بیشتر ما با تأثیر سیگار روی سلامت جسمانی آشنا هستیم، اما آیا این عادت روی بهزیستی روانی و عاطفی نیز تأثیر میگذارد؟
نتایج مطالعهی که در مجلهی PLOS ONE منتشر شده است، نشان میدهد که بین کشیدن سیگار و ابتلا به افسردگی ارتباط وجود دارد. پروفسور هاگای لوین، نویسندهی ارشد این مقاله و همکارانش توضیح میدهند که سرنخهایی در پژوهش نشان میدهد، سیگار کشیدن عامل زمینهساز افسردگی است. برای مثال، افسردگی درمیان کسانی که سیگار میکشند، دو برابر افرادی است که سیگار نمیکشند اما علت این موضوع هنوز آشکار نیست؛ اگرچه برخی از پژوهشگران اعتقاد دارند که سیگار کشیدن ممکن است منجر به افسردگی شود و حالت برعکس درست نیست. علاوهبراین، مطالعات دیگر نشان دادهاند افرادی که هرگز سیگار نمیکشند، بهطورکلی از کیفیت زندگی بهتری ازنظر سلامتی برخوردار هستند و اضطراب و افسردگی کمتری نیز دارند. بنابراین برای کمک به روشن شدن این موضوع، لوین و گروهش تصمیم گرفتند تا ارتباط بین سلامتی و استعمال سیگار را در بین دانشجویان کشور صربستان بررسی کنند. مطالعات کمی این ارتباط را در کشورهای با درآمد کم و متوسط مورد بررسی قرار دادهاند. اگرچه بیش از ۲۵ درصد از افرادی که در صربستان و دیگر کشورهای شرق اروپا زندگی میکنند، سیگار میکشند. این امر اهمیت مطالعهی موضوع مذکور را در جمعیتهای یادشده نشان میدهد. علاوهبراین، حدود یکسوم از دانشجویان صربستانی سیگار میکشند.
مطالعهی جدید شامل دادههای حاصل از مطالعات مقطعی است که در آن اطلاعاتی از دو دانشگاه جمعآوری شده: دانشگاه بلگراد و پریشتینا. دانشگاه اول حدود ۹۰ هزار و دانشگاه دوم حدود ۸ هزار دانشجو دارد. پژوهشگران از این تعداد، ۲۱۳۸ دانشجو را در مطالعهی خود ثبتنام کردند. دانشجویان از آوریل تا ژوئن سال ۲۰۰۹ در دانشگاه بلگراد و از آوریل تا ژوئن ۲۰۱۵ در دانشگاه پریشتینا در معاینات منظم سلامتی شرکت کردند.
شرکتکنندگان اطلاعاتی را درمورد پیشینهی اجتماعی و اقتصادی خود مانند سن، وضعیت اجتماعی، محل تولد و تحصیلات والدین و نیز مشکلات مزمنی که به آن دچار بودند، در اختیار پژوهشگران قرار دادند. آنها همچنین اطلاعاتی را درمورد عادات و سبک زندگی خود مانند وضعیت سیگار کشیدن، مصرف الکل، میزان ورزش و عادات غذاخوردن ارائه دادند. پژوهشگران در این مطالعه افرادی را که حداقل یک سیگار در روز یا ۱۰۰ سیگار در طول زندگی میکشیدند، بهعنوان افراد سیگاری درنظر گرفتند. برای ارزیابی وضعیت سلامتی دانشجویان، لوین و همکارانش از آنها خواستند تا پرسشنامههایی را که شامل ۳۶ سؤال درمورد وضعیت سلامتی در هشت جنبه از سلامتی بود، تکمیل کنند. این جنبهها عبارت بودند از:
برای هر یک از این پارامترها، نمرهی بین صفر تا ۱۰۰ بیانگر چگونگی درک مصاحبهشونده از وضعیت سلامت روانی و جسمی خود بود. پژوهشگران همچنین از پرسشنامهی افسردگی بک (BDI) برای ارزیابی علائم افسردگی دانشجویان استفاده کردند. این پرسشنامه دارای ۲۱ مورد است که هر کدام نمرهای بین صفر تا ۳ دارند.
براساس BDI ، نمرههای زیر نشاندهندهی:
۰-۱۳: عدم افسردگی یا حداقل افسردگی
۱۴-۱۹: افسردگی خفیف
۲۰-۲۸: افسردگی متوسط
۲۹-۶۳: افسردگی شدید
بهطور کلی، این مطالعه نشان داد که نمرهی بالاتر BDI با مصرف سیگار همراه است. علاوهبراین، احتمال افسردگی بالینی در دانشجویانی که سیگار میکشیدند نسبتبه کسانی که هرگز سیگار نمیکشیدند، دو تا سه برابر بیشتر بود. در دانشگاه پریشتینا، ۱۴ درصد از افرادی که سیگار میکشیدند دچار افسردگی نیز بودند، درحالیکه تنها ۴ درصد از همتایان غیرسیگاری آنها دچار این وضعیت بودند. در بین افراد سیگاری دانشگاه بلگراد، ۱۹ درصد دچار افسردگی بودند درحالیکه این رقم در میان کسانی که سیگار نمیکشیدند، ۱۱ درصد بود. کسانی که سیگار میکشیدند نیز بهطور مداوم علائم افسردگی و سلامت روانی ضعیفتری داشتند که در پارامترهای سرزندگی و عملکرد اجتماعی منعکس شد. نویسندگان نتیجه گرفتند:
این یافتهها نیاز به پژوهشهای بیشتر درمورد ارتباط بین سیگار کشیدن و سلامت روان و کیفیت زندگی را برجسته میکند و نتایجی درزمینهی پیشگیری، تشخیص و درمان بههمراه دارد.
لوین میگوید:
مطالعهی ما شواهد زیادی ارائه میکند که نشان میدهد سیگار کشیدن و افسردگی ارتباط نزدیکی با هم دارند. درحالیکه ممکن است خیلی زود باشد که بگوییم سیگار کشیدن موجب افسردگی میشود، بهنظر میرسد تنباکو تأثیر نامطلوبی بر سلامت روان داشته باشد.
لوین در مورد خطرات حاصل از سیگار کشیدن هشدار میدهد و سیاستگذاران را ترغیب میکند تا با سیاستهای خود از بروز این خطرات پیشگیری کنند:
من از دانشگاهها میخواهم تا با ایجاد پردیسهای بدون دود که در آنها سیگار کشیدن ممنوع است و نیز تبلیغ علیه مصرف تنباکو از دانشجویان خود محافظت کنند.
پاسخ ها