ورزش چشم یکی از فعالیتهای سودمندی است که علاوه بر رفع خستگی به بهبود سلامت عمومی چشمها هم کمک میکند. البته برخلاف آنچه بسیاری از افراد فکر میکنند، انجام چنین ورزشهایی، بهتنهایی، برای درمان بیماری های چشمی کافی نیست. در چنین شرایطی، باید از متخصص چشم پزشک کمک بگیرید. در ادامه توضیح بیشتری در این باره خواهیم داد و شما را با ۸ ورزش مناسب برای رفع خستگی چشمها، بهبود علائم و برخی اختلالهای مرتبط با چشم و بینایی آشنا خواهیم کرد. در بخش پایانی مطلب، توصیههایی برای حفظ سلامت چشمها خواهیم گفت. همراه ما باشید.
آنچه در این مقاله خواهید خواند:
ورزش چشم و سلامت چشم | معرفی روشهای مناسب برای ورزش چشم | ویژنتراپی یا درمان بینایی چیست؟ | توصیههایی برای حفظ سلامت چشمها
در زمانهای گذشته، مردم کشورهای مختلف ورزش چشم را نوعی راهکار طبیعی برای درمان مشکلات بینایی میدانستند. نتایج تحقیقها و مطالعههای علمی انجامشده طی سالیان گذشته، تأییدکننده این طرز فکر نیستند. درواقع چنین ورزشهایی در درمان، بهبود و تقویت بینایی نقش چندان مؤثری ندارند. بااینحال، برای کسانی که بهدلایل شخصی و کاری مجبور هستند زمان زیادی را صرف مطالعه یا نگاهکردن به صفحه نمایشگر رایانهها کنند یا معمولا از خستگی چشمها رنج میبرند، مفید و مؤثر هستند.
باتوجهبه آنچه گفته شد، اگر به اختلالهایی مانند «نزدیک بینی»، «دوربینی» یا «آستیگمات چشم» مبتلا هستید، ورزش چشم برایتان چندان فایدهای نخواهد داشت (هرچند ممکن است به بهبود علائم اختلال کمک کند). همچنین برای کسانی که از بیماریهای چشمی و بینایی رایجتر مثل دژنراسیون ماکولا، آب مروارید و آب سیاه (گلوکوم/ glaucoma) رنج میبرند. چنین ورزشهایی کمک میکنند تا احساس راحتی بیشتری در چشمانتان داشته باشید و کمتر از خستگی چشم و ناراحتیهای مشابه آن رنج ببرید.
شاید مهمترین فایده ورزش چشم، نقش مؤثر آن در بهبود «خستگی چشم دیجیتالی» باشد: اختلالی رایج در کارکنانی که تقریبا تمام ساعتهای کاریشان را با نگاهکردن به صفحهٔ نمایشگر رایانه سپری میکنند. از علائم و نشانههای رایج این خستگی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
ورزش چشم به بهبود علائم و نشانههای اختلالهایی که در ادامه معرفی میکنیم هم کمک میکند:
اجرای ورزشهایی که در بخشهای بعدی معرفی میکنیم، تأثیر بسزایی در بهبود خستگی چشم دیجیتالی خواهد داشت.
در ادامه چند روش مناسب برای ورزش چشم را معرفی میکنیم.
این روش مناسب کسانی است که روزانه بیشتر وقتشان در محیط کار را با نگاهکردن به صفحه نمایشگر رایانه سپری میکنند. اجرای آن هم بسیار ساده است: کافی است در طول روز و هنگام نگاهکردن به کامپیوتر، هر ۲۰ دقیقه یک بار بهمدت ۲۰ ثانیه به شیئی در فاصله ۶متری نگاه کنید.
تغییر تمرکز روش دیگری برای ورزش چشم است که علاوه بر کمک به رفع خستگی و احساس فشار واردشده بر چشمها، در تقویت عضلههای چشم هم نقش دارد. برای اجرای این باید در حالت نشسته، بهترتیب، مراحل زیر را دنبال کنید:
حرکتدادن چشم روش مناسب دیگری برای رفع خستگی چشم و فشار واردشده بر آنها است. برای اجرای آن مراحل زیر را بهترتیب انجام دهید:
دقت کنید که برای اجرای این ورزش چشم در تمام مدت باید چشمانتان بسته باشد.
برای انجام این ورزش چشم، در حالت نشسته، مراحل زیر را بهترتیب انجام دهید:
اجرای این ورزش میتواند برای کسانی که از نارسایی همگرایی چشم رنج میبرند سودمند باشد و به بهبود بینایی آنها کمک کند. برای اجرای آن مراحل زیر را انجام دهید:
اجرای این ورزش به هماهنگی بهتر چشمها کمک میکند. برای اجرای مراحل آنچه در ادامه میببینید، به نخ و تعدادی مهره رنگی نیاز خواهید داشت.
اگر بینایی و چشمانتان مشکلی نداشته باشد، باید بتوانید مهره را همراه دو نخ بهشکل ضربدر ببینید. اگر یکی از چشمانتان را ببندید، همراه آن یکی از نخها هم ناپدید خواهد شد. اگر دو نخ و دو مهره ببینید، به این معنا است که چشمانتان همگرایی لازم بر روی مهره را ندارند.
با توجه به آنچه گفته شد، میتوانید از این ورزش برای پیبردن به اختلالهای احتمالی مرتبط با بینایی استفاده کنید. البته این تنها فایده این ورزش نیست و برای تقویت عضلههای چشم هم میتواند مؤثر باشد.
این ورزش برای کسانی که از اختلال اگزوتروپیا (انحراف روبهبیرون چشم/ exotropia) تمرین بسیار خوبی است. برای اجرای آن مراحل زیر را بهترتیب انجام دهید:
این نمونه ورزش چشم شباهت زیادی به مورد دوم یعنی «تغییر تمرکز» دارد و مثل آن باید در حالت نشسته انجام شود. مراحل زیر را انجام دهید:
گاهی بهخاطر پیشرفت بیماری یا اختلال مرتبط با چشم و بینایی و مزمن بودن آن، اکتفا به ورزش چشم کافی نیست و کمکی به بهبود وضعیت چشمها نمیکند. در چنین شرایطی، کمک گرفتن از متخصص ضروری میشود.
متخصص با توجه به وضعیت بیمار و استفاده از ابزارهای مخصوص مانند عدسی، منشور، برنامههای رایانهای و وسایل دیگری که در اختیار دارد، تمرینها و ورزشهای مناسبی را به او معرفی میکند. در تمام این مدت، وضعیت بهبود بینایی و چشمها را زیر نظر میگیرد تا نتیجه مطلوب حاصل شود.
به این فرایند کار متخصص، ویژن تراپی (Vision therapy) یا درمان بینایی گفته میشود. این راهکار درمانی نقش مؤثری در تقویت عضلههای چشم خواهد داشت و به درمان بسیاری از اختلالهای بینایی که در بخشهای قبل اشاره کردیم، کمک میکند.
اگر نشانهها و علائم زیر را تجربه کردید، حتما باید به متخصص مراجعه کنید؛ چون در این شرایط احتمال اختلال مزمنتری هست و نیاز به درمان دارد:
همراه با ورزش چشم، کارهای متعدد دیگری هم هستند که میتوانید برای حفظ سلامت چشم هایتان انجام دهید. در ادامه به تعدادی از آنها اشاره میکنیم:
شواهد علمی قاطعانه نقش ورزش چشم در بهبود بینایی یا برطرفکردن علائم اختلالهای بینایی را تأیید نکردهاند. بنابراین هرچند انجام این ورزشها میتواند به رفع خستگی چشمها یا کاهش فشار واردشده بر آنها کمک کند، ممکن است تأثیری در بهبود اختلالی که به آن مبتلا هستید نداشته باشد. توصیه میشود هر چند وقت یک بار برای انجام آزمایش چشم نزد متخصص بروید. به خاطر داشته باشید که اگر در همان مراحل اول اختلال بینایی به وجود آن پی ببرید، میتوانید بدون تجربه علائم و نشانههای بیماری آن را درمان کنید.
لطفا اگر نظری درباره این مطلب دارید، با ما و خوانندگان در میان بگذارید.
پاسخ ها