صدای شکم یا بوربورگم (borborygmi) یک پدیده طبیعی است که در اثر انقباضات عضلات روده و حرکت مواد غذایی در دستگاه گوارش ایجاد می‌شود. این صداها معمولاً بی‌ضرر هستند و جای نگرانی ندارند. با این حال، گاهی اوقات این صداها ممکن است آزاردهنده بوده و یا نشانه‌ای از یک مشکل سلامتی باشند این امر معمولا بر اثر گرسنگی، هضم آهسته یا ناقص غذا، یا خوردن بعضی مواد غذایی ایجاد می‌شود. این‌طور نیست که این صداها همیشه از معده باشند، شاید صدای روده باشند. در این مقاله، با علت صدای شکم بیشتر آشنا می‌شوید و روش‌های درمان آن را نیز می‌آموزید. با ما همراه باشید.
صدای قاروقور ممکن است از معده یا روده باریک باشد. این صداها معمولا به گرسنگی نسبت داده می‌شوند، چون هنگام خالی بودن معده و روده باریک، بلندتر شنیده می‌شوند. هنگامی که این اندام‌ها خالی‌اند، نمی‌توانند صداهایشان را پنهان کنند. این صداها بیشتر هنگامی شنیده می‌شوند که ماهیچه‌های دیواره روده منقبض می‌شوند و مایعات و گازها در روده‌ها وجود دارند.
عوامل زیر موجب ایجاد صداهای شکم‌اند:
یکی از علت‌های صدای شکم فرایند گوارش است. صداهایی که میشنوید ممکن است قسمتی از گوارش غذایی که خورده‌اید باشند. هنگامی که هوا و مایعات در دستگاه گوارش تجمع پیدا می‌کنند، روده‌های شما با انقباض‌هایشان آنها را جابه‌جا می‌کنند. این حرکات ممکن است در معده نیز منعکس شوند و صدا ایجاد کنند.
گرسنگی هم می‌تواند علت صدای شکم باشد. هنگامی که معده شما خالی است، صداها را بلندتر میشنوید؛ زیرا چیزی نیست که صداهای طبیعی حرکات معده را ساکت کند. اگر معدهتان حدود ۲ ساعت خالی بماند، انقباضات معده و روده شدید‌تر و سریع‌تر نیز خواهند شد.
گاهی نوعی اختلال گوارشی صداهای شکمی شدید را ایجاد می‌کنند، مثلا سندروم روده تحریک پذیر. در صورت ابتلا به سندرم روده تحریک‌پذیر ممکن است علائم دیگری از قبیل درد، اسهال و نفخ را نیز تجربه کنید.
دستگاه گوارش شما ممکن است نتواند بعضی مواد غذایی را به‌خوبی هضم کند و گازهایی در روده تولید شوند. در این صورت، صداهای زیادی از شکم خود میشنوید که ممکن است بر اثر حساسیت به چنین موادی باشند:
تنفس سینه‌ای، که موجب می‌شود شانه‌هایتان بالا بیاید و فقط قفسه سینه شما منبسط شود، باعث تنفس سطحی می‌شود؛ یعنی اکسیژن کمتری وارد خون می‌شود که ممکن است گوارشتان را مختل کند.
صداهای خیلی بلند و تیز شکم گاهی نشانه انسداد روده هستند. انسداد هنگامی اتفاق می‌افتد که غذا یا مدفوع نتواند در مسیر لوله گوارش حرکت کند. از علائم دیگر انسداد روده می‌توان به این موارد اشاره کرد:
با اینکه صداهای شکم قسمتی طبیعی از گوارش‌اند، گاهی ممکن است خجالت‌آور باشند. این ۱۰ راه‌حل طبیعی کمکتان می‌کنند بر این مشکل غلبه کنید:
گاهی نوشیدن آب راه‌حلی مؤثر برای درمان سریع صدای شکم است؛ مخصوصا اگر امکان غذاخوردن را ندارید. آب، علاوه بر پرکردن شکم، به گوارش نیز کمک میکند. با این کار می‌توانید از صداهای معده جلوگیری کنید یا پنهانشان کنید. برای دریافت مطلوب‌ترین اثر، بهتر است آب را آهسته در طول روز بنوشید.
وقتی معدهتان مدتی خالی باشد، از صداها می‌فهمید که باید چیزی بخورید. یک وعده غذایی کوچک یا میان وعده این صداها را به‌طور موقت از بین می‌برد. اگر صداهای شکم شما هر روز و در زمان خاصی به سراغتان می‌آیند، یعنی باید وعده‌های منظم بیشتری برای خود در نظر بگیرید؛ مثلا می‌توانید به‌جای ۳ وعده اصلی، ۴ تا ۶ وعده کوچک‌تر در طول روز میل کنید.
گوارش در دهان و با جویدن غذا آغاز می‌شود. اگر صداهای شکمتان مربوط به گوارش نامناسب باشد، با جویدن بیشتر و آرام‌تر غذا می‌توانید از این مشکل جلوگیری کنید. همچنین، جویدن درست حجم هوای بلعیده‌شده را کاهش می‌دهد و از تجمع گازها در دستگاه گوارش جلوگیری میکند.
الکل، خوراکی‌های پرشکر و غذاهای اسیدی ممکن است صداهای شکم را تحریک کنند. شکر بیشترین تأثیر را روی گوارش شما دارد، مخصوصا قندهایی مثل فروکتوز و سوربیتول. از غذاهای اسیدی می‌توان به مرکبات و قهوه اشاره کرد. الکل نیز تمام سیستم گوارش را تحت تأثیر قرار می‌دهد (اسید معده را افزایش می‌دهد و موجب تورم آن می‌شود).
بعضی غذاها و نوشیدنی‌ها گاز بیشتری تولید می‌کنند. صداهای شکم نیز بر اثر جابه‌جاشدن این گازها در سیستم گوارش ایجاد می‌شوند. با اجتناب از غذاهای زیر می‌توانید مشکل خود را با صداهای شکم حل کنید:
ناسازگاری با بعضی غذاها ممکن است به تجمع گازهای گوارشی و صدای شکم منجر شود؛ مثلا افرادی که دچار حساسیت به لاکتوز هستند، با خوردن لبنیات دچار مشکل می‌شوند. حدود ۶۵ درصد افراد از حساسیت به لاکتوز رنج می‌برند؛ البته این آمار می‌تواند در جمعیت‌های مختلف متفاوت باشد. بهترین راه برای کنترل علائم ناسازگاری با غذا جایگزین‌کردن آن است.
صداهای شکم بعد از خوردن غذاهای سنگین بیشتر مشخص‌اند. غذاهایی که چربی، شکر و گوشت قرمز بیشتری دارند دشوارتر هضم می‌شوند. خوردن وعده‌های کوچک‌تر در فواصل منظم، همراه با جویدن کامل، احتمال پرخوری را نیز کاهش می‌دهد.
ثابت شده است پیاده‌روی کردن و قدم‌زدن بعد از وعده‌های غذایی، با افزایش سرعت خالی‌شدن معده، به گوارش کمک میکند. راه‌رفتن پس از غذا فایده‌های گوارشی دیگری نیز دارد. تحقیقات نشان می‌دهند یک پیاده‌روی ۱۵ تا ۲۰ دقیقه‌ای پس از غذاخوردن، قند خون افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ را کاهش می‌دهد.
سروصدای شکم ممکن است در شرایط پر استرس تشدید شود، مثلا در مصاحبه‌های کاری و امتحان‌ها. دلیل رابطه استرس و صدای شکم افزایش فعالیت دستگاه گوارش در هنگام اضطراب است و ربطی به پر یا خالی بودن معده نیز ندارد. مضطرب‌بودن گوارش را کند میکند که موجب هضم نامناسب و علائمی مانند ریفلاکس و صدای شکم می‌شود.
ممکن است صدای شکم شما نشانه بیماری زمینه‌ای مانند عفونت یا انسداد روده باشد. به همین دلیل، اگر این صداها شما را آزار دادند یا با علائم دیگری همراه شدند، توصیه می‌شود به پزشک مراجعه کنید تا به مشکل واقعی خود پی ببرید. سندرم روده تحریک‌پذیر ممکن است ریشه مشکل صدای شکم باشد. در این صورت، فقط با درمان آن می‌توانید صداهای شکمتان را کمتر کنید.
برخی داروها می‌توانند به عنوان عارضه جانبی، باعث ایجاد یا تشدید صدای شکم شوند. این داروها شامل مسکن‌ها، آنتی‌بیوتیک‌ها، داروهای کاهش اسید معده و برخی داروهای قلبی هستند.
صدای شکم ناشی از گرسنگی معمولاً در ناحیه بالای شکم احساس می‌شود و با خوردن غذا کاهش می‌یابد. در حالی که صدای شکم ناشی از سایر علل ممکن است در قسمت‌های مختلف شکم احساس شود و با خوردن غذا کاهش نیابد. همچنین، صدای شکم ناشی از گرسنگی معمولاً با سایر علائم مانند ضعف و بی‌حالی همراه است.
چطور می توانیم تشخیص دهیم مشکل صدای شکم ما، ناشی از چیست؟ در ادامه به برخی از ازمایشاتی که با توجه به تشخیص و تجویز پزشک می توانید انجام دهید.
اگر صدای شکم شما همراه با علائمی مانند درد شدید شکم، خون در مدفوع، کاهش وزن ناخواسته، تب، استفراغ مکرر یا اسهال طولانی مدت باشد، باید به پزشک مراجعه کنید. این علائم ممکن است نشانه‌ای از یک مشکل جدی‌تر مانند انسداد روده، عفونت یا بیماری التهابی روده باشد.
نکته: اطلاعات ارائه شده در این مقاله صرفاً جنبه اطلاع‌رسانی داشته و نباید به عنوان جایگزین مشاوره پزشکی تلقی شود. برای تشخیص و درمان هرگونه مشکل سلامتی، همیشه باید به پزشک مراجعه کنید.
صدای شکم، که اغلب ناشی از حرکت گازها و مایعات در دستگاه گوارش است، در بیشتر مواقع طبیعی است. اما زمانی که این صداها مکرر، بلند و آزاردهنده باشند، ممکن است به دلایلی چون عدم تعادل در باکتری‌های روده، گوارش ناکارآمد، یا رژیم غذایی نامناسب ایجاد شوند. در ادامه، تکنیک‌های عملی برای مدیریت و کاهش این صداها ارائه می‌شود:
پروبیوتیک‌ها به بازگرداندن تعادل باکتری‌های مفید در روده کمک می‌کنند. مصرف مواد غذایی تخمیر شده مانند ماست پروبیوتیک، کفیر، کیمچی و ترشیجات سنتی می‌تواند به کاهش صداهای ناشی از تولید گاز کمک کند. همچنین استفاده از مکمل‌های پروبیوتیک حاوی باکتری‌های مفید مانند Lactobacillus و Bifidobacterium به ویژه در افراد با علائم گوارشی مزمن توصیه می‌شود. تحقیقات نشان داده که این مکمل‌ها می‌توانند نفخ، یبوست، و صداهای غیرعادی شکم را کاهش دهند.
یوگا به دلیل اثرات آرامش‌بخش و توانایی آن در تحریک حرکات روده، یکی از روش‌های طبیعی برای بهبود گوارش است. حرکات زیر می‌توانند به کاهش صدای شکم کمک کنند:
تمرینات یوگا نه‌تنها بهبود گوارش را به همراه دارند، بلکه از استرس، که یکی از عوامل مهم مشکلات گوارشی است، می‌کاهند.
سبک زندگی نقش مهمی در سلامت گوارشی دارد و عادت‌های روزمره می‌توانند بر شدت صداهای شکم تأثیر بگذارند. در این بخش به برخی عوامل مهم اشاره می‌کنیم:
کمبود خواب می‌تواند عملکرد طبیعی دستگاه گوارش را مختل کند. در طول خواب، بدن فرآیندهای بازسازی و تنظیم فعالیت‌های روده‌ای را انجام می‌دهد. خواب ناکافی ممکن است منجر به کاهش تحرک روده و تجمع گاز شود. این وضعیت باعث افزایش صداهای شکم می‌شود. برای جلوگیری از این مشکل:
فیبر بخش مهمی از رژیم غذایی است که به بهبود حرکات روده و دفع گازها کمک میکند. رژیم‌های کم‌فیبر می‌توانند منجر به یبوست و تجمع گاز شوند. منابع غذایی غنی از فیبر عبارت‌اند از:
توصیه می‌شود میزان فیبر دریافتی روزانه خود را افزایش دهید، اما این کار را به تدریج انجام دهید تا از بروز نفخ جلوگیری شود.
آیا برای شما پیش آمده در جمع صدای قار و قور شکمتان دربیاید؟ چقدر این مشکل برایتان آزاردهنده است؟ چطور با آن کنار می‌آیید؟ اگر آن را درمان کرده‌اید، چه توصیه‌ای برای دیگران دارید؟
علت صدای شکم هنگام دراز کشیدن معمولاً به دلیل فعالیت طبیعی دستگاه گوارش است. این صداها به دلیل حرکت غذا، مایعات و گاز در معده و روده ایجاد می‌شوند و همیشه به معنای بیماری نیستند.
علت‌های اصلی صدای شکم هنگام دراز کشیدن:
صداهای طبیعی معده معمولاً نیازی به درمان ندارند، اما اگر این صداها شدید و آزاردهنده باشند، می‌توان با ایجاد تغییراتی در سبک زندگی و رژیم غذایی آنها را کاهش داد. کاهش مصرف مواد غذایی مانند حبوبات (نخود و لوبیا)، میوه‌های شیرین، نوشیدنی‌های قندی و لبنیات، تأثیر مثبتی دارد. همچنین، اصلاح عادات غذایی مانند آرام غذا خوردن، جویدن کامل هر لقمه و خودداری از مصرف آدامس که باعث بلعیدن هوای اضافی می‌شود، می‌تواند به کاهش این صداها کمک کند. رعایت این نکات ساده، نقش مؤثری در مدیریت صداهای معده و جلوگیری از ناراحتی‌های ناشی از آن دارد.
صدای شکم بعد از غذا معمولاً بی‌ضرر است و به دلایلی مانند هضم غذا، تولید گاز، یا حساسیت‌های غذایی رخ می‌دهد. بلع هوا، مصرف غذاهای پر فیبر یا گاززا، و اختلالات گوارشی مانند سندرم روده تحریک‌پذیر نیز می‌توانند عامل این صداها باشند. برای کاهش آن، رعایت رژیم غذایی سالم، آهسته خوردن، پرهیز از نوشابه‌های گازدار، ورزش منظم، و مدیریت استرس موثر است. اگر صداها با علائمی مانند درد شدید، کاهش وزن، یا خون در مدفوع همراه باشد، به پزشک مراجعه کنید.
در آیدت،
فایل‌های
خود را به فروش بگذارید و یا
مقالات‌تان
را منتشر کنید👋
پاسخ ها