قراره در این مقاله چی بدونیم:

• غربالگری چیه و چرا انجام غربالگری ضرورت داره؟
• معرفی آزمایشات ضروری برای زنان در دهه‌های مختلف زندگی

آزمایش ها و غربالگری های ضروری برای زنان در سنین مختلف

در هر مرحله از زندگی، بدن دچار تغییرات خاصی می‌شه و نیازهای سلامتی متفاوتی داره. به‌خصوص برای زنان که تجربه بارداری و زایمان دارن، توجه به چکاپ‌ها می‌تونه نقش حیاتی در حفظ سلامت جسم و روان داشته باشه. آیا تا به حال چکاپ زنانه انجام دادی؟ می‌دونی هر چند سال یک‌بار و برای کدوم بیماری‌ها انجام می‌شن؟ این مقاله راهنمای جامعی برای چکاپ‌های ضروری زنان در هر دهه‌ی زندگی است تا بتونی با آگاهی بیشتر برای پیشگیری و تشخیص زودهنگام بیماری‌ها اقدام کنی.

غربالگری چیه و چرا انجام غربالگری برای زنان ضرورت داره؟

غربالگری پزشکی یعنی انجام آزمایش‌ها و بررسی‌هایی که کمک می‌کنه بیماری‌ها در مراحل اولیه و قبل از اینکه علائمی رو نشون بدن، شناسایی بشن. این کار به پیشگیری از مشکلات بزرگ‌تر کمک می‌کنه. اهمیت غربالگری این هست که به ما این امکان رو می‌ده بیماری‌هایی مثل سرطان پستان، سرطان دهانه رحم، فشار خون بالا و پوکی استخوان رو زودتر تشخیص بدیم. زمانی که بیماری‌ها زودتر شناخته بشن، درمان بهتر و مؤثرتری می‌شه انجام داد و این یعنی کاهش خطر مرگ و بهبود کیفیت زندگی.

آزمایش های ضروری دهه‌ی دوم زندگی (برای زنان ۲۰ تا ۳۰ سال)

در دهه‌ی دوم زندگی، بسیاری از زنان وارد دوران باروری می‌شن و معمولاً برای بارداری یا پیشگیری از آن برنامه‌ریزی دارن. بنابراین، بررسی‌های مرتبط با سلامت باروری و بیماری‌های مقاربتی اهمیت زیادی داره. از‌‌جمله آزمایشات ضروری برای خانم‌های ۲۰ تا ۳۰ سال:

• آزمایش پاپ اسمیر (Pap Smear): برای تشخیص سلول‌های غیرطبیعی دهانه رحم و پیشگیری از سرطان دهانه رحم انجام می‌شه. توصیه می‌شه از ۲۱ سالگی هر سه سال یک‌بار انجام بشه. در صورت انجام همزمان تست پاپ ‌ اسمیر و HPV (ویروس پاپیلومای انسانی یا همون عامل زگیل تناسلی) به شرط طبیعی بودن نتیجه آزمایش بهتره هر ۵ سال یک‌بار انجام بشه.
   
• معاینات پستان توسط پزشک و خود فرد: معاینه توسط پزشک هر ۱ تا ۳ سال یک‌بار، برای بررسی هرگونه توده یا تغییر مشکوک در پستان. معاینات توسط خود فرد هم بهتره ماهانه و در زمان بعد از حمام پاکی انجام بشه تا هر تغییری در پستان به سرعت شناسایی بشه.
   
• آزمایش خون برای کم‌خونی، تیروئید و قند خون: آزمایش چکاپ کامل هم سالانه بهتره برای همه‌ی گروه‌های سنی انجام بشه.
   

آزمایش های ضروری دهه ی سوم زندگی (برای زنان ۳۰ تا ۴۰ سال)

در دهه سوم، بسیاری از زنان تجربه بارداری، زایمان یا حتی فرزندپروری رو دارن. تغییرات هورمونی، استرس‌های روانی و تغذیه نقش زیادی در سلامت زنان ایفا می‌کنن. از‌جمله آزمایشات ضروری برای خانم‌های ۳۰ تا ۴۰ سال:

• ادامه غربالگری پاپ اسمیر + HPV: تست پاپ‌اسمیر هر سه سال یک‌بار انجام می‌شه و در صورت انجام همزمان تست پاپ‌اسمیر و HPV به شرط طبیعی بودن نتیجه آزمایش بهتره هر ۵ سال یک‌بار انجام بشه.
   
• سونوگرافی پستان: اگر سابقه خانوادگی سرطان پستان دارین، پزشک ممکنه توصیه کنه زودتر از ۴۰ سالگی غربالگری سرطان پستان (و معمولا با سونوگرافی سینه) شروع بشه.
   
• بررسی سلامت تیروئید، کم‌خونی و سطح ویتامین D: چکاپ کامل سالانه برای بررسي مواردی مثل اختلالات تیروئید، کم‌خونی، قند و چربی خون و… توصیه می‌شه.

آزمایش های ضروری دهه ی چهارم زندگی (برای زنان ۴۰ تا ۵۰ سال)

در این دهه، بدن به‌تدریج وارد مرحله‌ی پیش‌یائسگی می‌شه. مراقبت‌های منظم می‌تونن از بروز بیماری‌های مزمن پیشگیری کنن یا بیماری‌های احتمالی رو زود تشخیص بدن. از‌جمله آزمایشات ضروری برای خانم‌های ۴۰ تا ۵۰ سال:

• ماموگرافی: ماموگرافی سالانه برای تشخیص زودهنگام سرطان سینه توصیه می‌شه. در صورتی که در معرض خطر بالاتری هستین، پزشک ممکنه آزمایشات دیگری هم توصیه کنه.
   
• ارزیابی چربی خون، فشارخون و دیابت: بالا بودن کلسترول، فشارخون و قند خون می‌تونه عامل بیماری‌‌های قلبی و سکته باشه. چکاپ این موارد در کنار چکاپ کامل سالانه توصیه می‌شه.
   
• ادامه غربالگری پاپ اسمیر + HPV: تست پاپ‌اسمیر هر سه سال یک‌بار انجام می‌شه و در صورت انجام همزمان تست پاپ‌اسمیر و HPV به شرط طبیعی بودن نتیجه آزمایش بهتره هر ۵ سال یک‌بار انجام بشه.
   

آزمایش های ضروری دهه ی پنجم زندگی (برای زنان ۵۰ تا ۶۰ سال)

دهه‌ی پنجم زندگی معمولاً زمان یائسگی و پایان دوران قاعدگی زنان است. در این مرحله، بدن دچار کاهش استروژن می‌شه که بر استخوان، پوست، خلق‌وخو و متابولیسم تأثیر می‌ذاره. از جمله آزمایشات ضروری برای خانم‌های ۵۰ تا ۶۰ سال:

• آزمایش سنجش تراکم استخوان (DEXA): برای پیشگیری یا تشخیص پوکی استخوان، به‌ویژه در زنان یائسه توصیه می‌شه. پوکی استخوان با افزایش سن و به خصوص پس از یائسگی در زنان شایع می‌شه‌.

 

• ادامه غربالگری پاپ اسمیر + HPV: تست پاپ‌اسمیر هر سه سال یک‌بار انجام می‌شه و در صورت انجام همزمان تست پاپ‌اسمیر و HPV به شرط طبیعی بودن نتیجه آزمایش بهتره هر ۵ سال یک‌بار انجام بشه. معمولا انجام تست پاپ‌اسمیر تا ۶۵ سالگی توصیه می‌شه.
   
• غربالگری بیماری‌های قلبی: شامل آزمایش چربی خون، قند خون و نوار قلب برای تشخیص زودهنگام بیماری‌های قلب و عروق.
   
• غربالگری سرطان روده بزرگ: تست ساده فیت (fit) هر دو سال یکبار‌ از نمونه مدفوع گرفته می‌شه و می‌تونه خون در مدفوع رو شناسایی کنه. در صورت مثبت بودن این تست و یا داشتن سابقه‌ی خانوادگی سرطان روده و یا علائم مثبت دیگر، کولونوسکوپی برای بررسي روده‌ها انجام می‌شه.

 

• ماموگرافی: ماموگرافی سالانه برای تشخیص زودهنگام سرطان سینه توصیه می‌شه. در صورتی که در معرض خطر بالاتری هستین (مثلا سابقه‌ی خانوادگی سرطان سینه خصوصا از سمت مادری دارین)، پزشک ممکنه آزمایشات دیگری هم توصیه کنه.

حرف آخر

در نهایت، غربالگری و چکاپ‌های دوره‌ای ابزارهای مهمی برای پیشگیری از بیماری‌ها و بهبود کیفیت زندگی هستن. این اقدامات با شناسایی زودهنگام مشکلات سلامتی، می‌تونن کمک کنن که درمان مؤثرتری داشته باشیم و از بروز بیماری‌های جدی جلوگیری بشه. با توجه به تغییراتی که در هر دهه از زندگی رخ می‌ده، انجام غربالگری‌های مناسب و مشاوره‌های پزشکی منظم برای مادران ضروری است تا سلامت خودشون و فرزندانشون رو حفظ کنن. پس می‌شه گفت که غربالگری نه تنها در تشخیص به موقع بیماری‌ها، بلکه در بهبود وضعیت سلامت کلی هم خیلی موثره.