون استفاده میکنند.
زردچوبه هم بهصورت خوراکی (چای زردچوبه) و هم بهصورت موضعی (ماسک زردچوبه) برای درمان کورک مفید است. یک قاشق چایخوری پودر زردچوبه را در آب یا شیر بجوشانید و محلول بهدست آمده را پس از سرد شدن بنوشید. میتوانید سه بار در روز آن را مصرف کنید. اگر میخواهید از آن بهصورت موضعی استفاده کنید، پودر زردچوبه را با آب و یا زنجبیل مخلوط کنید و خمیر بهدست آمده را حداقل دوبار در روز روی کورک قرار بدهید تا درمان شود.
نمک اِپسوم یا منیزیمسولفات هم آرامشبخش است و هم مزایای زیادی نیز برای سلامتی از جمله درمان کورک دارد. نمک اپسوم میتواند به خشکشدن چرکها کمک کند و بهراحتی کورک را تخلیه میکند. نمک اپسوم را در آب گرم حل کنید و یک کمپرس را در آن خیس کنید. حداقل سهبار در روز این کمپرس را روی موضع بگذارید تا کورک از بین برود.
برخی از پمادهای آنتی بیوتیک که بدون نسخه به فروش میرسند و عوارض خطرناکی ندارند، میتوانند بهسرعت کورک را درمان کنند و آن را تسکین بدهند. پماد نئوسپورین یکی از گزینههایی است که معمولا در منزل یافت میشود. این پماد بسیار خوب عمل میکند و مانع از انتشار عفونت میشود. از این پماد (یا پمادهای مشابه دیگر) حداقل دوبار در روز روی کورک استفاده کنید.
روغن کرچک خواص ضدباکتری دارد و حاوی ریسینولئیکاسید است که یک ضدالتهاب قوی طبیعی است. بنابراین یک درمان طبیعی کورک بهشمار میرود. مقدار کمی از روغن کرچک را مستقیما روی کورک قرار بدهید. این کار را سهبار در روز تکرار کنید تا کورک کاملا بهبود یابد.
روغن گیاه نیم که به یاس هندی نیز معروف است، دارای خواص ضدعفونیکننده، ضدباکتری و ضدمیکروبی است که برای درمان کورک و عفونتهای پوستی بسیار مفید و سریعالاثر است.
برای درمان کورک با روغن گیاه نیم، آن را مستقیم روی موضع قرار بدهید. میتوانید سه یا چهار بار در روز این کار را تکرار کنید. حتما قبل و بعد از استفاده از این روغن دستهایتان را بشویید.
وقتی چندین کورک در یک ناحیه به هم میپیوندند و یک توده عفونی بزرگتر با چندین دهانه تخلیه ایجاد میکنند، به آن کاربانکل (Carbuncle) یا «کفگیرک» گفته میشود. کاربانکلها عفونت عمیقتر و جدیتری هستند و معمولاً با علائم عمومی مانند تب و لرز همراه بوده و به مراقبت پزشکی نیاز دارند.
گاهیاوقات داروهای خانگی واقعا مؤثر نیستند و نمیتوانند شما را از شر کورکها خلاص کنند. در شرایط زیر حتما به پزشک مراجعه کنید:
به یاد داشته باشید درمانهای خانگی فقط برای جوشهای کوچک مؤثر هستند. اطمینان حاصل کنید که بهاندازهی مورد نیاز از آنها استفاده کنید تا بهترین نتیجه را ببینید. اگر بعد از ۵ تا ۷ روز بهبودی حاصل نشد یا اگر جوش بزرگتر و دردناکتر شده است یا حتی علائم عفونت را در خودتان مشاهده میکنید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. پزشک میتواند با تخلیهی کورک یا تجویز آنتیبیوتیک آن را درمان کند.
بله. باکتری استافیلوکوک که عامل اصلی کورک است، مسری است. این باکتری میتواند از طریق تماس مستقیم با چرک یا استفاده مشترک از وسایل شخصی آلوده مانند حوله، ریشتراش یا ملافه به دیگران یا به سایر نقاط بدن خودتان منتقل شود.
فوراً ناحیه را با آب گرم و صابون بشویید، اجازه دهید چرک کاملاً خارج شود (فشار ندهید)، پماد آنتیبیوتیک بزنید و روی آن را با یک باند استریل بپوشانید. باند را روزانه تعویض کنید و دستهای خود را همیشه قبل و بعد از تماس با آن بشویید.
دلایل متعددی وجود دارد، از جمله: ضعف سیستم ایمنی، داشتن بیماریهای زمینهای مانند دیابت، ناقل بودن باکتری استافیلوکوک، بهداشت ضعیف یا اصطکاک مداوم پوست به دلیل لباسهای تنگ.
کورکهای کوچک معمولاً بدون اسکار بهبود مییابند. اما کورکهای بزرگ، عمیق یا دستکاری شده، احتمال بیشتری دارد که اسکار (جای زخم) به جا بگذارند. برای جلوگیری از این اتفاق، هرگز کورک را فشار ندهید.
کورک یک عفونت باکتریایی عمیق و دردناک در فولیکول مو است، در حالی که جوش معمولی (آکنه) معمولاً یک التهاب سطحیتر به دلیل بسته شدن منافذ پوست است. کورکها به مراتب بزرگتر، ملتهبتر و دردناکتر از جوشهای معمولی هستند.
پاسخ ها