پیوند سلول های بنیادی یکی از روش‌های نسبتا جدید برای درمان بیماری‌هاست که شاید کمتر کسی اسمش را شنیده باشد. سلول های بنیادی چه هستند؟ چطور به درمان بیماری و جراحت کمک می‌کنند؟ چرا توجه زیادی را به خود جلب کرده‌اند؟ در ادامه بیشتر درباره این موضوع توضیح می‌دهیم. تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
راهنمای مطالعهنمایش
چه زمانی از پیوند سلول های بنیادی استفاده می‌شود؟
سلول های بنیادی از کجا تأمین می‌شوند؟
پیوند سلول های بنیادی مغز استخوان
نکات مهم بعد از پیوند سلول بنیادی
چه بیماری‌هایی با سلول بنیادی درمان می‌شوند؟
پیوند سلول های بنیادی در ایران
سلول های بنیادی مواد خام بدن و سلول‌هایی هستند که تحت شرایط طبیعی بدن یا شرایط آزمایشگاه تقسیم می‌شوند و سلول‌های دختری را تولید می‌کنند. این سلول‌های دختری یا به سلول‌های بنیادی جدید یا به سلول تخصصی (تمایزیافته) با عملکرد خاص تبدیل می‌شوند، مثلا سلول:
هیچ سلول دیگری در بدن این توانایی طبیعی تولید انواع سلول جدید را ندارد.
سلول‌درمانی یا پزشکی بازساختی نوع جدیدی از پیوند اندام است که به‌جای اندام‌های اهدایی، از سلول‌ها برای درمان بیماری یا بافت آسیب‌دیده یا ناکارآمد استفاده می‌کند.
بعد از تبدیل سلول بنیادی به سلول‌های عملکردی خاص، این سلول‌ها برای درمان بیماری به بافت خاص خودشان تزریق می‌شوند. در حال حاضر پیوند سلول‌های بنیادی مغز استخوان بسیار شایع است.
در شرایط زیر از پیوند سلول های بنیادی برای درمان بیماری استفاده می‌شود:
این سلول‌ها علاوه بر اینکه قدرت تمایز بالایی دارند، ممکن است مهارنشده رشد کنند و بدن آنها را عاملی خارجی تشخیص بدهد و با آنها مبارزه کند یا سلول به‌دلایل نامعلوم عملکرد مناسب نداشته باشد. مطالعات درباره عوارض جانبی احتمالی پیوند سلول های بنیادی همچنان ادامه دارد.
پیوند سلول بنیادی دو نوع اصلی دارد:
مغز استخوان نوعی بافت نرم و اسفنجی در بدن است که سلول های بنیادی خون ساز دارد. این سلول های بنیادی در خون هم وجود دارند و توسط آن در سراسر بدن در گردش هستند. اگر سلول های بنیادی خون‌ساز آسیب ببینند، نمی‌توانند سلول قرمز، سفید یا پلاکت تولید کنند.
پیوند مغز استخوان که با اسامی پیوند سلول بنیادی یا پیوند سلول بنیادی خون ساز هم شناخته می‌شود، نوعی درمان پزشکی برای جایگزینی سلول‌های مغز استخوان با سلول‌های سالم است. این سلول‌ها می‌توانند از بدن خود بیمار یا شخص دیگری گرفته شوند. این پیوند می‌تواند برای درمان انواع خاصی از بیماری‌ها استفاده شود، مثلا:
پیوند مغز استخوان شامل ۴ مرحله است:
بهبودی بعد از پیوند زمان زیادی می‌برد. در مرحله اول بهبودی، فرد باید مراقب علائم ناشی از عفونت باشد. همچنین شیمیدرمانی قبل از پیوند با آسیب به سیستم ایمنی فرد می‌تواند کمک کند تا بدن بتواند بدون رد پیوند، سلول بنیادی را بپذیرد. بازگشت کارایی سیستم ایمنی چند روز زمان می‌برد، در نتیجه خطر ایجاد عفونت بعد از پیوند وجود دارد. برای کاهش عفونت، داروهای آنتی‌بیوتیک تجویز می‌شوند.
علاوه بر عفونت، شاید فرد دچار عوارض فوری یا بلندمدت ناشی از پیوند سلول بنیادی شود که بیشترشان مربوط به روند شیمیدرمانی یا پرتودرمانی‌اند.
در پیوند سلول بنیادی اهدایی علاوه بر این عوارض، احتمال ابتلا به بیماری پیوند علیه میزبان یا به‌اختصار جی.وی.اچ.دی (GVHD) هم وجود دارد که طی آن سلول‌های پیوندی به سلول‌های بدن بیمار حمله می‌کنند.
دو روش برای تشخیص عملکرد درست پیوند سلول بنیادی وجود دارد:
پیوند سلول بنیادی برای درمان انواع سرطان‌ها و بیماری‌های مربوط به خون و سیستم ایمنی کاربرد دارد از جمله:
دکتر امیرعلی حمیدیه، دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری‌های سلول‌های بنیادی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، در گفت‌وگو با خبرگزاری ایرنا این‌طور عنوان کرد که تاکنون بیش از ۱۲هزار پیوند سلول‌های بنیادی خون ساز در کشور انجام شده است و بیشتر آنها برای درمان سرطان خون بوده‌اند. پیوند سلول های بنیادی خون ساز برای درمان بیش از ۷۰ نوع بیماری صعب‌العلاج از جمله بیماری‌های خونی، بدخیمی، نقص ایمنی و اختلالات متابولیکی کاربرد دارد.
شما چقدر با پیوند سلول های بنیادی آشنایی دارید؟ آیا این مقاله اطلاعات کاملی در اختیارتان قرار داد؟ چه نکاتی درباره استفاده از سلول های بنیادی برایتان جالب بود؟ در صورت تمایل، می‌توانید تجربه و نظرتان را در قسمت ارسال دیدگاه با ما به اشتراک بگذارید و این مطلب را از طریق شبکه‌های اجتماعی برای دوستانتان ارسال کنید.
منابع دیگر: cancer و mayoclinic
در آیدت،
فایل‌های
خود را به فروش بگذارید و یا
مقالات‌تان
را منتشر کنید👋
پاسخ ها