حالوهوای تعطیلات و مناسبتهای شاد نه فقط برای افراد سوگوار که برای اطرافیان آنها نیز چالشبرانگیز است، بهخصوص برای ما ایرانیها که به هر مناسبت دور هم جمع میشویم، تبریک میگوییم و عیدی میدهیم. هیچ اشکالی ندارد که فرد داغدار کل تعطیلات پیش رو را به تفریح و شادی بگذراند یا زیر پتو بماند و سعی کند با غم عزیز ازدسترفته کنار بیاید. بهبودی بعد از سوگ زمان مشخصی ندارد. بااینحال برخی اقدامات خودمراقبتی سبب میشوند این دوران سخت راحتتر سپری شود و فرد زودتر به جمع شاد خانواده برگردد. در این مقاله، مفصل درباره این روشها صحبت میکنیم.
وقتی در زمان اعیاد و مناسبتهای شاد عزادار هستید، اشکالی ندارد اگر برای تسکین درد خود از دیگران کمک بخواهید و از این طریق آنان را با چندوچون شرایط خود آشنا کنید. رکوراست بگویید در حال مبارزه با شرایط فعلی هستید و جملات یا حرکات خاصی اندوهتان را تحریک میکنند. این بهترین راه مدارا با اطرافیان است، چون دستکم تکلیف آنان را مشخص کردهاید.
در این دوران سخت، هیچ کاری بهاندازه صحبت با همدردان اندوه را تسکین نمیدهد. از خاطرات عزیز ازدسترفته بگویید، مشغول فعالیتهایی شوید که شما را به یاد او میاندازند و از این طریق طعم شیرین حضورش را زنده کنید. مثلا میتوانید:
ازدستدادن به هر شکل که باشد، ناراحتکننده است و بر سیستم عصبی فرد اثر میگذارد، بهگونهای که حتی مهمانیها و جمعهای خانوادگی لذت سابق را نخواهند داشت و فرد قادر به ایجاد ارتباط معنادار با دیگران نخواهد بود.
اگرچه غم و اندوه کاملا شخصی است و به شکلهای مختلف در افراد بروز میکند، میتوانیم با برخی اقدامات خودمراقبتی تعادل ذهن را حفظ و این دوران چالشبرانگیز را راحتتر پشتسر بگذاریم. این شما و این برخی از اقداماتی که در این دوران به شما کمک میکنند.
هیچکس جز شما از دردی که میکشید باخبر نیست. بنابراین فقط خودتان میتوانید برای دیگران حدومرز تعیین کنید. تا نگویید، هیچکس نمیتواند عمق اندوهتان را درک کند و انتظاراتتان را حدس بزند. ممکن است اطرافیان شما غافل از دردی که احساس میکنید، به سنتهای شاد این دوران پایبند بمانند و مقدمات جشن را فراهم کنند. با خودتان صادق باشید و اگر هنوز برای حضور در جمع و شادی آمادگی ندارید، رکوراست اعلام کنید. یادتان باشد هیچچیز بهاندازه وانمودکردن به شما آسیب نمیزند. تا امروز صدها تحقیق حاکی از این بودهاند که سرکوب غم و اندوه بهتنهایی زمینه هزاران مشکل روانی را فراهم میکند.
تلاش برای فرار از درد در این دوران اتفاق عجیبی نیست. بسیاری از ما دست به هر کاری میزنیم تا از سنگینی غم ازدستدادن اندکی دور شویم. خود را غرق در کار میکنیم، به اعتیاد روی میآوریم، روابط پرخطر را امتحان میکنیم و به هر طنابی چنگ میاندازیم تا لحظهای درد سوگ را فراموش کنیم. غافل از اینکه این رفتارهای اجتنابی هرگز درد را کاملا آرام نمیکنند، بلکه همچون مسکنی برای چند لحظه ذهنمان را از نبود عزیزانمان دور میکنند.
احساساتان را بپذیرید و در آغوش بگیرید تا بهمرور زمان تغییر شکل دهند و رفتهرفته محو شوند.
وقتی عزادارید، بیشتر از همیشه به بدنتان گوش دهید و به نیازهایش احترام بگذارید. استراحت، پیادهروی در طبیعت، ورزش، نوشیدن آب یا هر نیاز دیگری را پاسخ دهید تا به ناخودآگاه خود یادآوری کنید که «شما از هر موجود دیگری مهمترید»؛ تزریق این مسکن کلید عبور از چالشبرانگیزترین لحظات زندگی است.
فهرستی کامل از فعالیتهایی تهیه کنید که امنیت و آرامش را به قلبتان سرازیر میکنند. مثلا در آغوشگرفتن یک دوست، وقتگذراندن با فرزندان یا تماس با دوستی که مدتهاست خبری از او ندارید. لحظات کوتاه خودمراقبتی میتوانند کنارآمدن با اندوه را آسانتر کنند.
وقتی کسی را از دست میدهید، تا مدتی بخشی از احساس و حتی هویت خود را گم میکنید. چون قرار است در فقدان او جور تازهای با جهان بیرون ارتباط برقرار کنید و این تصورات مبهم اعتمادبهنفس و احساس امنیتتان را کمرنگ میکنند. بنابراین بهتر است مرحلهبهمرحله التیام سوگ را بشناسید و در این دوره با خود ملایمتر باشید. بیانگیزگی و عدم تمرکز را هم به زمان بسپارید. خیلی زود به خود میآیید و میفهمید باید چه مسیری را در پیش بگیرید.
یکی از اولین واکنشهای بدن در مواجهه با سوگواری احساس ترس و اضطراب است، ترس و اضطرابی که اگر فکری به حال آن نکنید، ممکن است سالیان سال به قوت روز اول باقی بماند. اگر مناسبت یا عیدی در پیش است، این فرصت را برای برقراری ارتباط مغتنم بشمارید یا برای مقابله بهتر با این شرایط از متخصص بهداشت روان کمک بگیرید.
همه ما باید راه تعامل با افراد سوگوار را بدانیم و بیآنکه باعث رنجش آنها شویم، در دوران جشن و شادی حمایت خود را به آنان نشان دهیم.
کتابهای روانشناسی بالینی به ما میآموزند بهترین برخورد با سوگوارانی که با فقدانی بزرگ دستوپنجه نرم میکنند، عبارت است از:
نکات زیر را در مواجهه با این افراد رعایت کنید:
این نکته مهم را به خاطر بسپارید که برای مقابله با غم هیچ کاری درست یا غلط نیست! حتی در مناسبتهای شاد و اعیاد بزرگ. انتخابتان هرچه هست، تنهایی و انزوا یا حضور در جمع دوست و آشنا، نباید از سر ناچاری یا تظاهر باشد. گزینهای را انتخاب کنید که با آن راحتترید تا سنگینی بار غم رفتهرفته از دوشتان برداشته شود.
شما راه دیگری برای مقابله با اندوه در مناسبتهای شاد یا کمک به افراد عزادار در این دوران میشناسید؟ اگر بله، حتما از تجربههای ارزشمند خود برای ما بگویید.
پاسخ ها