یخ خشک چیست و چه کاربردهایی دارد ؟

یخ خشک از کاربرد و مزایای فراوانی برخوردار است و البته مزیت هایی هم نسب به یخ معمولی دارد، در ادامه با کاربردهای یخ خشک و روش استفاده و نگهداری از آن آشنا می شوید.

کاربردهای یخ خشک در زمینه های مختلف

یخ خشک همان دی اکسید کربن است که بخاطر کاهش دمای شدید، جامد شده است.یخ خشک کاربردهای مختلفی در پزشکی و صنایع نفتی و در مسائل روزمره دارد که در این بخش از فان به آنها اشاره شده است.

یخ خشک چیست؟

یخ خشک ماده ای غیر سمی و غیر خورنده با نام تجاری جیرنرایزد ، دی اکسید کربن جامد است که به علت خاصیت سرمازایی زیاد کاربرد فراوان دارد . این ماده در دمای پایین تر از 78- درجه متراکم شده و به جسم سفید رنگ جامدی به نام یخ خشک تبدیل می شود و هر کیلوگرم آن kj 1/573گرما را جذب می کند. "ون هلمونت" نخستین کسی بود که با فهمیدن اینکه مقداری زغال از چوب در اثر سوختن به جسمی نامریی یا گاز تبدیل شده است به وجود گاز کربن دی اکسید پی برد . کربن دی اکسید گازی بی رنگ با بوی کمی تند است و چگالی 5/1برابر چگالی هواست.

طرز ساختن یخ خشک:

برای ساختن یخ خشک تنها کافی است کپسولی از CO2 با فشاری در حدود حد اقل 75 بار و دمای حدود 31 درجه سانتیگراد داشته باشیم . اگر کپسول را برعکس کنیم و طوری که شیر خروجی آن در پایین قرار گیرد و سپس شیر را باز کنید به علت فرآیند اختناق یا خفگی CO2 به صورت یخ خشک از آن خارج می شود. در پدیده فرآیند اختناق یا خفگی فشار سیالی به طور ناگهانی کم می شود دمای سیال نیز کم می شود.

نحوه ساخت یخ خشک 

مزیت های یخ خشک به یخ معمولی

هیچ مایعی به علت تصعید شدن باقی نمی گذارد.

موجب تر و خیس شدن چیزی نمی شود.

سبب تغییر مزه غذا نمی شود.

برای تعمیرات و نگهداری هزینه اندک نیاز است.

سرمایی بیش از حد با وزن مساوی ایجاد می کند.

از یخ معمولی دانسیته و چگالی بالا تری دارد و حمل و نقلش آسانتراست.

کاربردهای یخ خشک چیست؟

بارور کردن ابرها :

یکی از طرق باروری ابرها پاشانیدن مواد سرما زا مانند یخ خشک به ابرهاست.

استفاده از یخ خشک در کپسولهای آتش نشانی :

در کپسولهای آتش نشانی برای خاموش کردن مواد نفتی از یخ خشک استفاده می کنند زیرا سبک تر از آب است.

کاربردهای یخ خشک 

تولید دود، مه و بخار و حالت معنوی یا رویا:

اگر به آب داغ یا بخار آب یخ خشک بیافزاییم ، مه غلیظی تولید می شود و این مه روی زمین ته نشین می شود. وسایلی که تولید دود، مه یا بخار می کنند می توانند در تولید جلوه های ویژه هیجان انگیزی به کار روند

دستگاه جرم گیر و رسوب زدا :

این دستگاه با استفاده از دانه های فشرده یخ خشک به قطر 3mm موجب رسوب زدایی ماشین آلات و سطوح مختلف می شود.

از بین برندن آسیب های ناشی از تگرگ:

یخ خشک فلزها را منقبض می کند و موجب ترمیم فرورفتگی های کوچک روی خودرو هارا ترمیم می شود و اگر به طور کامل این فر رفتگی ها را برطرف نکند اما می تواند به طور چشم گیر آنها را کاهش دهد.

تمام کاربردهای یخ خشک 

یخ خشک برای برداشتن کاشی های کف:

یخ خشک می تواند با انقباض و انجماد کاشی های کف را سست کند و با دمای پایین خود موجب از بین رفتن پیوندها و جدا شدن آن شود. اگر در مرکز کاشی یخ خشک قرار دهیم پس از چند لحظه کاشی بلند میشود در غیر اینصورت می توانید با وارد کردن یک ضربه چکش ، کاشی را به راحتی جدا کنید.

یخ خشک نابود کننده ی جوندگان:

برای نابود کردن لانه ی جوندگان در هر لانه تکه ای یخ خشک قرار دهید و با خاک روی آن را بپوشانید زیرا یخ خشک از هوا سنگین تر است به راحتی وارد لانه ی آنها می شود.

یخ خشک برای داغ زدن:

برای داغ زدن اسب ها،حیوانات اهلی و سگ های شکاری از یخ خشک همراه الکل 90% فراسرد شده استفاده می شود.

استفاده از یخ خشک چه کاربردهایی دارد؟

پزشکی:

برای منجمد کردن پوست،جهت از بین بردن زگیل ها پزشکان از یخ خشک استفاده می کنندهمچنین نمونه های پزشکی را همراه با یخ خشک به آزمایشگاه ها می فرستند. برای جلوگیری از جابجایی استخوان در هنگام حمل ونقل، آن را با یخ خشک منجمد می کنند.

کُند کردن واکنش های شیمیایی:

برای نگهداری و حمل ونقل چسب های مخصوص از یخ خشک می توان استفاده کرد زیرا دمای پایین یخ خشک برخی از واکنش های شیمیایی را کند یا متوقف می کند. برای خنثی کردن برخی قلیاها نیز از یخ خشک می توان استفاده کرد.

بی اثر کننده ی محیط:

برای جابجایی تانکرهای گاز زیرزمینی از یخ خشک استفاده می کنند زیرا موجب پیشگیری از آتش سوزی می شود.برای کاهش واکنش پذیری استیلن در حمل ونقل از یخ خشک به عنوان گاز بی اثر درکپسول های جوشکاری استفاده می کنند زیرا از گازهای بی اثر ارزان تر است.

یخ خشک 

یخ خشک برای دور کردن پشه ها:

پشه ها انسانها و جانوران را از طریق تنفس و پس دادن کربن دی اکسیدی در اطراف خود می یابند پس می توان پشه ها را با یخ خشک به دام انداخت.

صنعت نفت:

برای تمیز کدرنته تانکرها از یخ خشک استفاده می شود.زمان جمع شدن پارافین و لجن در این تانکرها برای به هم زدن ته تانکر ماده ای شیمیایی به کار می رود.این کار مایع و آب را از نفت جدا می کند تا نفت جمع آوری شود.برای افزایش جریان نفت در چاه از کربن دی اکسید مایع استفاده می شود.

دیگر کاربردهای یخ خشک :

• استفاده در آزمایشگاهها و مراکز علمی
• انتقال گیاهان
• رشد گیاهان
• عامل تولید فشار
• انقباض فلزات جهت فیت شدن
• استفاده در صنعت روغن
• ذخیره مواد غذایی
• صنعت پخت نان
• تهیه نوشابه
• چاه های آب

کاربردها و روش نگهداری و استفاده از یخ خشک 

روش استفاده و نگهداری از یخ خشک

• در اثر تنفس بیش از اندازه دی اکسید کرین، تنفس سخت و ناخنها و لبها به رنگ آبی تیره می شود.

• در محیط نگهداری یخ خشک نگهداری یا باید تهویه مناسب باشد تا گاز دی اکسید کربن به خارج هدایت شود.

• یخ خشک را در مخازن آببندی شده قرار ندهید زیرا به علت تصعید فشار داخل مخزن افزایش می یابد و انفجارصورت می گیرد. سطح قرارگیری یخ خشک روی آن باید مناسب دمای پائین باشد زیرا ممکن است در اثر سرمای شدید سطح مربوطه ترک بخورد.

• اگر یخ خشک را در آب بگذارید به شدت تصعید می یابد و ایجاد حبابهای زیبایی می کند.

• در اثر تصعید یخ های خشک، گاز دی اکسید کربن ایجاد می شود که از هوای معمولی سنگینتر است و به همین خاطر به سطح پائین زمین منتقل شده و هوای معمولی بالا می رود. اگر مقدار دی اکسید کربن در محیط زیاد شود موجب خفگی انسانها می شود.

• یخ خشک سبب سرمازدگی می شود پس باید هنگام حمل آن از دستکش محافظ استفاده کرد.

• تماس با یخ خشک باعث انجماد سریع سلولهای دست می شود و صدماتی مانند سوختن ایجاد می کند.

• استفاده از یخ خشک در محیط بسته مشکلات تنفسی ایجاد می کند زیرا کربن دی اکسید هوا را افزایش می دهد.