تحول پورشه از 959 افسانه ای تا 911 مدرن

با وجود گذشت ۳۵ سال از عرضه‌ی پورشه 959، این خودروی سوپراسپرت دهه‌ی ۱۹۸۰، در برابر مدل‌های کنونی پورشه 911 حرف‌هایی برای گفتن دارد.

سوپراسپرت پورشه 959 برای اولین‌بار در سال ۱۹۸۶ عرضه شد. این خودروی پورشه، صرفا یک محصول تکراری براساس مدل 911 نبود؛ بلکه سطح جدیدی از عملکرد و قدرت را ارائه می‌کرد. کسانی که تجربه‌ی رانندگی با پورشه 959 داشتند، از  سرعت ۲۵۰ کیلومتر‌برساعت صحبت می‌‌کنند و اذعان دارند که در این سرعت بالا نیز، قدرتمند است. پورشه 959 در زمان ساخت، نسبت به فراری GTO که در آن دوران معرفی شده بود، برتری داشت و باعث شد با قیمت پایین‌تر، رقیب ایتالیایی کم‌رنگ دیده شود.

پورشه 959 سریع‌ترین خودروی جاده‌ای زمان خود بود. این محصول ۴۴۴ اسب‌بخار قدرت و سرعت نهایی ۳۱۷ کیلومتر‌برساعت دارد. سرعت‌گیری صفر تا صد کیلومتر‌بر‌ساعت آن نیز ۳/۷ ثانیه است. این مدل پورشه، سامانه‌ی چهارچرخ متحرک ندارد؛ اما از توزیع متغیر گشتاور استفاده می‌کند. باورش سخت است؛ اما 959 از کمک‌فنر‌های انطباقی نیز بهره می‌برد. این ویژگی‌ها باعث می‌شد تا در دهه‌ی ۱۹۸۰، مدل GTO فراری در مقابل پورشه 959، یک خودروی سنتی محسوب شود.

از طرف دیگر، پورشه 911 کاررا 4S کنونی، ویژگی‌های فنی بسیار مشابهی با پورشه 959 قدیمی دارد. کاررا 4S از مدل‌های متوسط پورشه 911 محسوب می‌شود و پس از مدل‌های توربو، قوی‌ترین نسخه‌ی پورشه 911 است. این خودروی تمام‌چرخ‌ متحرک از یک موتور ۳ لیتری بهره می‌برد که از نوع ۶ سیلندر تخت بوده و قادر است ۴۴۴ اسب‌بخار قدرت و ۵۳۰ نیوتن‌متر گشتاور تولید کند. کاررا 4S، همانند پورشه 959، مجهز به سامانه‌ی توزیع متغیر گشتاور و کمک‌فنر‌های انطباقی است. این امکانات، البته برای ۳۵ سال پیش شگفت‌انگیز بود؛ اما امروزه در هر خودروی اسپرتی دیده می‌شود.

پورشه 959 به تعداد محدود نزدیک به ۳۰۰ نسخه عرضه شد که امروزه پیدا‌کردن نمونه‌ی سالم آن بسیار دشوار است. همچنین، دارندگان این پورشه به‌سختی اجازه می‌دهند تا با خودروی آن‌ها رانندگی شود و مورد بررسی قرار بگیرد. خوشبختانه، موزه‌ی پورشه، سال گذشته یک نمونه‌ی کم‌کار از پورشه 959 را به‌همراه چند مدل مسابقه‌ای در جشنواره‌ی سرعت گودوود رونمایی کرد. خودروی مورد تست که متعلق به کارخانه‌ی پورشه بود، کمتر از ۱۰ هزار کیلومتر کارکرد داشت و احتمالا قیمت آن بیش از یک میلیون دلار است.

پورشه 911 مورد بررسی از نسل 992 (نسل هشتم) است و در پیست و همین‌طور جاده، نسبت به نسل 991 پیشین عملکرد بهتری دارد. ارتقا‌ی نسل پورشه 911 این مزیت را به‌همراه داشته است که تجربه‌ی رانندگی لذت‌بخش با این خودروی اسپرت آلمانی، راحت‌تر شده است. درواقع، رانندگی با نسل 992، به‌طرز باورنکردنی آسان است و نسبت به قبل لذت بیشتری نیز دارد. این نسل بدون شک، بهترین نسخه‌ی مدرن پورشه 911 در ۲۵ سال گذشته است و از آخرین فناوری‌های خودرو‌های اسپرت بهره می‌برد.

رانندگی با پورشه 959 فلسفه‌ی خاصی دارد. این خودرو سال‌ها و حتی دهه‌ها فراتر از زمان خود ظاهر شد و این حس را به‌رانندگان هم منتقل می‌کرد. در ساخت 959، از مواد جدید همچون الیاف کولار و نومکس استفاده شد. رینگ‌های این محصول از آلیاژ منیزیم با پره‌های توخالی هستند؛ در داخل رینگ از همان هوایی استفاده شده است که در تایر‌های سفارشی و ضد‌پنچر بریجستون، امروزه به‌کار می‌رود. طراحی پورشه 959 به‌گونه‌ای انجام شده که آیرودینامیک بهینه‌ داشته باشد؛ به‌طوری‌که خودرو تا سرعت‌های بالای ۳۰۰ کیلومتر‌برساعت هم پایدار است.

داخل خودرو چندان حس آینده را القا نمی‌کند و بیشتر شبیه نسل 964 پورشه 911 است؛ نسلی که پس از توقف تولید پورشه 959 در سال ۱۹۸۸، روی خط تولید قرار گرفت. یکی دیگر از ویژگی‌های کابین این پورشه، کد 959 است که در بسیاری از قسمت‌ها از جمله روی فرمان خودرو، دسته‌دنده و دکمه‌های تنظیم ارتفاع وجود دارد.

تجربه‌ی رانندگی با پورشه 959 مانند مدل‌های دهه‌ی نود پورشه 911 است. کارکردن با این خودرو ساده است و برخلاف مدل‌های امروزی، نیازی به تعلیم‌دیدن ندارد. صدای موتور آن نیز مانند مدل‌های نسبتا قدیمی 911 است که سامانه‌ی خنک‌کننده آن‌ها با هوا کار می‌کرد. در دورانی که پورشه 911 از پیشرانه‌‌ای با حجم ۳/۲ لیتر استفاده می‌کرد، روی پورشه 959 یک موتور ۲/۸۵ لیتری قرار داشت که یکی از عجیب‌ترین فناوری‌ها را میان خودرو‌های جاده‌ای دارد.

دو توربوشارژر روی این خودرو حضور دارند که برخلاف اکثر توربو‌های بکار‌رفته در مدل‌های امروزی که به‌صورت موازی و مستقل کار می‌کنند، نمونه‌های بکار‌رفته در پورشه 959 به‌حالت سری قرار دارند. توربوی کوچکتر برای افزایش قدرت در دور موتور‌های پایین خوب است و به‌سرعت وارد عمل می‌شود؛ یک توربوشارژر بزرگ‌تر نیز در این محصول تعبیه شده است که با بالارفتن دور موتور وارد کار می‌شود. این پیشرانه از دو میل‌بادامک به‌همراه ۴ سوپاپ در هر سیلندر استفاده می‌کند. سامانه‌ی خنک‌کننده آن نیز با آب کار می‌کند. درواقع؛ این پیشرانه بیشتر مشابه نمونه‌ی بکاررفته در مدل مسابقه‌ای 962 لمانز است و کمتر به فناوری‌ خودرو‌های جاده‌ای شباهت دارد.

رانندگی با پورشه 959 لذت‌بخش است و راننده کنترل خوبی روی آن دارد. کلاچ خودرو لطیف است و تعویض‌دنده‌ها به‌طور دقیق و مهندسی‌شده انجام می‌گیرد. این خودرو هنگام گازخوردن، شخصیت دیگری پیدا می‌کند. البته نسبت به پورشه 911 مکث قابل‌توجهی در سرعت‌گیری دارد اما به‌محض بالارفتن دور موتور، قدرت آن احساس می‌شود. شاسی آن نیز صلبیت کمتری نسبت به پورشه 911 دارد؛ اما همچنان عملکرد آن رضایت‌بخش است.

هنگامی‌که موتور پورشه 959 به ۴,۸۰۰ دور‌بر‌دقیقه می‌رسد، توربوشارژر بزرگتر وارد عمل می‌شود؛ در این لحظه، سرنشینان خودرو به‌سمت عقب فشرده می‌شوند. دور موتور خودرو در این هنگام، بسیار سریع‌تر از پورشه 911 بالا می‌رود و لازم است دنده‌ها به‌صورت پیاپی تعویض شوند. ضریب‌ دنده‌ها در این محصول به‌خوبی تنظیم شده‌اند؛ به‌طوری‌که پس از هر تعویض دنده در حالت تخت گاز، خودرو بار دیگر از ۴,۸۰۰ دوربردقیقه شروع به سرعت‌گیری می‌کند. پورشه 959 طبق استاندارد‌های امروزی نیز، به‌طرز شگفت‌‌آوری سریع احساس می‌شود.

پورشه 959 باوجود اینکه مشخصات فنی آن منطبق بر کاررا 4S کنونی است، اما سریع‌تر از آن احساس می‌شود. این خودروی سوپراسپرت سنتی، تایر‌های آن فناوری قدیمی دارند و هیچ‌یک از امکاناتی مانند تعویض سریع دنده‌ها، لانچ کنترل و سامانه‌ی کنترل کشش در این خودرو وجود ندارد؛ اما سرعت‌گیری صفر تا صد کیلومتر‌برساعت آن تفاوتی با کاررا 4S ندارد.

البته بدیهی است که پورشه 911 برتری‌هایی نیز نسبت به مدل قدیمی 959 دارد. پورشه 959 از شاسی خوبی برخوردار است و تایر‌های بریجستون آن چسبندگی مناسبی دارند؛ با وجود اینکه از رینگ‌های کوچکتر ۱۷ اینچی استفاده می‌کند. از طرف دیگر، چسبندگی نسل 992 پورشه 911 نیز مثال‌زدنی است و حتی نسبت به نسل‌های پیشین بهتر شده است. همچنین، ترمز‌های 959 در مقابل پورشه 911 جدید، تقریبا حرفی برای گفتن ندارد. همین‌طور، در پورشه 959 فضای زیادی برای بار وجود ندارد؛ درحالی‌که در دماغه‌ی پورشه 911، فضای قابل‌توجهی برای وسایل درنظر گرفته شده است.

این دو محصول پورشه، وجه اشتراک‌های زیادی نیز باهم دارند. مهندسی بی‌نقص و ناب پورشه، المان‌های ظاهری، صدای آن‌ها، مناسب‌بودن برای سفر‌های دراز جاده‌ای و در‌عین حال، تجربه‌ی رانندگی اسپرت با آن‌ها، همگی از شباهت‌های این دو ستاره‌ی پورشه است. البته مدل قدیمی پورشه نیز همانند محصول جدید، ممکن است بعضا رضایت‌بخش نباشد؛ اما وقتی که دور موتور آن از ۴,۸۰۰ دور‌بر‌دقیقه عبور می‌کند، ذهن راننده متحول می‌شود.

موضوعی که در پورشه 959 جلب توجه می‌کند، متمدن‌بودن آن است. این محصول بسیار فراتر از زمان خود ظاهر شد. پورشه 911 کاررا 4S از این نظر نمی‌تواند جایگزین خوبی برای پورشه 959 باشد؛ باوجود اینکه مشخصات فنی آن‌ها روی کاغذ یکی است. تنها، خودرویی می‌تواند جای پورشه 959 را پر کند که با پیشرانه‌ای سرحال و باشکوه قادر باشد همه‌ی مدل‌های پورشه حتی نمونه‌های تمام‌چرخ متحرک را درهم بشکند. در اصل، مدل‌های توربو 911 گزینه‌ی بهتری برای مقایسه با پورشه 959 هستند. امروزه، پورشه 911 توربو S با ۶۴۰ اسب‌بخار قدرت، جانشین مناسبی برای مدل تکرار‌نشدنی 959 است.