زایمان، بهخودیخود یه مرحله خیلی حساسه و میتونه نقطه شروع زندگی سالم یا پر چالش برای نوزاد باشه. یکی از دغدغههایی که خیلی از مادران زمان زایمان دارن، احتمال انتقال بیماری به جنین از طریق فرآیند زایمانه. خب، حالا بیایم ببینیم چه بیماریهایی ممکنه از مادر به فرزند منتقل بشه و چطور میشه جلوی این اتفاق رو گرفت.
یه سری بیماریها هستن که از طریق ژنتیک منتقل میشن و هیچ ارتباطی به خود زایمان ندارن. این بیماریها معمولاً از ترکیب ژنهای مادر و پدر به بچه میرسن. مثلا:
۱. تالاسمی: اگه مادر و پدر هر دو ناقل باشن، احتمال اینکه نوزاد به این بیماری مبتلا بشه، خیلی زیاده.
۲. فیبروز سیستیک: یک بیماری ژنتیکی که سیستم تنفسی و گوارشی رو درگیر میکنه.
۳. بیماریهای متابولیک مثل PKU که مربوط به نقص در آنزیمهای بدن نوزاد هست.
این موارد بیماریهایی هستن که قبل از تولد باید با آزمایشهای ژنتیکی شناسایی بشن. اگه قبل از بارداری آزمایش بدین، میشه این خطرات رو مدیریت کرد.
بیماری های ژنتیکی به دلیل نقص در ساختار DNA ایجاد میشن. این نقصها ممکنه به شکل جهشهای ژنی یا تغییرات در تعداد کروموزومها ظاهر بشن. برای مثال، سندروم داون ناشی از وجود یک کروموزوم اضافه در جفت کروموزوم شماره ۲۱ است. این بیماریها از طریق تخمک یا اسپرم، یعنی مواد ژنتیکی والدین، به جنین منتقل میشن. گاهی هم برخی از این بیماریها به دلیل جهشهای جدید در طی رشد جنین به وجود میان، بدون اینکه والدین ناقل باشن. بررسی ژنتیکی قبل از بارداری یا در اوایل دوران حاملگی با روشهایی مثل آزمایشهای کروموزومی میتونه خطرات این نوع انتقال رو شناسایی کنه.
یک دسته دیگه از بیماریها مستقیماً به خاطر فرآیند زایمان منتقل میشن. این موارد معمولاً از طریق تماس نوزاد با خون یا مایعات بدن مادر به وجود میان. مثل:
۱. ایدز (HIV): اگه مادر مبتلا به HIV باشه و درمان نداشته باشه، احتمال انتقال ویروس به نوزاد وجود داره. این انتقال میتونه هم موقع زایمان طبیعی باشه و هم از طریق شیردهی.
۲. هپاتیت B و C: ویروس هپاتیت از طریق تماس با خون آلوده مادر به نوزاد منتقل میشه.
۳. تبخال تناسلی (HSV): اگه مادر هنگام زایمان دچار زخم فعال تبخال تناسلی باشه، ویروس به نوزاد منتقل میشه.
بعضی از عفونتهای واژینال میتونن در حین زایمان به نوزاد منتقل بشن. مثلا:
- باکتری استرپتوکوک گروه B: این باکتری میتونه باعث عفونت جدی مثل مننژیت یا ذاتالریه در نوزاد بشه. برای همین، اگه مادر ناقل باشه، معمولاً زمان زایمان بهش آنتیبیوتیک میدن.
- کلامیدیا و گنوره: این عفونتهای مقاربتی ممکنه باعث عفونت چشم یا ذاتالریه در نوزاد بشه.
یه سری ویروسهای دیگه هم ممکنه در حین زایمان منتقل بشن:
- سیتومگالوویروس (CMV): این ویروس از طریق بزاق یا خون مادر به جنین منتقل میشه و میتونه مشکلات شنوایی یا ذهنی ایجاد کنه.
- ویروس زیکا: این ویروس از مادر به جنین منتقل میشه و باعث مشکلات جدی در رشد مغز نوزاد میشه.
حالا که با بیماریهای قابل انتقال آشنا شدی، بهتره بدونی چطور میشه این خطرات رو مدیریت کرد:
۱. انجام آزمایشهای ژنتیکی و عفونی قبل از بارداری: این آزمایشها کمک میکنن بفهمین آیا خطری برای انتقال بیماری به جنین وجود داره یا نه.
۲. مراجعه منظم به پزشک در دوران بارداری: اگه بیماری خاصی داشته باشی، پزشک با درمان مناسب میتونه خطر انتقال رو به حداقل برسونه.
۳. مصرف داروهای ضد ویروسی یا آنتیبیوتیک: اگه مادر دچار بیماریهایی مثل HIV یا عفونت استرپتوکوک باشه، داروها میتونن خطر رو کاهش بدن.
۴. انتخاب نوع زایمان مناسب: در بعضی موارد، زایمان سزارین خطر انتقال بیماری به نوزاد رو کاهش میده. مثلاً اگه مادر دچار تبخال تناسلی فعال باشه، پزشک ممکنه سزارین رو توصیه کنه.
انتقال بیماری به نوزاد از طریق زایمان یه موضوع خیلی مهمه که با مدیریت درست، میشه خطراتش رو کاهش داد. با انجام آزمایشهای ژنتیکی، مراقبتهای منظم دوران بارداری و رعایت توصیههای پزشک، میتونی به سلامت خودت و نوزادت کمک کنی. ژنتیک، نوع بیماری و روش زایمان، هرکدوم نقش مهمی در این موضوع دارن. پس اگه سوال یا نگرانی خاصی داری، حتماً با پزشک درمیون بذار!
پاسخ ها