قراره چی بدونیم:
یکی از سوالهای پرتکرار خانمهای باردار اینه که: «زمان زایمان من دقیقاً کیه؟» واقعیت اینه که بدن هر مادری ویژگیهای منحصربهفرد خودش رو داره و زمان دقیق زایمان همیشه صد در صد قابل پیشبینی نیست، اما با ابزارها و روشهای علمی میشه تخمینی نسبتاً دقیق از تاریخ زایمان به دست آورد. در این مقاله قراره با هم بررسی کنیم که زمان زایمان دقیقا چطور تعیین میشه.
رایجترین روش برای تخمین تاریخ زایمان (EDD)، استفاده از تاریخ اولین روز آخرین قاعدگی (Last Menstrual Period) هست. این روش خیلی وقتها حتی بدون سونوگرافی هم میتونه تخمین نسبتاً دقیقی بده، بهویژه در صورتی که چرخه قاعدگی منظم باشه.
فرمول این روش که به قانون نِگِل هم معروفه به این صورت محاسبه میشه:
مثلاً اگر تاریخ اولین روز آخرین پریود ۱۵ تیر باشه، با این فرمول تاریخ زایمان میشه حدود ۲۲ فروردین سال بعد. این روش بر پایه این فرضه که تخمکگذاری حدود روز چهاردهم سیکل اتفاق افتاده و بارداری حدود ۴۰ هفته یا ۲۸۰ روز طول میکشه. البته که بعضی از زایمانها ممکنه کمی زودتر یا دیرتر اتفاق بیافته. زایمان بین هفته ۳۷ تا ۴۲ بارداری باشه همچنان طبیعی محسوب میشه. اگر زایمان قبل از هفته ۳۷ باشه، بهش میگن زایمان زودرس و بعد از هفته ۴۲، زایمان دیررس محسوب میشه.
آیا این روش همیشه دقیق عمل میکنه؟
در حالت ایدهآل بله؛ اما واقعیت اینه که همهی خانمها چرخهی ۲۸ روزه ندارن. بعضیها سیکلهای کوتاهتر یا بلندتر دارن، بعضیها هم زمان تخمکگذاریشون متفاوته. در این شرایط، این روش ممکنه چند روز خطا داشته باشه. مخصوصاً برای کسانی که پریودهای نامنظم دارن، محاسبه زمان دقیق زایمان فقط از روی LMP چندان قابل اعتماد نیست.
یکی از دقیقترین روشها برای تخمین زمان زایمان، استفاده از سونوگرافی اوایل بارداری هست. در سونوگرافیهای بین هفته ۸ تا ۱۲، اندازهی CRL یا فاصله بین سر تا پایینتنه جنین اندازهگیری میشه و با استفاده از جداول علمی سن دقیق بارداری تعیین میشه.
چون رشد جنین در هفتههای ابتدایی تقریباً در همه افراد مشابه اتفاق میافته این روش دقیق هست. پزشک با توجه به این اندازه، زمان تخمینی زایمان رو با دقت بالا اعلام میکنه
امروزه بسیاری از اپلیکیشنهای موبایلی یا وبسایتهای پزشکی ابزارهایی دارن که بهراحتی با وارد کردن تاریخ پریود یا سن بارداری در یک تاریخ خاص، زمان زایمان و سن فعلی بارداری رو نشون میدن.
اکثر سایتهای ایرانی مامایی و زنان هم ماشین حساب مخصوص محاسبه تاریخ زایمان دارن مثل نینی سایت. این ابزارها علاوه بر نمایش هفته بارداری، تاریخ ورود به سهماهه دوم و سوم و حتی تاریخ احتمالی زایمان طبیعی یا سزارین رو هم بهت میدن.
واقعیت این هست که فقط حدود ۵٪ از زایمانها در تاریخ پیشبینیشده اتفاق میافتن. بیشتر زایمانها در بازه بین هفته ۳۷ تا ۴۲ بارداری اتفاق میافتن. به همین دلیل هست که پزشکان معمولاً میگن تاریخ زایمان «تقریبی» یا «تخمینی» هست، نه قطعی.
بعضی از جنینها زودتر از موعد متولد میشن و بعضیها هم دیرتر. به همین دلیل، مادر باردار باید همیشه از چند هفته قبل از تاریخ زایمان آمادگی کامل برای رفتن به بیمارستان رو داشته باشه.
چند عامل هست که ممکنه باعث بشه زمان زایمان واقعی زودتر یا دیرتر از تاریخ تخمینی اتفاق بیافته:
۱. بارداری اول یا دوم
بارداری اول معمولاً از بارداریهای بعدی بیشتر طول میکشه. در بارداریهای دوم به بعد، عضلات رحم آمادگی بیشتری دارن و ممکنه زایمان زودتر شروع بشه.
۲. بارداری چندقلویی
در بارداری دوقلو یا سهقلو، احتمال زایمان زودرس خیلی بیشتره و معمولاً قبل از هفته ۳۷ زایمان انجام میشه.
۳. وضعیت پزشکی مادر یا جنین
مشکلاتی مثل دیابت بارداری، پره اکلامپسی ، رشد کند جنین، ناهنجاریهای جفت یا کاهش مایع آمنیوتیک ممکنه پزشک رو مجبور کنه که زایمان رو زودتر برنامهریزی کنه.
۴. سابقه خانوادگی
اگر خانواده، مثلا مادر یا خواهر سابقه زایمان زودرس داشته باشن، با احتمال بیشتری ممکنه زایمان زودرس اتفاق بیافته.
اگر وارد هفته ۴۰ بارداری شدی و هیچکدام از علائم زایمانی رو نداشتی، مثل دردهای منظم، پاره شدن کیسه آب یا لکهبینی، حتماً باید تحت نظر باشی. پزشک ممکنه برای ارزیابی سلامت جنین و وضعیت جفت و مایع آمنیوتیک سونوگرافی تجویز کنه.
اگر بارداری وارد هفته ۴۱ یا ۴۲ شد و زایمان بهصورت طبیعی شروع نشد، پزشک ممکنه زایمان القایی (اینداکشن) رو پیشنهاد بده تا از خطراتی مثل کاهش اکسیژنرسانی به جنین یا پیری جفت جلوگیری بشه.
محاسبه زمان زایمان از دغدغههای مادران باردار از همان اوایل حاملگی هست. گرچه نمیشه روز دقیق زایمان رو با اطمینان گفت، اما با استفاده از تاریخ پریود و یا سونوگرافی هفتههای اول میتونی زمان تقریبی نسبتا دقیقی داشته باشی.
پاسخ ها