علت تشکیل نشدن قلب جنین

بارداری یک دوره پر از هیجان و البته نگرانیه، مخصوصاً وقتی اولین سونوگرافی رو انجام می‌دی و منتظری که صدای قلب جنین رو بشنوی. معمولاً انتظار می‌ره که از هفته ششم، ضربان قلب جنین توی سونوگرافی دیده بشه. اما وقتی خبری از این ضربان نیست، اضطراب و ترس سراغت میاد. حالا سوال اصلی اینه: تشکیل نشدن قلب جنین توی هفته ششم همیشه نشونه یک مشکل جدیه، یا ممکنه طبیعی باشه؟ در این مقاله به این سؤال کامل جواب می‌دیم.

روند تشکیل قلب جنین؛ چه زمانی باید ضربانش رو بشنویم؟

قلب جنین یکی از اولین اندام‌هایی هست که شروع به رشد می‌کنه. از هفته سوم بارداری، سلول‌های اولیه قلب شروع به شکل‌گیری می‌کنن و تا هفته پنجم، این ساختارها کم‌کم به یک قلب ابتدایی تبدیل می‌شن. طبق تحقیقات، ضربان قلب معمولاً از هفته ۵ تا ۶ بارداری شروع می‌شه و در این زمان بین ۹۰ تا ۱۱۰ ضربه در دقیقه داره. اما برای شنیدن صدای قلب، معمولاً باید تا هفته ششم تا هفتم صبر کرد.
 

چرا ممکنه در هفته ششم بارداری ضربان قلب شنیده نشه؟

حالا اگه توی هفته ششم سونوگرافی انجام دادی و ضربان قلب رو نشنیدی، دلایل زیادی می‌تونه داشته باشه:

• محاسبه اشتباه سن بارداری
   یکی از رایج‌ترین دلایل این اتفاق اینه که سن بارداری درست محاسبه نشده. معمولاً سن بارداری رو از اولین روز آخرین قاعدگی حساب می‌کنن، ولی زمان دقیق تخمک‌گذاری و لانه‌گزینی می‌تونه متفاوت باشه. اگه تخمک‌گذاری دیرتر انجام شده باشه، ممکنه جنین هنوز به مرحله‌ای نرسیده باشه که ضربان قلبش قابل تشخیص باشه.
   
• محدودیت‌های سونوگرافی
   نوع سونوگرافی هم خیلی مهمه. سونوگرافی ترانس‌واژینال معمولاً حساس‌تر از سونوگرافی شکمیه و می‌تونه زودتر ضربان قلب رو تشخیص بده. اگه سونوگرافی شکمی انجام دادی و ضربان قلب جنین دیده نشد، شاید یک بررسی دقیق‌تر با سونوگرافی ترانس‌واژینال لازم باشه.
   
• موقعیت جنین
   گاهی اوقات جنین طوری توی رحم قرار گرفته که قلبش به راحتی توی سونوگرافی دیده نمی‌شه. این یک مشکل جدی نیست و معمولاً توی سونوگرافی‌های بعدی، ضربان قلب مشخص می‌شه.
   
• رشد آهسته جنین
   بعضی از جنین‌ها با سرعت کمتری رشد می‌کنن و ممکنه تشکیل قلبشون کمی بیشتر طول بکشه. در این شرایط، پزشک معمولاً توصیه می‌کنه که یک یا دو هفته بعد، سونوگرافی رو تکرار کنی.
   
• عوامل پزشکی مثل چاقی مادر
   برخی مشکلات پزشکی، مثل چاقی یا وجود بافت چربی زیاد در ناحیه شکم، می‌تونن تشخیص ضربان قلب رو سخت‌تر کنن.
   

چه زمانی باید نگران باشیم؟

در بیشتر موارد، وقتی در هفته ششم ضربان قلب دیده نمی‌شه، پزشک پیشنهاد می‌ده که یک هفته تا ۱۰ روز بعد، سونوگرافی تکرار بشه. اگه در سونوگرافی بعدی هم خبری از ضربان قلب نبود، ممکنه نشونه یک مشکل جدی مثل بارداری پوچ یا سقط جنین زودرس باشه.

نشونه‌هایی که باید بهشون توجه کنی:

• لکه‌بینی یا خونریزی غیرطبیعی
• دردهای شدید شکمی و گرفتگی مداوم
• از بین رفتن ناگهانی علائم بارداری مثل تهوع و حساسیت سینه‌ها

اگه این علائم رو داشتی، حتماً باید با پزشک مشورت کنی. اما یادت باشه که فقط ندیدن ضربان قلب توی هفته ششم، به تنهایی دلیل قطعی برای نگرانی نیست.

در صورت نشنیدن ضربان قلب در هفته ششم بارداری، چه باید کرد؟

۱. صبر و انجام سونوگرافی مجدد
 اگه پزشک تشخیص بده که سن بارداری هنوز پایینه، معمولاً یک هفته تا ۱۰ روز بعد سونوگرافی تکرار می‌شه. در خیلی از موارد، ضربان قلب جنین توی سونوگرافی دوم دیده می‌شه.

۲. بررسی دقیق‌تر با آزمایش‌های هورمونی
 اندازه‌گیری سطح هورمون HCG هم می‌تونه اطلاعات مهمی درباره وضعیت بارداری بده. در یک بارداری سالم، سطح این هورمون باید هر ۴۸ تا ۷۲ ساعت تقریباً دو برابر بشه.

۳. انجام آزمایش‌های تکمیلی
 در صورت شک به مشکلات جنینی، پزشک ممکنه بررسی‌های ژنتیکی و آزمایش‌های تخصصی‌تر رو پیشنهاد بده.

حرف آخر

اگر توی هفته ششم بارداری ضربان قلب جنین شنیده نشد، نگران نباش. عوامل مختلفی می‌تونن باعث بشن که ضربان قلب دیرتر دیده بشه. بهتره که طبق توصیه پزشک، کمی صبر کنی و سونوگرافی رو دوباره تکرار کنی. سونوگرافی ترانس واژینال دقیق‌تر از سونوگرافی شکمی می‌تونه بارداری رو تشخیص بده. در اکثر موارد، بعد از یکی دو هفته، ضربان قلب با سونوگرافی مشاهده می‌شه و جای نگرانی نیست. اما اگه بعد از هفته هفتم و هشتم هم ضربان قلب شنیده نشد، اون موقع باید بررسی‌های جدی‌تری انجام بشه.