سرطان خون یا لوسمی یکی از انواع بسیار شایع سرطان است و کمتر کسی اسمش را نشنیده یا یکی از دوستان و آشنایانش به آن مبتلا نشده است. لوسمی چطور ایجاد میشود؟ چه علائمی و روشهای درمانی دارد؟ در این مقاله به تمام این سؤالات پاسخ میدهیم. تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
راهنمای مطالعهنمایش
آنچه باید قبل از مراجعه به پزشک بدانید
مقابله با بیماری و روشهای حمایتی
لوسمی سرطان سلولهای خونی است. سلولهای خونی شامل گلبولهای قرمز یا آربیسی (RBC)، گلبولهای سفید یا دبلیوبیسی (WBC) و پلاکتها میشود. گلبولهای سفید توانایی مبارزه با عفونتها را دارند و وقتی بدن به آنها نیاز دارد، بهطور طبیعی رشد میکنند و تقسیم میشوند. لوسمی معمولا گلبولهای سفید را درگیر میکند و مغز استخوان فرد مبتلا به این بیماری میزان بیشتری گلبول سفید تولید میکند که عملکرد مناسبی ندارند. بعضی از انواع سرطان خون در کودکان و بعضی در بزرگسالان شایعتر است.
گلبول سفید بخش حیاتی سیستم ایمنی شماست و از بدن شما در برابر این عوامل خطرزا محافظت میکند:
سرطان خون باعث میشود عملکرد گلبولهای سفید طبیعی نباشد، بهسرعت تقسیم شوند و در نهایت سلولهای طبیعی را از بین ببرند.
گلبولهای سفید بیشتر در مغز استخوان تولید میشوند، اما نوع خاصی از گلبول سفید در سایر قسمتهای بدن تولید میشود، از جمله:
گلبولهای سفید بهمحض تولیدشدن از طریق جریان خون و رگهای لنفی به سراسر بدن منتقل میشوند تا با عفونت موجود در بافتهای بدن مبارزه کنند.
موارد زیر ممکن است از جمله علائم سرطان خون باشند:
سرطان خون همچنین میتواند در اندامهایی که تحتتأثیر سلولهای خونی قرار گرفتهاند علامت ایجاد کند. مثلا اگر سرطان، سیستم عصبی مرکزی را درگیر کند میتواند علائم زیر را داشته باشد:
چگونگی انتشار سرطان به نوع لوسمی و نحوه تهاجم آن بستگی دارد.
لوسمی میتواند سایر بخشهای بدن را هم درگیر کند، از جمله:
شروع لوسمی میتواند حاد (شروع ناگهانی) یا مزمن (شروع آهسته) باشد.
سلولهای خونی غیرطبیعی، سلولهای خونی نابالغ (بلاست) هستند. این سلولها نمیتوانند عملکرد طبیعی داشته باشند، سریع تقسیم میشوند و بیماری با سرعت زیادی وخیم میشود. این بیماری به درمان تهاجمی و بهموقع نیاز دارد.
انواع مختلف لوسمی مزمن وجود دارد که در بعضی از آنها سلول زیاد و در بعضی از آنها سلول کم تولید میشود. لوسمی مزمن، سلولهای خونی بالغتر را درگیر میکند. این سلولهای خونی آرام تکثیر و جمع میشوند و میتوانند برای مدتی عملکرد طبیعی داشته باشند. بعضی اشکال لوسمی مزمن در ابتدا علامت اولیه ندارند و ممکن است برای سالها تشخیص داده نشوند.
سرطان خون یا لوسمی بر اساس نوع سلول درگیر هم دستهبندی میشود.
لوسمی که در آن سلولهای میلوئیدی درگیر باشد سرطان خون میلوئیدی یا میلوژنی نامیده میشود. سلولهای میلوئیدی سلولهای خونی نابالغی هستند که بهطور طبیعی به گرانولوسیت یا مونوسیت تبدیل میشوند.
لوسمی که در آن لمفوسیتها درگیر باشند سرطان خون لمفوسیتی نامیده میشود.
لوسمی سلول مویی زیرمجموعهای نادر از لوسمی لمفوسیتی مزمن است و اسم آن از ظاهر لمفوسیتهای سرطانی در زیر میکروسکوپ گرفته شده است.
محققان هنوز علت دقیق ابتلا به سرطان خون یا لوسمی را کشف نکردهاند و به نظر میرسد ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی در آن نقش داشته باشند. همچنین بعضی عوامل میتوانند در پیشرفت سرطان نقش داشته باشند که میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
میتوانید فهرستی مانند فهرست زیر تهیه کنید و هنگام مراجعه به پزشک، با او در میان بگذارید. سعی کنید یکی از آشنایان را با خود همراه کنید.
اگر علائم نگرانکننده یا فاکتورهای خطر خاصی دارید، ممکن است به لوسمی مشکوک شوید و پزشک سابقه پزشکی شما را بررسی کند و معاینات فیزیکی لازم را انجام بدهد.
با این حال لوسمی کاملا با معاینه تشخیص داده نمیشود و انجام آزمایشهای زیر به تشخیص کمک میکند:
تشخیص معمولا با بیوپسی مغز استخوان و آسپیراسیون (استنشاق) تأیید میشود.
آزمایشات مختلفی برای تشخیص لوسمی وجود دارد. شمارش کامل خون تعداد گلبولهای قرمز، گلبولهای سفید و پلاکتها را مشخص میکند. مشاهده خون در زیر میکروسکوپ میتواند ظاهر غیرطبیعی سلولها را مشخص کند.
بیوپسی بافتی از مغز استخوان و گرههای لنفی میتواند برای بررسی لوسمی استفاده شود. این نمونههای کوچک میتوانند نوع لوسمی و سرعت رشدش را مشخص کنند. بیوپسی از سایر اندامها مثل کبد و طحال میتواند انتشار سرطان را نشان بدهد.
بهمحض تشخیص لوسمی مرحله آن مشخص میشود. فازبندی میزان رشد و پیشرفت سرطان را نشان میدهد و به پزشک کمک میکند دورنمایی برایتان ترسیم کند.
آزمایشهای دیگری هم برای تعیین پیشرفت بیماری استفاده میشوند، مانند:
معمولا هماتولوژیست آنکولوژیست لوسمی را درمان میکند. این گروه از پزشکان در زمینه اختلالات خون و سرطان تخصص دارند. درمان بیماری به نوع بیماری، میزان پیشرفت آن، سلامت عمومی بیمار و سابقه پزشکی او بستگی دارد.
بعضی از انواع سرطان خون آهسته پیش میروند و به درمان فوری نیاز ندارند. با این حال درمان لوسمی معمولا شامل یک یا چند مورد از فهرست زیر میشود:
دورنمای بلندمدت برای افراد مبتلا به سرطان به نوع بیماری و مرحله تشخیصی آن بستگی دارد. تشخیص زودهنگام لوسمی و درمان سریعتر شانس بازگشت را افزایش میدهد.
بعضی عوامل مثل سن بالا، سابقه اختلالات خونی و جهشهای کروموزومی میتوانند دورنمایی منفی ایجاد کنند.
مرگهای ناشی از لوسمی از سال ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۸ سالانه حدود ۱٫۷درصد بود و نرخ زندهمانی ۵ساله از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۷ به چیزی حدود ۶۵درصد رسید. البته این آمار مربوط به همه گروههای سنی و شامل همه انواع لوسمی است و برای هر کسی قابلاستناد نیست. به یاد داشته باشید که موقعیت هر فرد متفاوت است و در این باره باید با پزشک مشورت کنید.
تشخیص لوسمی میتواند ویرانگر باشد. برای مقابله با این پریشانی میتوانید:
بله. تقریبا از هر ۳ کودک مبتلا به سرطان یکی مبتلا به سرطان خون است، بهخصوص لوسمی لمفوسیتی حاد.
بله. هدف اصلی درمان سرطان خون تخریب سلولهای سرطانی است تا سلولهای طبیعی بتوانند ایجاد شوند و عملکرد مناسب خود را داشته باشند. زمانی که کودکان به مدت ۵ سال از سرطان دور باشند، یعنی بیماری آنها درمان شده است.
پیوند مغز استخوان. در این روش سلولهای آسیبدیده مغز استخوان با سلولهای جدید جایگزین میشوند.
بله. ۴ نوع اصلی سرطان خون وجود دارد. نوع لوسمی لمفوسیتی حاد در کودکان شایعتر است و بقیه انواع آن در مردان شیوع بیشتری دارد.
راههای پیشگیری از ابتلا به این بیماری، بهخصوص در کودکان، مشخص نیست. با این حال، سیگارکشیدن مهمترین عامل ابتلای بزرگسالان است. پس با ترک سیگار میتوان احتمال ابتلا به بیماری را کاهش داد.
آیا تجربه ابتلا به سرطان خون داشتهاید؟ چطور از پس بیماری برآمدید؟ آیا کسی از نزدیکان یا آشنایانتان درگیر این بیماری بوده است؟ در صورت تمایل میتوانید تجربه و نظرتان را در قسمت ارسال دیدگاه با ما به اشتراگ بگذارید و این مطلب را از طریق شبکههای اجتماعی برای دوستان خود ارسال کنید.
پاسخ ها