پوکه، این معجزه آتش فشان ها که دنیای صنعت و سازه های بتنی و ساختمانی را متحول کرده است؛ چگونه تولید و ایجاد شده است؟ طی روند فوق العاده ای از مواد مذابی که به سمت سطح زمین می آیند و در ارتفاعات نزدیک و روی زمین با سرعت بالا سرد می شوند، شکل می گیرند. گاز هایی که به دلیل سرد شدن مواد معدنی که به صورت روان به سطح زمین می آیند؛ در آن حبس می شوند، باعث وزن پایین و تخلخل بالای پوکه می شوند و کاربرد های بی نظیر آن در چند سال اخیر به تمام صنایع و مهندسی ها ثابت شده است.
پوکه در اثر برخورد گدازه با آب و مکان مرطوب که به سرعت باعث سرد شده آن می شود، بوجود می آید. این اتفاق اغلب در آتشفشان های نزدیک یا زیر آب رخ می دهد. هنگامی که ماگمای گرم با آب تماس پیدا می کند، خنک سازی سریع و فشار سریع تحت فشار با کاهش نقطه جوش گدازه، حباب ایجاد می کند. خنک شدن سنگ زیر نقطه ذوب سنگ بدین معناست که وقتی سنگ پس از تماس با آب تقریباً بلافاصله به حالت جامد تغییر می کند، حباب ها درون آن محبوس می شوند.
1. اصطکاک و فشار های عمق زمین مواد موجود را ذوب می کند
2. به علت فشار بسیار زیاد عمق زمین، مواد مذاب به سمت سطح زمین حرکت می کنند
3. برخورد مواد مذاب به سطح زمین در مناطق سرد، مرطوب و یا پوشیده از آب
4. سرد شدن ناگهانی مواد مذاب
5. حبس شده گاز های آتش فشانی و ایجاد حباب و تخلخل در مواد مذاب جامد شده
6. تشکیل پوکه معدنی اماده برای استخراج و مصرف
بسته به میزان گازهای آتشفشانی ناشی از گدازه قبل از خنک شدن سریع آن، میزان و رنگ پوکه تشکیل شده می تواند متفاوت باشد. پوکه رنگ روشن تر، تخلخل نزدیک به 90 درصد و چگالی کمتری دارد. پوکه تیره با حباب های بزرگتر و دیواره های تخلخل ضخیم تر متراکم است و برخلاف پوکه روشن و سبک تر، وزن بیشتری دارد. اگر مقدار زیادی گاز وجود داشته باشد، پوکه ایجاد می شود. وقتی گاز به میزان خیلی کمی از آتش فشان همراه ماگما بیرو آید، احتمال ایجاد پوکه کمتر می شود.
سنگ پوکه بسیار ناهموار و بسیار متخلخل است و هنگام برداشتن بسیار سبک. پوکه تنها سنگی است که در واقع تا زمان غرقاب شدن روی آب شناور خواهد ماند. ترکیب معدنی پوکه به نوع ماگما بستگی دارد که پوکه را تشکیل می دهد.
بازالت یک سنگ آتشفشانی ریز دانه خاکستری تا سیاه است که اغلب منشأ پوکه است. این نوع سنگ غنی از آهن و منیزیم است و غالباً حاوی مواد معدنی الیوین، پیروکسن و پلاژیوکلاز است.
بازالت در دمای حداکثر 1250 درجه سانتیگراد فوران می کند و سنگهای پوکه ای را تشکیل می دهد. بازالت فراوانترین سنگ روی زمین است! که قسمت اعظم کف دریا را تشکیل می دهد.
آندزیت یکی دیگر از سنگ های آتشفشانی است که معمولاً رنگ روشن دارد و گاهی دارای رنگ قرمز یا سبز نیز است. این سنگ دانه ریز در درجه اول از آتشفشانهای چینه ای مانند کوه های قروه در ایران شکل گرفته است. اینها آتشفشان های بلند و مخروطی شکل هستند که از آنها به عنوان آتشفشان های ترکیبی نیز یاد می شود. آندزیت در حدود 900 تا 1100 درجه سانتیگراد فوران می کند. جریان گدازه اغلب بسیار طولانی و ضخیم است.
ترکیب آندزیت شامل مقادیر زیادی سیلیس و پلاژیوکلاز فلدسپات و همچنین مقادیر مختلف پیروکسن، هورنبلند و اولیوین است. همچنین آندزیت ممکن است حاوی حباب و کوارتز نیز باشد.
داسیت یک سنگ آتشفشانی اکستروژن است که از دو سوم سیلیس تشکیل شده است. این سنگ در بیشتر موارد به رنگ خاکستری روشن است. جایی که بیشتر این نوع سنگ ها از نزدیکی رودخانه می آیند. سنگهای پوکه ای که تولید می کند از پلاژیوکلاز فلدسپات، کوارتز، بیوتیت و هورنبلند تشکیل شده اند. بین 800 تا 1000 درجه سانتیگراد فوران می کند و معمولاً با فوران های ویرانگری همراه است.
ریولیت یک سنگ آتشفشانی اکستروژن است که به سرعت خنک شده و کریستال های ریزی ایجاد می کند و ظاهری شیشه مانند به آن می بخشد. این ماده شبیه گرانیت است و حاوی مواد معدنی کوارتز، فلدسپات و بیوتیت است. این سنگ به طور معمول خاکستری روشن تا صورتی یا قرمز است و دانه های آن بسیار ریز هستند.
پاسخ ها