ارتقای فرهنگ عمومی در جامعه باعث شده است تا امروزه همه مادران جوان به خوبی از مزایای شیر مادر آگاه باشند و اولین انتخاب برای تغذیه فرزند خود را شیر مادر قرار دهند. اما با وجود این، در بسیاری از موارد به دلایل مشکلاتی که برای مادر یا کودک وجود دارد، لازم است که شیر خشک به جای شیر مادر به کودک داده شود یا اینکه کودک در کنار شیر مادر، از شیر خشک نیز بهره‌مند شود. انواع شیر خشک را بر اساس سن نوزاد، ترکیبات درون شیر و کارایی شیر خشک می‌توان دسته‌بندی کرد.

شیرخشک رگولار

خوشبختانه در کشور، انواع شیرخشک رگولار برای نوزادان و شیرخواران محروم از شیرمادر وجود دارد. به لحاظ کیفیت تولید، تکنولوژی موجود در کشور کاملا با تکنولوژی های جهانی برابری می کند چراکه تولید انواع شیرخشک تحت نظارت دقیق وزارت بهداشت و سازمان غذا و داروی کشور است و بدلیل اهمیت این گروه سنی، استانداردهای بسیار سخت گیرانه ای برای تولید اعمال می گردد. درنتیجه، بطور کلی استفاده از شیرخشک های خارجی که متاسفانه بصورت قاچاق وارد کشور می شود توصیه نمی گردد زیرا به زحمت می توان از شرایط انتقال به کشور یا نگهداری آنها اطمینان حاصل کرد.
شیرخشک های رگولار موجود در بازار ایران شامل آپتامیل، ببلاک، نان، بیومیل، سوپرامیل، گیگوز و تروویتال است. اخیراً شرکت فرانسوی دنون، شیرخشک آپتامیل پرونوترا را با تکنولوژی جدیدتر اروپایی در ایران تولید می کند. در حال حاضر، بیشترین شیرخشکی که در اتحادیه اروپا و کشور انگلستان استفاده می شود آپتامیل پرونوترا است.

خصوصیات شیرخشک رگولار:

بطور کلی ماده اصلی جهت تولید شیرخشک رگولار در تمام دنیا شیر گاو است به این دلیل که به مقدار بسیار زیاد تولید شده به تولیدکنندگان امکان استفاده صنعتی در مقادیر بالا را می دهد.
شیرخشک بر پایه یز نیز در بعضی کشورها وجود دارد ولی بطور کلی در آنالیز شیر چهارپایان تفاوت چشمگیر وجود ندارد. به عبارت دیگر، این طور نیست که شیر گوسفند یا بز برشیر گاو برتری داشته باشد.
کربوهیدرات موجود در همه شیرخشک های رگولار “لاکتوز” یا همان قند شیر است. پروتئین آن، پروتئین شیرگاو ولی چربی همه آنها، چربی های گیاهی است چراکه چربی های اشباع شده موجود در شیرگاو برای نوزادان مناسب نیست.
مواد معدنی و ویتامین ها نیز به مقدار لازم جهت رشد و نمو نوزاد در شیرحشک های رگولار موجود است. با شروع تغذیه تکمیلی در حدود 6 ماهگی، شیرخشک برای نیازهای تغذیه ای شیرخوار کافی نبوده، به تدریج باید تغذیه تکمیلی شروع گردد.

شیرخشک های رژیمی

شیر خشک رژیمی یکی از انواع شیر خشک است که مختص مشکلاتی در تعذیه نوزادان است. این نوع شیر خشک برای مدیریت تغذیه و موادی که به بدن نوزاد می‌رسد ، کاربرد دارد .در واقع چون تغذیه در نوزادان یک فاکتور حیاتی بوده و مستقیماً بر روی رشد اثر گذار است ،  هرگونه اختلال گوارشی یا حساسیت نسبت به مواد غذایی می تواند منجر به اختلال در رشد کودک شود. به همین دلیل شرکت‌های تولید کننده شیر خشک با توجه به عوامل ایجاد کننده اختلال ، فرمولاسیون شیر خشک را تغییر می‌دهند و آن‌ها را بر اساس نیاز نوزادان دسته بندی کرده و به شیرخشک‌های رژیمی مرسوم هستند.

عوامل ایجاد کننده اختلالات گوارشی (آلرژی) در نوزادان:

اولین مورد آلرژی و حساسیت در رابطه با پروتئین موجود در شیر گاو:

به طور روزمره ابعاد و تنوع غذایی در حال گسترش است. این موضوع تبدیل به مشکل فزاینده‌ای شده است. یک سری علائم هستند که در هنگام مصرف شیر خشک بروز میکنند که برای خانواده نوزاد نگران کننده است.
از جمله این موارد می‌توان به مواردی همچون مشاهده رگه‌های خون در مدفوع یا بروز ضایعات پوستی که اگر به درستی تشخیص داده نشود می‌تواند مشکل ساز شود. یعنی به جای استفاده از رژیم اصلاح شده یا شیرخشک‌های رژیمی، آزمایشات دیگری انجام شود.
وقتی در بدن فرد نسبت به غذا حالت تهاجمی شکل بگیرد ، سلول های ایمنی آن غذا را به عنوان یک عامل بیماری زا محسوب می کنند و نسبت به آن واکنش نشان می دهند.
سلول‌های ایمنی به کل ماده غذایی حساس نبوده ، بلکه به یک عامل خیلی کوچک و ریز در ماده غذایی حساس شده و زمانی که دوباره در معرض آن قرار بگیرند ، واکنش جدی تر می‌شود.
پروتئین موجود در شیر گاو یکی از عوامل اصلی بروز آلرژی غذایی در کودکان و نوزادان است که به وفور رخ می‌دهد. بین عدم تحمل لاکتوز و آلرژی به پروتئین شیر اختلاف زیادی وجود دارد. در واکنش عدم تحمل لاکتوز سیستم ایمنی هیچ نقشی ندارد.
وجود خون در مدفوع کودکان که به آن پروکتوکولیت گفته می‌شود. و همچنین بروز حساسیت در شیر خوارانی که با شیر مادر تغذیه میشه خیلی پایین تر است.

شیرخشک نوزاد نارس premature formula

شیرخشک های نوزاد نارس حاوی کالری، پروتئین و بعضی ریزمغذی ها با مقدار بالاتر نسبت به شیرخشک رگولار است. در نوزادان نارس یا نوزادان با وزن با تجویز پزشک یا پرستار معالج مورد استفاده قرار می گیرد. در حال حاضر شیرخشک های آپتامیل پره مچور، ببلاک پره مچور، بیومیل پره و پره نان در بازار ایران موجود است. آپتامیل پره مچور از آخرین تکنولوژی جهانی بهره مند است و درصورتی که شیرمادر مقدور نباشد گزینه مناسب تری است.

محافظت از آلرژی به شیر خشک

شیر مادر مکانیزم‌های مناسب محافظتی در پیشگیری از بروز آلرژی غذایی دارد. در شیر مادر بتالاکتوگلوبولین وجود ندارد. در واقع این پروتئین یکی از عوامل اصلی بروز آلرژی غذایی است. که در واقع با حذف آن ، یکی از دلایل اصلی بروژ آلرژی به شیر مادر حذف می‌شود. همچنین از دیگر موارد مثبت شیر مادر اثر محافظتی و تقویت سیستم ایمنی در بدن نوزادان و کودکان است. بدن نوزاد می‌تواند ویژگی‌های محافظتی و ایمنی را به صورت اکتسابی از مادر دریافت کند.
در واقع بدن نوزاد می‌تواند برای مقابل با عوامل بیماری زایی که از طریق دستگاه گوارش و سیستم تنفسی دریافت کرده است پادتن مناسب را از طریق شیر ، از مادر دریافت کند. از دیگر عاملی که مختص شیر مادر است که با رژیم غذایی در ارتباط است ، پره بیوتیک ها و باکتریوبیفیدوس می‌باشد. که تقریبا تمام باکتری‌های مفید روده نوزاد بیفیدوس هستند. البته ارتباط نمونه باکتری مفید با حساسیت های پوستی بیشتر ثابت شده است. جهت پیشگیری از بروز آلرژی در روزهای اول شیر خوارگی بهتر است از شیر خشک استفاده نشود. زیرا در این مدت امکان بروز حساسیت و همچنین شدت آن بیشتر است.

علت آلرژی شیر گاو یا شیر خشک در نوزاد شیرخوار چیست؟

وقتی در بدن فرد نسبت به غذا حالت تهاجمی شکل بگیرد ، سلول های ایمنی آن غذا را به عنوان یک عامل بیماری زا محسوب می کنند و نسبت به آن واکنش نشان می دهند. سلول‌های ایمنی به کل ماده غذایی حساس نبوده ، بلکه به یک عامل خیلی کوچک و ریز در ماده غذایی حساس شده و زمانی که دوباره در معرض آن قرار بگیرند ، واکنش جدی تر می‌شود.

پروتئین موجود در شیر گاو یکی از عوامل اصلی بروز آلرژی غذایی در کودکان و نوزادان است که به وفور رخ می‌دهد. بین عدم تحمل لاکتوز و آلرژی به پروتئین شیر اختلاف زیادی وجود دارد. در واکنش عدم تحمل لاکتوز سیستم ایمنی هیچ نقشی ندارد. وجود خون در مدفوع کودکان که به آن پروکتوکولیت گفته می‌شود. و همچنین بروز حساسیت در شیر خوارانی که با شیر مادر تغذیه میشه خیلی پایین تر است.

شیر خشک آنتی رفلاکس از انواع شیر خشک

برخی از نوزادان نیز همانند بزرگسالان دچار رفلاکس معده می‌شوند و در این میان بعضی از برندهای معروف شیر خشک اقدام به تولید شیر خشک‌هایی کرده‌اند که از رفلاکس معده جلوگیری نماید. این شیر خشک‌ها از بازگشتن محتویات معده به مری پیشگیری کرده و حاوی ترکیباتی هستند که محتویات معده را تغلیظ می‌کنند. بازگشت اسید معده ممکن است اختلالات تنفسی به وجود آورد یا موجب سرفه و زخم دیواره مری شود. شیر خشک آنتی رفلاکس بهترین شیر خشک برای نوزاد است اگر مدام دچار رفلاکس معده می‌شود.

معرفی شیر خشک آنتی کولیک

شیر خشک آنتی کولیک هومانا از جمله شیر خشک‌هایی است که به رفع کولیک کمک کرده، لاکتوز بسیار کمی داشته و هضم آسانی نیز دارد. همچنین برای کاهش کولیک و یبوست نوزاد از شیر خشک آپتامیل کامفورت نیز می‌توان استفاده کرد. این شیر خشک بهترین شیر خشک برای یبوست نوزاد است. البته در این زمینه بهتر است نظر پزشک را نیز جویا شوید.