آی یو آی (لقاح داخلرحمی) نوعی لقاح مصنوعی است. در این روش اسپرم شسته و تغلیظ شده و در دوران تخمکگذاری، مستقیم داخل رحم قرار داده میشود. این روش به اسپرم سالم کمک میکند زمان آزادسازی تخمک از تخمدانها، به آن نزدیکتر شود. در این مقاله به سؤال iui چیست پاسخ میدهیم و همهچیز را درباره این روش درمان ناباروری خواهیم گفت. پس تا انتهای مقاله همراهمان بمانید.
لقاح داخلرحمی (IUI) نوعی لقاح مصنوعی و درمان ناباروری است که در آن اسپرم مستقیما داخل رحم فرد قرار میگیرد. در بارداری معمولی، اسپرم باید از واژن به دهانه رحم، رحم و سپس به لولههای فالوپ برسد. فقط ۵درصد از اسپرمها میتوانند از واژن به رحم راه پیدا کند.
زمانی که تخمدانها یک تخمک آزاد میکنند، این تخمک به لوله فالوپ میرود و در این محل با ترکیب آن با اسپرم لقاح رخ میدهد. اما در آی یو آی، اسپرم جمعآوری، شسته و تغلیظ میشود تا فقط اسپرم باکیفیت بالا باقی بماند.
این اسپرم مستقیما با یک کاتتر داخل رحم قرار میگیرد تا به لولههای فالوپ نزدیکتر باشد. IUI باعث میشود اسپرم راحتتر به تخمک برسد، چون در زمان و مسافتی که باید طی کند صرفهجویی میشود. بنابراین احتمال بارداری فرد بیشتر خواهد شد.
لقاح داخلرحمی اغلب قبل از سایر درمانهای ناباروری گرانتر و تهاجمیتر پیشنهاد میشود. امکان انجام این درمان با اسپرم شریک زندگی فرد یا اهداکننده اسپرم وجود دارد. همچنین خانمها باید داروهای باروری مصرف کنند تا از آزادسازی تخمک در دوران تخمکگذاری مطمئن شوند.
ناباروری دلیل شایع انجام آی یو آی است. البته در کشورهای خارجی، زنانی که میخواهند بدون داشتن شریک زندگی و با استفاده از اهداکننده اسپرم بچهدار شوند هم از این گزینه استفاده میکنند. در ادامه، بررسی میکنیم که در چه شرایطی ممکن است پزشک لقاح داخلرحمی را پیشنهاد دهد.
دهانه رحم واژن را از رحم جدا میکند. موکوسی که دهانه رحم تولید میکند، به اسپرم کمک میکند از واژن و رحم عبور کند و به لولههای فالوپ برسد. موکوس غلیظ باعث میشود اسپرم بهسختی بتواند شنا کند. در آی یو آی، اسپرم از دهانه رحم عبور داده میشود تا مستقیما به رحم برسد.
بررسی منی بخشی از درمان ناباروری است که مشخص میکند آیا اسپرم شریک زندگی شما کوچک، ضعیف، آهسته یا دارای شکلی عجیب است یا نه و اینکه همسرتان اسپرم کافی دارد یا خیر. لقاح داخلرحمی به رفع این مشکلات کمک میکند، چون برای درمان به این روش فقط اسپرم باکیفیت انتخاب و استفاده میشود.
IUI برای زمانی است که فرد بخواهد از اسپرم شخص دیگری بهجز همسر خود استفاده کند. این روش زمانی استفاده میشود که همسر فرد اسپرم ندارد یا اسپرم او بهقدری بیکیفیت است که امکان استفاده از آن وجود ندارد.
لقاح داخلرحمی زمانی پیشنهاد میشود که مرد قدرت نعوظ یا انزال نداشته باشد یا نتواند نعوظ را حفظ کند.
در بعضی موارد نادر، ممکن است زنان به منی همسر خود حساسیت داشته باشند. در این حالت، واژن آنها میسوزد، باد میکند و سرخ میشود. IUI روش درمانی مؤثری برای این افراد است، چون زمان شستن اسپرم، پروتئینهای مسبب حساسیت حذف میشوند.
زمانی که پزشک نتواند علت ناباروری را تشخیص دهد، لقاح داخلرحمی را توصیه میکند.
مدتزمان عمل IUI از ابتدا تا انتها تقریبا ۴ هفته (۲۸ روز) است. چرخه قاعدگی منظم نیز تقریبا همینقدر طول میکشد. قبل از شروع آی یو آی، زوج باید کاملا معاینه شوند که این فرایند شامل آزمایش خون، بررسی منی، سونوگرافی و سایر روشهای تشخیصی میشود.
برخی افراد باید بهمدت ۵ روز از داروهای باروری خوراکی استفاده کنند یا تا ۲ هفته به آنها دارو تزریق شود. انجام این کار احتمال تخمکگذاری و آزادسازی چندین تخمک را افزایش میدهد. البته همه افراد به این داروها نیاز ندارند.
مرحله لقاح و تزریق اسپرم فقط چند دقیقه طول میکشد. ممکن است پزشک از فرد بخواهد پس از لقاح حدود ۱۵ دقیقه دراز بکشد. ۲ هفته پس از لقاح، فرد میتواند تست بارداری بدهد.
مراحل iui بسته به برنامه درمانی و نظر پزشک ممکن است کمی فرق کند، اما معمولا شامل مراحلی میشود که در ادامه توضیح دادهایم.
پزشک باید زمان تخمکگذاری شما را دقیقا بداند، چون اطلاع از آن برای تزریق اسپرم در زمان مناسب مهم است. زمان تخمکگذاری را میتوان با یک کیت خانگیِ پیشبینی تخمکگذاری انجام داد که هورمون لوتئینی را شناسایی میکند. این کار را با آزمایش خون نیز میتوان انجام داد.
پزشک همچنین ممکن است با استفاده از سونوگرافی ترانس واژینال بهدنبال نشانههای تخمکهای بالغ بگردد. گاهی به فرد گنادوتروپین جفتی انسان (hGC) یا سایر داروهای باروری تزریق میشوند تا بتواند یک تخمک یا بیشتر آزاد کند. تخمکگذاری معمولا ۱۰ تا ۱۶ روز پس از اولین روز پریودشدن فرد رخ میدهد. لقاح نیز (واردکردن اسپرم داخل رحم فرد) معمولا ۲۴ تا ۳۶ ساعت پس از کشف هورمون LH (در خون یا ادرار) یا پس از تزریق hGC رخ میدهد.
همسر شما باید در روز عمل آی یو آی، نمونه اسپرم تازه خود را در اختیار مرکز درمان ناباروری قرار دهد. در بعضی موارد میتواند از قبل نمونه را فراهم و مرکز درمان آن را تا قبل از زمان استفاده منجمد کند. اسپرم از طریق فرایندی بهاسم «شستوشوی اسپرم» برای آی یو آی آماده میشود که در این مرحله مقداری از اسپرم ساده بهشکل تغلیظشده بیرون کشیده میشود.
عمل لقاح راحت است و فقط چند دقیقه طول میکشد. فقط باید روی تخت معاینه دراز بکشید و پس از آن پزشک مانند زمانی که تست پاپ اسمیر را انجام میدهید، یک اسپکولوم داخل واژن شما قرار میدهد. در مرحله بعد یک کاتتر از بین دهانه رحمتان داخل رحمتان قرار داده میشود. درنهایت پزشک نمونه اسپرم شستهشده را داخل رحم شما تزریق میکند.
پزشک ممکن است از شما بخواهد ۱۰ تا ۳۰ دقیقه پس از لقاح دراز بکشید. بعد از آن بارداری رخ خواهد داد. ممکن است پس از آی یو آی به شما داروی پروژسترون بدهند. این هورمون به حفظ پوشش رحم کمک میکند و احتمال لقاح را افزایش میدهد. ۲ هفته پس از آی یو آی میتوانید تست بارداری بدهید.
قبل از لقاح داخلرحمی، باید کاملا معاینه شوید و تستهای باروری را انجام دهید. همسر شما نیز باید آزمایش دهد و معاینه شود. این معاینهها و تستها عبارتاند از:
پزشک همچنین ممکن است توصیه کند حداقل ۳ ماه قبل از لقاح، فولیک اسید مصرف کنید.
فارغ از علت ناباروری، سن مهمترین عامل تعیینکننده احتمال موفقیت IUI است. اکثر مراکز درمان ناباروری برای افزایش شانس بارداری انجام این عمل را قبل از ۴۰سالگی توصیه میکنند. هرچه سن فرد بیشتر میشود، تخمکهای کمتری دارد که کیفیت آنها نیز کاهش پیدا میکند. نرخ بارداری با آی یو آی بر اساس سن به شرح زیر است:
آی یو آی تعیین جنسیت برای زوجهایی است که میخواهند فرزندی با جنسیت مشخص داشته باشند، چون احتمال انتقال بعضی از بیماریها از والدین به فرزند پسر بیشتر است تا به فرزند دختر.
در حال حاضر، لقاح داخلرحمی با فناوری MicroSort تنها روش اثباتشده از نظر علمی برای افزایش احتمال داشتن پسر یا دختر است. در این روش اسپرمها پس از مرحله مرتبسازی به دو گروه تقسیم میشوند: اسپرمهایی که پسر تولید میکنند و اسپرمهایی که دختر تولید میکنند.
برای آی یو آی نیازی به بیهوشی نیست و این عمل درد ندارد. البته ممکن است حین عمل و بلافاصله پس از لقاح کمی احساس ناراحتی و گرفتگی کنید.
هزینه IUI بستگی به مرکز باروری، سابقه پزشکی شما، داروهایی که مصرف میکنید و تست تشخیصی دارد؛ بااینحال در مقایسه با سایر روشهای درمان ناباروری مانند IVF کمتر است. این هزینه در کشورهای خارجی بدون بیمه ۳۰۰ دلار تا ۴۰۰۰ دلار بهازای هر چرخه قاعدگی است. در کشور ما نیز بسته به مرکز باروری، ۲ تا ۳میلیون تومان است.
روز آی یو آی بستگی به این دارد که بدن فرد چقدر سریع به داروهای باروری واکنش نشان میدهد. اما معمولا IUI در اواسط چرخه قاعدگی، تقریبا روز دهم تا چهاردم (روز اول پریودی)، مشابه با زمان معمول تخمکگذاری انجام میشود.
احتمال موفقیت این عمل بستگی به علت ناباروری دارد. آی یو آی در کسانی که علت ناباروری آنها مشخص نیست، مشکلات موکوس دهانه رحم یا مشکلات انزال دارند، بهترین نتیجه را میدهد. برای عارضههای خاصی مانند ناهنجاریهای لوله فالوپ، آندومتریوز یا مشکلات شدید اسپرم، IUI بهخوبی جواب نمیدهد. برای این مشکلات، درمانهایی مانند لقاح آزمایشگاهی (IVF) ممکن است نتیجهبخشتر باشد.
IUI با IVF فرق دارد، چون در روش اول لقاح داخل لوله فالوپ رخ میدهد، اما در IVF باروری تخمک و اسپرم خارج از بدن (در آزمایشگاه) انجام میشود و سپس بهشکل جنین داخل رحم قرار میگیرند. هزینه آی یو آی از IVF کمتر است. همچنین آی یو آی کمتر از IVF تهاجمی است. احتمال موفقیت IUI بهازای هر چرخه قاعدگی نیز کمتر است.
اگر باردار نمیشوید، با متخصص زنان صحبت کنید. بسیاری از افراد درگیر این مشکلاند و گزینههای متعددی برای کمک به آنها وجود دارد. IUI تنها یکی از این گزینههاست و بهکمک پزشکتان میتوانید بهترین درمان ناباروری را انتخاب کنید تا شانس بارداری خود را افزایش دهید.
نظر شما درباره iui چیست؟ تجربه خاصی مربوط به آن دارید؟ نظر خود را با ما و سایر کاربران به اشتراک بگذارید. همچنین اگر این مطلب برایتان مفید بود، میتوانید آن را برای دوستان خود نیز ارسال کنید.
منبع دیگر: my.clevelandclinic
پاسخ ها