بیماری عروق کرونری (CAD) شریانهای کرونری را درگیر میکند که به قلب خونرسانی میکنند. در این بیماری، رسوبات باعث باریکشدن یا انسداد یک یا چند شریان کرونری میشوند. بیماری عروق کرونری معمولا باعث درد قفسه سینه (آنژین) میشود و میتواند عوارضی مانند سکته قلبی، نارسایی قلبی یا آریتمی داشته باشد. اگر میخواهید بیشتر با علائم، علل و درمانهای این بیماری آشنا شوید، به خواندن مقاله ادامه دهید.
این بیماری باعث باریکشدن یا انسداد شریانهای کرونری میشود و معمولا علتش تجمع پلاکهای چربی است. شریانهای کرونری وظیفه رساندن خون غنی از اکسیژن به قلب را دارند. تجمع پلاکها در این شریانها میزان خونرسانی به قلب را کاهش میدهد.
تصور کنید که دو لاین خیابان بهعلت تعمیرات به یک لاین تبدیل شده باشند. در این حالت، ترافیک در جریان است اما آهستهتر از حد معمول. در افراد مبتلا به بیماری عروق کرونری ممکن است ابتدا هیچ مشکلی دیده نشود تا هنگامی که پلاک چربی باعث ایجاد لخته شود. لخته مانند مانعی سیمانی جاده را میبندد و جریان ترافیک متوقف میشود. در این حالت، خون نمیتواند به قلب برسد و این باعث سکته قلبی میشود.
ممکن است فرد سالها به بیماری عروق کرونری مبتلا باشد، اما تا زمان سکته قلبی هیچ علائمی نداشته باشد. به همین دلیل این بیماری را قاتل خاموش نیز مینامند. این عارضه را بیماری کرونری قلب و بیماری ایسکمی قلب نیز مینامند.
بیماری شریانهای کرونری قلب به ۲ شکل دیده میشوند:
ممکن است حتی از زمان کودکی یک پلاک (ترکیبی از کلسترول، چربی و مواد دیگر) شروع به چسبیدن به دیوارههای عروق کند. این پلاک با گذر زمان بزرگتر و باعث میشود شریانها باریکتر و سفتتر شوند که آترواسکلروز یا تصلب شرایین نام دارد. در بعضی موارد، این پلاک چربی میتواند پاره شود یا بشکند. پس از آن، سلولهای خونی بهنام پلاکتها سعی میکنند شریان را ترمیم کنند و لخته خونی ایجاد میکنند.
مانند لولهای مسدودشده، این انسداد مانع رسیدن خون به شریانها میشود و اکسیژن و مواد مغذی کافی به قلب نمیرسد. این عارضه علائمی مانند تنگی نفس و درد قفسه سینه ایجاد میکند. بدون اکسیژن کافی، ممکن است قلب ضعیفتر شود. این باعث ایجاد ضربان نامنظم قلب (آریتمی) میشود. همچنین میتواند باعث بروز نارسایی قلبی شود، یعنی قلب قادر نخواهد بود بهاندازه نیاز بدن خون به درون آن پمپاژ کند.
اگر پلاک چربی بهاندازهای بزرگ شود که جریان خون را قطع کند، باعث سکته قلبی میشود. البته در بیشتر موارد سکته قلبی بر اثر پلاکهای کوچکتری که پاره میشوند رخ میدهد.
ممکن است علائم این بیماری مدتها بروز نکنند. بیماری عروق کرونری عارضهای مزمن است. تجمع پلاک چربی ممکن است سالها یا حتی دههها طول بکشد. با باریکترشدن شریانها، علائم خفیفی دیده خواهند شد. این علائم نشان میدهند که قلب برای رسیدن به خون غنی از اکسیژن بیشتر تلاش میکند.
علائم بیماری عروق کرونری مزمن عبارتاند از:
گاهی اوقات اولین علامت بیماری عروق کرونری سکته قلبی است. بعضی علائم سکته قلبی عبارتاند از:
زنان ممکن است دچار علائم بیشتر و غیرعادی دیگری شوند، مانند:
بیماری عروق کرونری عوامل زمینهساز مختلفی دارد که بعضی از آنها قابلکنترل نیستند و بعضی از آنها را میتوان با تغییر سبک زندگی یا مصرف دارو مهار شوند.
هنگام معاینه فیزیکی، پزشک این اقدامات را انجام میدهد:
ممکن است پزشک یک یا چند مورد از این آزمایشها را برای شما تجویز کند:
درمان این بیماری معمولا شامل تغییر سبک زندگی، مدیریت عوامل خطرزا و مصرف دارو میشود. بعضی افراد به اقدامات پزشکی و جراحی نیز نیاز خواهند داشت. درباره بهترین گزینه درمانی برای خود با پزشکتان صحبت کنید. پیروی دقیق از برنامه درمانی احتمال عوارض خطرناک بیماری عروق کرونری را کاهش میدهد.
ایجاد تغییراتی در سبک زندگی میتواند نقش مهمی در مهار این بیماری داشته باشد. این تغییرات عبارتاند از:
پیش از شروع برنامه ورزشی جدید، با پزشک خود مشورت کنید. همچنین پزشک میتواند درباره تغییرات مناسب، برنامههای غذایی سالم و روشهای ترک سیگار شما را راهنمایی کند.
مدیریت عواملی که باعث بیماری عروق کرونری میشوند، میتواند پیشرفت این بیماری را کندتر کند. میتوانید برای مدیریت این عوامل با پزشک خود مشورت کنید:
داروها علاوه بر درمان علائم بیماری، مهار عوامل خطرزا را نیز راحتتر میکنند. ممکن است پزشک یک یا چند مورد از داروهای زیر را تجویز کند:
بیماری عروق کرونری همیشه قابلپیشگیری نیست، زیرا بعضی عوامل خطرزا قابلکنترل نیستند. البته روشهای مختلفی برای کاهش خطر این عارضه مفیدند و در مهار بیماری نقش دارند. با انجام این اقدامات میتوانید از ابتلا یا بدترشدن بیماری عروق کرونری پیشگیری کنید:
ترک مادهای اعتیادآور آسان نیست و فقط به قدرت اراده برنمیگردد. به همین دلیل خوب است که از همه منابع و پشتیبانی ممکن استفاده کنید و از پزشکتان نیز کمک بگیرید.
از غذاهایی که سرشار از چربی اشباع، چربی ترانس، سدیم و شکرند اجتناب کنید. همچنین خوب است از کربوهیدراتهای ساده (مانند نان سفید و ماکارونی) کمتر استفاده کنید. این غذاها را با غلات کامل (مانند نان گندم و برنج قهوهای) جایگزین کنید و بیشتر درباره تأثیر تغذیه بر میزان کلسترول یاد بگیرید. مصرف بیش از حد الکل نیز به قلب آسیب میرساند.
بیشتر بزرگسالان به ۷ تا ۹ ساعت خواب باکیفیت در شب نیاز دارند. البته بیشتر مردم ممکن است این کار را دشوار یا حتی غیرممکن بدانند. برنامه کاری، فرزندان و سایر وظایف میتوانند مانع خواب کافی شوند. با پزشک خود درباره روشهای مفید برای خواب کافی صحبت کنید.
با پزشک درباره وزن ایدئال خود و هدفهای منطقی صحبت کنید. رژیمهای کوتاه و خیلی محدودکننده نگیرید و بهجای آنها، دنبال تغییرات سبک زندگی منطقی باشید که در طولانیمدت قابلانجام هستند.
خوب است از ۲۰سالگی (یا در صورت لزوم زودتر) غربالگری شوید. پزشک میتواند با چند تست ساده مانند فشارخون و شاخص توده بدنی شما را ارزیابی کند و احتمال بروز بیماریهای قلبی در آینده را بسنجد.
ورزش منظم و برنامهریزی شده اهمیت زیادی دارد. خوب است حداقل ۱۵۰ دقیقه در هفته ورزش کنید. همچنین میتوانید فعالیتهای بیشتری را در زندگی روزانه خود بگنجانید؛ مثلا خودرو را دورتر از محل کار خود پارک کنید یا سرجای خود درجا بزنید.
داروها برای کاهش خطر بیماری عروق کرونری ضروری هستند و احتمال سکته قلبی را کاهش میدهند. بیشتر این داروها باید تا پایان عمر مصرف شوند. خوب است اطلاعات بیشتری درباره اثر داروها برای پیشگیری از عوارض بیماری عروق کرونری و طولانیکردن عمرتان کسب کنید.
بیماری عروق کرونری ممکن است بدون هیچ علائم واضحی رخ دهد و تا بروز عوارض جدی آن تشخیص داده نشود. بهترین راه برای مقابله با این بیماری، پیشگیری از عوامل زمینهساز آن است. با بعضی تغییرات سبک زندگی، خطر بروز این بیماری کاهشی چشمگیر مییابد و حتی عوارض آن نیز دیرتر ایجاد میشوند. حتی پس از تشخیص گرفتگی عروق کرونری، یکی از مهمترین اقدامات درمانی داشتن سبک زندگی سالمتر است. پس به شما پیشنهاد میکنیم نکات پیشگیری را در نظر داشته باشید و تا حد امکان عوامل زمینهساز این بیماری را از زندگی خود حذف کنید.
پاسخ ها