تشنج در کودکان

تشنج در واقع فعالیت الکتریکی ناگهانی غیر طبیعی در قسمتی از مغز و یا تمام آن است. به دنبال این فعالیت الکتریکی، عملکرد مغز مختل شده و یا به صورت غیر طبیعی اتفاق می افتد. تشنج می‌تواند در کودکان هم رخ دهد و گاهی بروز تشنج در سنین پایین با علائم و نشانه‌های عجیب مشاهده می شود؛ مثلاً ممکن است شیرخوار به صورت ناگهانی و موقت ارتباط خود را با محیط اطراف قطع نماید، یا اینکه حرکات غیرطبیعی چرخشی در چشمها، یک یا چند اندام ویا سر داشته باشد بدون اینکه هوشیاری او مختل گردد و یا رفتارهای عجیب اما موقتی و تکرار شونده مانند خنده، گریه یا جیغ زدن غیرعادی و بدون علت و محرک مشخص داشته باشد.

علت تشنج در کودکان چیست ؟

در هر حال پیدا کردن علت اولیه تشنج بسیار مهم است. علت تشنج میتواند وجود ضایعه غیرطبیعی در مغز باشد مانند تومور مغزی ، ضایعات عروقی و یا اختلالات مادرزادی در ساختار مغز. اما گاهی بروز عفونت در مغز یا پرده های اطراف آن که "مننژیت" نامیده می‌شود علت تشنج است.

مننژیت در شیرخواران بسیار شایعتر از افراد بزرگسال رخ می‌دهد و معمولاً به دلیل ورود باکتری عامل آن از طریق تنفس اتفاق می‌افتد. تشخیص زودهنگام مننژیت و آغاز درمان آنتی بیوتیکی می‌تواند برای شیرخوار و کودک نجات بخش باشد. گاهی نیز تشنج بدون وجود عفونت یا ضایعه مشخصی در مغز اتفاق می‌افتد که معمولاً علت آن اختلالات ژنتیکی در عملکرد سلول های عصبی است و در اکثر موارد با وجود سابقه خانوادگی در شیرخوار و تکرار تشنج ها که به آن "صرع" می‌گوییم خود را نشان میدهد.

یکی از بیماری هایی که در این گروه آخر قرار می گیرد "بیماری تب و تشنج" است. در این بیماری شیرخوار در حالت عادی مشکلی نداشته و علائمی به نفع تشنج ندارد اما در صورت ایجاد تب، با تغییر در شرایط تنظیم الکترولیت ها در مغز، مستعد تشنج میشود. این نوع تشنج معمولاً در سنین کمتر از ۵ سال به دنبال تب های بالا اتفاق می‌افتد و در اکثر موارد با گذر از این سن تکرار نخواهد شد .

بررسی علت تشنج کودکان شامل اخذ شرح حال از والدین، ارزیابی وجود سابقه خانوادگی و معاینه عصبی دقیق است و در برخی موارد اقدامات تشخیصی تکمیلی نیز به آن اضافه می گردد. برای تشخیص عفونت مغزی، انجام نمونه گیری از مایع مغزی نخاعی از ناحیه کمر ضروری است و می‌تواند با تشخیص زودهنگام مننژیت جان شیرخوار را نجات دهد؛ گرفتن نوار مغزی از کودکان، فعالیت الکتریکی مغز آنها را روی کاغذ برای ما ثبت می‌نماید که به پزشک معالج برای تشخیص فعالیت های الکتریکی غیر طبیعی کمک می‌کند؛ و در نهایت این که در برخی موارد انجام تصویربرداری با ام آر آی برای پیدا کردن ضایعات تومکدی یا عروقی غیر طبیعی در مغز لازم خواهد بود.
گرچه برای گرفتن مایع مغزی نخاعی لازم است سوزنی باریک وارد فضای کمر شیرخوار یا کودک شود که ممکن است برای والدین ناراحت کننده باشد و یا اینکه گرفتن نوار مغزی در کودکان معمولاً نیازمند تجویز داروی آرام بخش خوراکی و خواباندن شیرخوار است و همینطور انجام ام آر آی در این سنین لازم است تحت بیهوشی صورت گیرد، اما اگر متخصص مغز و اعصاب اطفال انجام آنها را توصیه کند، ضروری است که در اولین فرصت این بررسی‌های تکمیلی انجام شوند.

درمان تشنج در کودکان

پس از تشخیص علت تشنج باید درمان آن بلافاصله آغاز گردد. اگر با عفونت مغز یا پرده های اطراف مغز مواجهیم، بستری و شروع آنتی‌بیوتیک های وریدی الزامیست و اگر توده یا ضایعه عروقی در مغز تشخیص داده شود، درمان مناسب آن به صورت جراحی و یا تحت نظر‌گیری باید انجام گیرد. اما کلاً در تمام این موارد به صلاحدید متخصص مغز و اعصاب کودکان ممکن است لازم باشد داروی ضد تشنج برای جلوگیری از تکرار حملات تشنجی مصرف گردد زیرا تکرار این حملات می توانند سلامت کودک را تهدید نمایند.
در پایان باید ذکر کرد که مراجعه مرتب و تحت نظر‌گیری دقیق شیرخواران یا کودکانی که دچار تشنج یا بیماری صرع هستند و تجویز به موقع داروها و همکاری با پزشک معالج برای افزایش یا کاهش دوز آنها در کنترل این بیماری و درمان آن حیاتی هستند.

کلینیک داخلی مغز و اعصاب کودکان طبیب

بیماریهای حوزه مغز و اعصاب در کودکان طیف بسیار متفاوتی نسبت به بیماری‌های این حوزه در بزرگسالان دارد. متخصصین اطفال که دوره فوق تخصصی مغز و اعصاب را طی می نمایند در حیطه های بسیار متفاوت و متنوعی فعالیت دارند از جمله:

تشخیص و درمان صرع در اطفال
درمان بیماریهای عصبی عضلانی
سردرد های مکرر
تشنج
اختلال تکاملی (مانند تاخیر در گردن گرفتن، نشستن، ایستادن، حرف زدن، برقراری ارتباط با والدین و…)
رشد غیرطبیعی جمجمه و دور سر
همکاران ما در کلینیک مغز و اعصاب طبیبمیزبان کودکان دلبند شما هستند تا با بررسی و تشخیص زودهنگام اختلالات مرتبط با حوزه مغز و اعصاب و درمان صحیح آنها، سلامت این فرشتگان الهی و آسایش خانواده های آنها را به ارمغان آورند.