امروزه هر والدی تمایل دارد که از روزانه ی خود، مراسمات اعم از جشن تولد، شب یلدا، جشن نوروز و اتفاقات جالبی که در طول هفته برای مادر یا فرزند یا به طور کلی خانواده افتاده است را با سایر افراد فرقی نمیکند آشنا یا غیر آشنا، به اشتراک بگذارد. در ادامه به این خواهیم پرداخت که آیا این کار روی کودک تاثیر گذار است یا خیر؟
فرض کنید شما امروز به یک کافه ی زیبا رفتید و دسر یا نوشیدنی مورد علاقه ی خودتون رو سفارش دادید. از اینکه چطوری این شیرینی و قهوه تزیین و برای شما سرو شده است به وجد می آیید و علاقه دارید که این لحظه را ثبت و با بقیه دوستانتان یا مخاطبان به اشتراک بگذارید. شما به عنوان فردی که به بلوغ رسیده از این فرآیند آگاهی دارید و میدانید که ممکن است این عکس بازخوردهای خوب یا بد بگیرد. از طرفی انجام هر عملی پیامدهای خاص خودش را دارد و شما به این آگاهی کامل دارید.
در طرف دیگر ماجرا کودکی قرار دارد که مادرش برای ثبت لحظه های شیرین کودکش از او فیلم یا عکس میگیرد. مثلا فرزندتان تازه زبان باز کرده است و مشتاقید که اولین کلمه ها را ثبت کنید یا اولین قدم های خود را برمیدارد. فضای مجازی و رسانه های جمعی این حس را به ما القا کرده اند که تنهایی تجربه کردن یک حس برای ما کافی نیست و حتما باید این حس را نیز به دیگران انتقال دهیم تا به عمق لذت آن پی ببریم. پس دست به کار میشویم و اولین های کودکمان را به اشتراک میگذاریم تا بازخوردها را جذب کنیم و به کودک خود ببالیم. اما آیا کودک از این فرآیند و نوع نگاه های دیگران به خود، آگاهی دارد؟
کودکان بلوغ کافی برای درک پیامدهای کار والدینشان ندارند و این درواقع تجاوز به حریم خصوصی کودکان است.
فیلم ها و عکس های ارسال شده در شبکه های اجتماعی می توانند توسط افراد ناهنجار ربوده شوند. برخی از والدین عکسهای برهنه فرزندان خود را منتشر میکنند (مثلاً زمانی که در حمام بازی میکنند): شکارچیان در اینترنت این عکسها را میربایند تا پروفایلهای جعلی ایجاد کنند، آنها را با غریبههای دیگر به اشتراک بگذارند یا در شبکههایی که از عکس کودکان استفاده ی سوء میشود، توزیع کنند.
این افراد نا به هنجار می توانند تصاویر را بدون نیاز به حضور در مخاطبین شما بازیابی کنند، چرا که پیج اینستاگرام شما عمومی است و یا این که یکی از مخاطبین شما آنها را به صورت عمومی یا با سایر "دوستان" به اشتراک میگذارد و عکس کودک شما دست به دست میچرخد.
تصویری که از گوشی هوشمند یا دوربین گرفته شده است حاوی داده هایی است که می تواند چیزهای زیادی را در مورد فرزند شما فاش کند. عکسها و ویدیوها اغلب حاوی اطلاعاتی درباره مکان و زمانی هستند که تصویر در آن گرفته شده است (به لطف ابرداده یک عکس یا ویدیو، بهویژه دادههای GPS). تصویر همچنین می تواند اطلاعات ارزشمندی را در مورد فرزندان شما - مانند علایق آنها یا مکان هایی که اغلب در آن حضور می یابند - نشان دهد که نباید در دست افراد نا به هنجار قرار گیرد.
تقریباً همۀ پدرومادرها از دیده و ستایش شدن فرزندانشان لذت میبرند. در بین آنها، کسانی هستند که احساس میکنند ویژگیهای فرزندشان از دیگران خاصتر است و دوست دارند تعداد بیشتری از آدمها فرزندشان را تحسین کنند. ما به این والدین در دوران اخیر پدرومادرهای اینستاگرامی میگوییم.
این والدین سه دسته هستند. دستۀ اول والدین اینفلوئنسری که با پست کردن عکس فرزندانشان در حالی که لباسهای برند خاصی را پوشیدهاند یا وسیله و اسباببازی برندی را در دست دارند، پست کرده و صفحۀ آن برند را تگ میکنند و از این طریق درآمد کسب میکنند. دستۀ دیگر والدینی هستند که تلاش میکنند شیرینکاریها و زیباییهای فرزندانشان را بیشتر به نمایش بگذارند تا کمکم به درآمد برسند و دستۀ سوم والدینی هستند که بهدنبال درآمد نیستند؛ اما از لایکها و بازخوردهای مثبتی که میگیرند، قند در دلشان آب میشود.
پدرومادران کودکان اینستاگرامی برای موفقیت صفحۀ اینستاگرامشان معمولاً مجبورند گرداندن آن صفحه را شغل اصلی خود بگیرند. اگر خوب یا بد بودن ابزار انگاشتن کودک در کسب درآمد را کنار بگذاریم، باز هم این کار منصفانه بهنظر نمیرسد؛ زیرا درآمدی که از طریق این کودکان بهدست میآید، به خود آنها تعلق نمیگیرد.
یکی از پیامدهای منفی حضور در فضای مجازی از کودکی، شکلگیری شناختی اشتباه از محیط است. کودکان اینستاگرامی از ابتدا، بدون اینکه مهارت یا دانشی داشته باشند، بهواسطۀ ویژگیهای وراثتیشان مانند چهره، بین تعداد زیادی از آدمها محبوب میشوند. آنها اینطور برداشت میکنند که نیازی نیست برای موفقیت کار خاصی انجام داد. این مسئله موجب میشود فرایند هدف گذاشتن و تلاش برای آن از چرخۀ زندگیشان حذف شود و خب میدانید که تعداد کمی از آدمها بدون این فرایند به موفقیت میرسند.
این کودکان با دریافت نظرات مثبت فراوان یا حتی نظرات مغرضانه و منفی، دچار خطای شناختی میشوند؛ یا خودشیفته میشوند یا اعتمادبهنفسشان را بعد از اینکه بزرگ شدند، بهکلی از دست میدهند. هویتی که از فضای مجازی میگیرند، در واقع یک هویت مصنوعی، تمام آنچه هستند، میشود. به همین خاطر است که اغلب از درک صحیح شرایط و محیط ناتوان خواهند بود. بیشک، این روند رشد انتخاب خود آنها نبوده و والدینشان موجب وضعیت بد تربیتی آنها شدهاند.
علاوه بر آن، در مواردی اینستاگرام موجب مشکلات سلامتی کودکان میشود. مانند کودکان چاقی که بهخاطر چربیهای اضافهای که بامزهشان کرده، لایک میگیرند و این مسئله موجب میشود والدین بهدنبال درست کردن وضعیت تغذیه و تحرک آنها نباشند.
شبکۀ اجتماعی اینستاگرام موجب رونق یافتن کسبوکارهای کوچک زیادی در سراسر دنیا شده است که موجب خوشحالی است؛ اما فرهنگ مبتذلی که در بعضی لایههای آن جریان دارد، نقاط کوری از جامعه را روشن میکند که وجودشان واقعاً نگرانکننده است. کسب درآمد از موجودی که هنوز حق انتخاب آیندۀ خود را ندارد کاری غیر اخلاقی است؛ اما انجام میشود. این موضوع حلقۀ گمشدۀ زنجیرۀ عادات و کارهای انسانها را نشان میدهد؛ در نظر گرفتن اخلاق و حقوق دیگران وقتی که پای پول در میان باشد، بهکلی از فرایند انجام دادن کارها حذف میشود. از سویی دیگر، شهرت بهدستآمده از این راه ممکن است همانطور که اشاره شد، اثراتی سوء بر زندگی آیندۀ کودک بگذارد. آنچه کودک به آن نیازد دارد، یک کودکی آرام و امن و امکان پیگیری علایق در کنار آموختن نحوۀ استفاده از چیزهایی مثل پول است.
پاسخ ها