تکنیک های جمع آوری ادرار در نوزادان و کودکان برای انجام آزمایش

آزمایش ادرار نقش چشمگیری در بررسی وضعیت سلامتی نوزاد و کودک دارد

آزمایش ادرار کودک، هدف از انجام آزمایش ادرار کودک چیست؟ 

سیستم ادرار بهترین راه برای دفع سموم و مواد زائد از بدن تلقی می شود. آزمایش ادرار در بررسی وضعیت سلامت نوزاد یا کودک مؤثر واقع است. در واقع با تفسیر آزمایش ادرار می توان وضعیت جسمانی کودک را از نظر عملکرد کلیه، پروتئین، عفونت و شناسایی سلول های خونی مورد بررسی قرار داد. 

سیستم ادرار در بدن انسان 

سیستم ادرار در راستای مهیا سازی زمینه رشد و ارتقای سطح سلامت بدن، به دفع سموم و مواد زائد از بدن می پردازد. 

کلیه ها در عملکرد بدن نقش حیاتی دارد. این اندام های کوچک با فیلتر خون، آب اضافی موجود در خون را جدا می کنند و به شکل ادرار از بدن تخلیه می نمایند. 

کلیه های لوبیایی شکل با انتقال ادرار از طریق دو لوله حالب به مثانه روند تخلیه مواد را کامل می سازند. مثانه بخشی از سیستم ادرار به شمار می رود که به مثابه ی یک کیسه، ادرار را ذخیره می کند. 

پس از تجمع ادرار در مثانه، احساس نیاز به دفع ادرار شکل می گیرد و ادرار به وسیله مجراری ادراری از مثانه به بخش خارجی بدن منتقل می گردد. 

هدف از انجام آزمایش ادرار برای نوزادان و کودکان 

آزمایش ادرار نقش چشمگیری در بررسی وضعیت سلامتی نوزاد و کودک دارد. تفسیر این آزمایش به متخصص اطفال قابلیت آگاهی از وضعیت سلامتی کودک از نظر ابتلا به عفونت ادرار، عملکرد کلیه، شناسایی سلول های خونی و پروتئین در ادرار کمک شایانی می کند. 

در هنگام ابتلا نوزاد یا کودک به مشکلات کلیوی، انجام آزمایش های ادرار تجویز می گردد تا میزان وضعیت پیشرفت بیماری سنجش شود. علاوه بر این، تحلیل آزمایش ادرار در بررسی میزان اثر بخشی روند درمان بیماری کمک می کند. 

متخصص اطفال برای آزمایش ادرار از والدین خواستار جمع آوری نمونه ادرار نوزاد در یک ظرف مخصوص می شود. ظرف مخصوص جمع آوری ادرار در یک سایز کوچک و به صورت استریل طراحی شده است.

زین پس، متخصص ادرار را به وسیله ی یک کاغذ مخصوص شیمیایی به نام دیپ استیک مورد آزمایش قرار می دهد. دیپ استیک، یک تکه پلاستیکی به شکل نوار است که حاوی مواد شیمیایی برای اندازه گیری PH  و میزان پروتئین موجود در ادرار است.

آزمایش های ادرار در نوزادان و کودکان انواع مختلفی دارند. به طور مثال زمانی که متخصص خواهان آگاهی از وجود باکتری بیماری زا در سیستم ادرار کودک است از آزمایش کشت ادرار با عنوان (UC) استفاده می کند. 

برای نمونه گیری ادرار نوزاد یا کودک ابتدا از عدم آلودگی ظرف ادرار اطمینان حاصل کنید

نحوه نمونه گیری ادرار در نوزادان و کودکان 

شست و شوی دست و کسب اطمینان خاطر از استریل بودن ظرف

در گام نخست نمونه گیری ادرار، شست و شوی دست با آب و صابون اهمیت دارد.

برای نمونه گیری ادرار نوزاد یا کودک ابتدا از عدم آلودگی ظرف یا  کیسه ادرار اطمینان حاصل کنید. زیرا وجود هر گونه آلودگی احتمال شکل گیری خطا در نمونه را به ارمغان می آورد. 

جمع آوری ادرار 

گام دوم به جمع آوری ادرار داخل طرف باز می گردد. این مرحله بر اساس کنترل ادرار و عدم کنترل ادرار نوزاد به دو دسته تقسیم می شود. 

در نوزادانی که قادر به کنترل ادرار نیستند، نمونه گیری به وسیله کیسه ادرار با عنوان یورین بگ تکمیل می شود. این در حالی است که نمونه گیری در کودکانی که می توانند ادرار را کنترل کنند به وسیله ظرف استریل میسر است. 

مراحل جمع آوری ادرار به وسیله کیسه 

1. ابتدا ناحیه تناسلی نوزاد را به وسیله ی صابون بچه به صورت کامل ( از عقب به جلو) و به آرامی شست و شو دهید.

2. ناحیه تناسلی نوزاد را به وسیله ی یک پارچه نرم (ترجیحا عاری از پرز) خشک کنید.

3. چسب کیسه ادرار را به آرامی بردارید و بر روی ناحیه تناسلی کودک قرار دهید. بر اساس جسنیت نوزاد، کیسه را در محل مناسب قرار دهید. محل مناسب قرار گیری کیسه، با پوشش کل ناحیه تناسلی (از قسمت کوچک پوست بین مخرج و ناحیه تناسلی) انتخاب می شود.

4. حدود 30 دقیقه صبر کنید تا نوزاد عمل دفع ادرار را انجام دهد. سپس به محض ادرار نوزاد، کیسه نمونه گیری را جدا کنید.

5. سعی کنید سوراخ های کیسه نمونه گیری را به گونه ای تا بزنید که ادرار خارج نشود.

6. نمونه ادرار را در فاصله زمانی حداکثر 15 دقیقه به آزمایشگاه منتقل کنید و با دریافت فیش، بخش پذیرش را مطلع سازید.

مناسب ترین زمان برای جمع اوری نمونه ادرار کودک،نخستین ادرار صبح گاهی است

جمع آوری ادرار به وسیله ظرف

روند جمع آوری ادرار با ظرف نسبت به کیسه آسان تر است. برای این منظور در هنگام دفع ادرار ظرف را در نزدیکی ناحیه تناسلی کودک قرار دهید. سپس از کودک بخواهید به دفع ادرار بپردازد. 

توجه داشته باشید که در طول جمع آوری ادرار از لمس درب و داخل ظرف پرهیز نمایید. علاوه بر این، چند ثانیه صبر کنید تا بخشی از ادرار اول خارج گردد، سپس مابقی ادرار را جمع نمایید.

در هنگام نمونه گیری از ادرار کودک علت آزمایش را برای کودک شرح دهید

زمان مناسب برای نمونه گیری ادرار نوزادان و کوکان 

انتخاب زمان مناسب برای نمونه گیری بر اساس صلاح دید متخصص مشخص می شود. مناسب ترین زمان برای جمع اوری نمونه، نخستین ادرار صبح گاهی است. منظور از نخستین ادرار، ادراری است که کودک پس از بیدار شدن از خواب خواستار دفع آن می شود. 

نکات حائز اهمیت در نمونه گیری آزمایش ادرار در نوزادان و کودکان 

ضرورت دارد به منظور تکمیل نمونه گیری معده کودک پر باشد. لذا قبل از انجام عمل نمونه گیری به کودک شیر یا مایعات بدهید.

بهتر است بدانید به منظور جلوگیری از نشت ادرار کیسه نمونه گیری را در حالت عمودی قرار دهید. زیرا در صورت نشت ادرار از کیسه قابلیت کشت از دسترس خارج می شود و امکان بررسی میکروسکوپی و شیمیایی نمونه باقی می ماند. 

علاوه بر این، می بایست ناحیه تناسلی نوزاد یا کودک فاقد هر گونه صابون های دارای لوسیون، پودر بچه و روغن باشد. این قبیل مواد از چسبیدن کیسه به پوست جلوگیری می نمایند. 

از سری نکات مهم درباره نمونه گیری ادرار نوزاد می توان به موارد ذیل اشاره کرد:

• از لمس ناحیه تناسلی و آلت در دختران و پسران پرهیز کنید.

• عدم تعبیه مناسب کیسه زمینه را برای نشت ادرار فراهم می کند.

• مدت زمان قرار گیری کیسه ادرار در ناحیه تناسلی حداکثر 45 دقیقه است.

• در صورت خجالت زدگی کودک، علت انجام آزمایش را شرح دهید .

گردآوری:بخش سلامت