ناخنک چشم بافتی گوشتی و صورتیرنگ است که از گوشه چشم نزدیک بینی به سمت دیگر چشم پیشروی میکند. اگر ناخنک به قرنیه چشم برسد، ممکن است بینایی فرد را مختل کند. هرآنچه لازم است درباره ناخنک بدانید، در این مقاله خواهید خواند. با ما همراه باشید.
ملتحمه غشای شفافی است که سفیدی چشم را میپوشاند و به قسمت شفاف چشم، یعنی قرنیه، ختم میشود. رشد ضایعهای گوشتی و برجسته روی ملتحمه چشم، ناخنک یا چشم موجسوار نامیده میشود. دلیل انتخاب نام مستعار «چشم موجسوار» این است که افرادی مثل موجسواران که بیشتر در معرض نور خورشید و باد هستند دچار این بیماری میشوند.
ناخنک از ۲ واژه یونانی «pteryx» بهمعنای «بال» و «pterygion» بهمعنای «باله» گرفته شده است. ناخنک ضخیمشدن بالمانند یا مثلثیشکل ناحیهای از بافت ملتحمه است و ممکن است ۱ یا هر ۲ چشم فرد را درگیر کند، اما نه همزمان. وقتی هر ۲ چشم دچار ناخنک شوند، این عارضه ناخنک دوطرفه نامیده میشود.
گرچه ناخنک بیماری جدی یا سرطانی نیست، ممکن است به اندازهای بزرگ شود که بخشی از قرنیه فرد را بپوشاند. پوشاندن قرنیه ممکن است روی بینایی اثر بگذارد و در موارد نادر قرنیه فرد را زخمی کند. اگر ناخنک درمان نشود، ممکن است فرد بیناییاش را از دست بدهد.
علائم ناخنک از خفیف تا شدید متغیرند؛ علائم اولیه عبارتاند از:
قرارگرفتن طولانیمدت در معرض نور فرابنفش (UV) خورشید رایجترین علت ابتلا به ناخنک چشم است. تحریک چشم ناشی از هوای گرم و خشک، باد و گردوغبار علت دیگر بروز این عارضه است.
پزشک میتواند با استفاده از «لامپ شکاف» ناخنک را تشخیص دهد. لامپ شکاف نوعی میکروسکوپ است که خطی باریک از نور را روی چشم فرد متمرکز میکند. معاینه با لامپ شکاف بخشی طبیعی از معاینه چشم است. سایر روشهای تشخیص ناخنک عبارتاند از:
همچنین ممکن است پزشک از چشم فرد عکس بگیرد تا تغییرات رشد ناخنک در طول زمان را ارزیابی کند یا آزمایشهای دیگری را برای رد سایر بیماریها (از جمله سرطانهایی که بر سلامت چشم اثر میگذارند) تجویز کند.
اگر علائم فرد آزاردهنده نباشد یا ناخنک در بیناییاش اختلالی ایجاد نکند، نیازی به درمان نیست. پزشک با معاینه چشم مقدار گسترش ناخنک و تأثیر ناخنک بر بینایی را ارزیابی میکند و مشخص میکند که به درمان نیاز دارد یا نه.
اگر وجود این ضایعه برای فرد آزاردهنده باشد، پزشک پماد چشمی بدون نسخه یا قطره اشک مصنوعی تجویز خواهد کرد. بهترین قطره برای ناخنک چشم و کاهش درد، قرمزی، خارش و تورم قطره استروئید چشمی است.
ممکن است گاهی پزشک برای درمان ناخنک جراحی را پیشنهاد کند. شرایطی که باعث میشوند فرد نیاز به جراحی داشته باشد، عبارتاند از:
عمل جراحی معمولا ۳۰ دقیقه تا ۱ ساعت طول میکشد و اقداماتی که ممکن است در جراحی انجام شوند، عبارتاند از:
خطرات و عوارض جراحی عبارتاند از:
امتحانکردن داروهای خانگی ایمنترین گزینه است، اما باید توجه کنید که درمان خانگی ناخنک چشم فقط برای موارد خفیف و پس از مشورت با پزشک توصیه میشود.
میتوانید با انجام اقدامات پیشگیرانه احتمال ابتلا به ناخنک را کاهش دهید یا در صورت ابتلا به ناخنک، جلوی گسترش آن را بگیرید یا از ایجاد مجدد آن پس از عمل جراحی پیشگیری کنید، این اقدامات عبارتاند از:
خیر، لنزهای تماسی ممکن است چشم را تحریک کنند و بهتر است فرد مبتلا به ناخنک از آنها استفاده نکند.
خیر، ناخنک بهخودیخود از بین نخواهد رفت. ناخنک کوچک تا زمانی که رشدش متوقف شود، هرگز برای چشم مشکلی ایجاد نمیکند. در بیشتر موارد، تنها راهکار برای برداشتن کامل ناخنک جراحی است.
ناخنک رشد بیش از حد خود بافت ملتحمه است و منجر به ایجاد یک ناحیه برجسته روی ملتحمه (غشای شفافی که تمام جلوی چشم شما را میپوشاند.) میشود. درحالیکه بهسبب آب مروارید عدسی چشم کدر میشود؛ عدسی پشت عنبیه (قسمت رنگی چشم) قرار دارد.
هر دو روی ملتحمه چشم رشد میکنند. پینگوکولا ضایعه زرد یا سفیدی است که روی سفیدی چشم رشد میکند و گسترش مییابد. پینگوکولا معمولا روی ملتحمه میماند، بهسمت قرنیه رشد نمیکند و معمولا علائمی ایجاد نمیکند یا نیاز به برداشتن ندارد. درحالیکه ناخنک ضایعهای گوشتی است که رگهای خونی زیادی درون خودش دارد، ممکن است کوچک بماند یا رشد کند و روی قرنیه پخش شود.
حدود ۱۲درصد از مردم جهان به ناخنک مبتلا میشوند. افرادی که زمان زیادی را بدون محافظ چشم خارج از منزل سپری میکنند، بیشتر مستعد ابتلا به ناخنک چشم هستند. این بیماری بیشتر در افراد مسن (بالای ۸۰ سال) دیده میشود و کودکان بهندرت به ناخنک مبتلا میشوند.
جراحی ناخنک معمولا با بیحسی موضعی و تزریق آرامبخش انجام می شود. بااینحال، در صورت نیاز بیمار میتواند درخواست بیهوشی کند.
گرچه ناخنک عجیب و حتی ترسناک به نظر میرسد، واقعا بیماری چشمی جدی و خطرناکی نیست. حتی ممکن است نیازی به درمان نداشته باشد. اگر ناخنک به قرنیه هم گسترش پیدا کند و روی قرنیه را بپوشاند، ممکن است دید فرد را مختل یا تار کند. گاهی ناخنک قرنیه فرد را زخمی میکند، گرچه این اتفاق نادر است. جای زخم اگر جزئی باشد، درمانپذیر است و در صورتی که زخم عمیق باشد، آسیب به قرنیه ممکن است باعث نابینایی شود. معمولا موارد ابتلا به ناخنک چشم جزئی هستند یا در صورت نیاز با دارو یا جراحی درمان میشوند. اگر دچار علائم بیماری ناخنک چشم هستید، سریع به چشمپزشک مراجعه کنید تا با معاینه وضعیت سلامت چشم شما را بررسی کند.
تابهحال دچار ناخنک چشم شدهاید؟ لطفا تجربیات و نظرات ارزشمندتان را با ما و کاربران عزیزمان در میان بگذارید.
پاسخ ها