معروفترین سس گوجهفرنگی جهان سس کچاپ است؛ نوعی چاشنی بر پایه گوجهفرنگی است که معمولا برای لذتبردن بیشتر از غذاهایی مانند سیبزمینی سرخکرده و هاتداگ استفاده میشود. در این مقاله درباره ارزش غذایی، فواید و طرز تهیه کچاپ صحبت میکنیم. با ما همراه باشید.
سس کچاپ نوعی چاشنی شیرین و در عین حال تند است. این چاشنی محبوب معمولا از گوجهفرنگی، شکر، نمک و سرکه تهیه میشود. ترکیب این مواد چنین طعم دلپذیری را خلق میکند.
برخی افراد برای درستکردن سس کچاپ از ادویههایی مانند پودر فلفلدلمهای، میخک، گشنیز و حتی دارچین یا زنجبیل هم استفاده میکنند. البته این مسئله بیشتر سلیقهای است و هرکس بر اساس ذائقه و طعم موردعلاقهاش این سس خوشمزه را درست میکند.
ارزش غذایی ۱ قاشق غذاخوری (۱۵ گرم) سس کچاپ عبارت است از:
۱ قاشق غذاخوری سس کچاپ ۱۵ کالری و حدود ۴ گرم کربوهیدرات دارد؛ یک بسته معمولی سس کچاپ ۱۰ گرم (کمتر از ۱ قاشق غذاخوری) است، بنابراین کالری و کربوهیدرات و قند کمتری دارد.
شاخص گلیسمی تخمینی ۱ قاشق غذاخوری سس کچاپ ۲ است؛ یعنی این چاشنی نوعی ماده غذایی کمگلیسمی است. شاخص گلیسمی میزان تأثیر غذا بر قند خون را اندازه میگیرد.
سس کچاپ پروتئین کمی دارد، به طوری که هر واحد آن (۱ قاشق غذاخوری) فقط ۰٫۲ گرم پروتئین دارد.
از آنجایی که سس کچاپ به مقدار کم مصرف میشود، منبع خوبی از ریزمغذیها نیست. گوجهفرنگی سرشار از ویتامین C و ویتامین A است و همچنین منبع خوبی از ویتامین K، پتاسیم و منگنز، اما بیشتر اوقات بهاندازهای سس کچاپ مصرف نمیکنیم که مقادیر چشمگیری از این مواد مغذی را دریافت کنیم.
همچنین بهعلت مقدار کم مصرف سس کچاپ، معمولا کالری زیادی به بدن وارد نمیکند. (۱ قاشق غذاخوری سس کچاپ ۱۵ کالری دارد.)
گنجاندن گوجهفرنگی در رژیم غذایی ممکن است فوایدی داشته باشد، زیرا حاوی لیکوپن و سایر ترکیبات آنتیاکسیدانی است. البته آن دسته از مواد غذایی مانند سس کچاپ که به مقدار بسیار کم مصرف میشوند، احتمالا تأثیر چشمگیری بر وضعیت سلامتی ما ندارند. بااینحال، طبق برخی منابع سس کچاپ در برخی زمینهها برای سلامتی مفید است. در این قسمت، برخی پژوهشها درباره فواید سس کچاپ را مرور میکنیم.
در پژوهشی که سال ۲۰۱۰ منتشر شد، محققان اتباط بین محصولات غذایی بر پایه گوجهفرنگی و احتمال ابتلا به سرطان پروستات را بررسی کردند. بهگفته محققان، محصولات بر پایه گوجهفرنگی حاوی فیتوکمیکالهای ضدسرطان هستند که احتمال ابتلای مردان به سرطان پروستات را کاهش میدهند. بااینحال، در این پژوهش اسمی از سس کچاپ برده نشده است.
لیکوپن موجود در گوجهفرنگی احتمال ابتلا به بیماری قلبی را کاهش میدهد. بر اساس پژوهشها، مکمل لیکوپن ممکن است عملکرد اندوتلیال (لایه درونرگی) را در بیماران مبتلا به بیماری قلبی بهبود بخشد، اما در داوطلبان سالم نه.
بااینحال، محققان فقط ترکیب لیکوپن را بررسی کردند و چیزی درباره تأثیر گوجهفرنگی یا غذاهای مبتنی بر گوجهفرنگی بر بیماران چیزی نگفتند. بنابراین مشخص نیست که آیا این مزیت شامل حال کسانی که سس گوجه فرنگی را به مقدار معمول مصرف میکنند هم میشود یا خیر.
مقدار زیاد لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL) که «کلسترول بد» نیز نامیده میشود، ممکن است منجر به افزایش احتمال ابتلا به بیماری قلبی شود. لیکوپن از ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی پیشگیری میکند و طبق پژوهشی دیگر، آب گوجهفرنگی مقدار LDL را کاهش میدهد.
طبق این پژوهش، ممکن است مکمل رژیم غذایی بر پایه آب گوجهفرنگی اثرات خوبی بر LDL و HDL (کلسترول خوب) داشته باشد. البته این یافتهها به آب گوجهفرنگی نسبت داده شدهاند نه به سس کچاپ، بنابراین برای مشاهده تأثیر سس کچاپ روی مقدار کلسترول تحقیقات بیشتری لازم است.
بر اساس پژوهشهای انجامشده درباره فواید لیکوپن، محققان خاطرنشان میکنند که وقتی گوجهفرنگی خام بر اثر حرارت به حالت آب گوجهفرنگی، رب گوجهفرنگی یا کچاپ درمیآید، لیکوپن طوری تغییر میکند که جذبش برای بدن انسان راحتتر میشود.
این محققان به پتانسیل آنتیاکسیدانی قوی لیکوپن اشاره میکنند و معتقدند لیکوپن ممکن است از بیماریهای قلبی و عروقی و سرطانهای پروستات، سینه، ریه، مثانه، تخمدان، روده بزرگ و پانکراس پیشگیری کند.
هر ۱۰۰ گرم سس کچاپ حاوی ۹٫۹ تا ۱۳٫۴۴ میلیگرم لیکوپن است، در حالی که هر ۱۰۰ گرم گوجهفرنگی تازه حاوی ۰٫۸۸ تا ۷٫۴۴ میلیگرم لیکوپن است. هرچند ممکن است اینطور به نظر برسد که سس کچاپ حاوی لیکوپن بیشتری است، برای مقایسه بهتر باید مقدار مصرف هرکدام را در نظر بگیریم.
بعید است فردی در یک وعده ۱۰۰ گرم سس کچاپ مصرف کند. ۱ قاشق غذاخوری سس کچاپ حدود ۱۵ گرم است، پس برای مصرف ۱۰۰ گرم باید تقریبا ۷ وعده سس کچاپ مصرف کرد. در حالی که ۱ گوجهفرنگی بزرگ و رسیده ممکن است حدود ۱۸۵ گرم باشد. اگر سالاد را با ۲۰۰ گرم گوجهفرنگی تازه درست و میل کنید، چیزی حدود ۱٫۶ تا ۱۵ میلیگرم لیکوپن دریافت خواهید کرد.
سس کچاپ بستهبندیشده و فروشگاهی حاوی برخی از موادی است که بهتر است مصرفشان نکنیم، مانند شربت ذرت با فروکتوز زیاد و انواع مواد نگهدارنده.
از طرف دیگر، سس کچاپ خانگی ارزانتر است و همه طعمدهندهها و ادویههایی که برای درستکردنش استفاده میشوند، طبیعیاند. درستکردن سس کچاپ در خانه واقعا کار راحتی است و از سسهای آماده و فروشگاهی طعم بهتری هم دارد.
سس کچاپ تقریبا در تمام فروشگاههای مواد غذایی در دسترس است، اما میتوانید آن را در خانه نیز درست کنید. وقتی سس کچاپ را خودتان درست میکنید، میتوانید مواد تشکیلدهندهاش را تعیین کنید و چاشنی هماهنگ با ذائقه خود درست کنید.
دستورالعملهای زیادی برای درستکردن سس کچاپ وجود دارند که شامل استفاده از ادویههای مختلف یا انواع مختلف سرکه میشوند. در ابتدا بهتر است از سادهترین روش و فقط از چند ماده و ادویه اصلی استفاده کنید. هنگامی که به اصول اولیه تسلط پیدا کردید، بهراحتی میتوانید از مواد جدید استفاده کنید.
برای درستکردن سس کچاپ ۲ روش طولانی و سریع وجود دارد که در ادامه هریک را توضیح دادهایم.
اگر بهدنبال روشی فوقالعاده سریع هستید، سراغ روش بدون پخت بروید که فقط به کمی رب گوجهفرنگی و آب نیاز دارد. سسی که با این روش درست شود، طعم ملایم و دلپذیر دارد و بهتر از سسهای فروشگاهی است. برای تهیه سس به این روش:
مصرف بهاندازه سس کچاپ کاملا بیخطر است. بااینحال، خوردن بیش از حد آن ممکن است عوارض جانبی خفیفی ایجاد کند. مضرات احتمالی سس کچاپ عبارتاند از:
تابهحال در خانه سس کچاپ درست کردهاید؟ لطفا نظرات و تجربیات ارزشمندتان را با ما و کاربران عزیزمان در میان بگذارید.
پاسخ ها