ADHD اختلال نقص توجه یا بیش فعالی: این اختلالی که بین جوانان به طور فراوان رخ میدهد، یک عیب روانشناختی است که با نقص توجه، بیتدبیری و بیقراری همراه است. این عارضه میتواند تأثیرات قابل توجهی روی زندگی روزانه و عملکرد تحصیلی این افراد داشته باشد.
اختلال نقص توجه و بیش فعالی، یک بیماریِ پزشکیِ خاصی است که در خیلی مواقع حدود ۵ تا ۷ درصد جامعه را تحت تأثیر قرار میدهد. این اختلال نقص توجه که معمولاً از دوران بچگی شروع میشود، اغلب تا بزرگسالی هم ادامه دارد. در این مقاله میخواهیم عواملی که باعث بروز این اختلال در جوانان میشود، را برای شما بررسی کنیم.
نشانههای اختلال نقص توجه را میتوانیم به شرح زیر بیان کنیم:
مشکل تمرکز، فراموشکاری، نامرتب بودن، مدیریت نامناسب کارها و پرت شدن حواس پس از تمرکز کردن روی یک کار ساده، و انجام کارهایی که نیاز به صبر و توجه دارند.
نشانههای بیش فعالی به این معناست که فرد به نسبت سنش، بسیار پرانرژی، بیقرار یا بیش از حد پرحرف است. علاقهمندی به انجام چندین موضوع به طور همزمان نیز دارد. اگرچه طبیعی است که کودکان از بزرگسالان بسیار فعالتر باشند، اما اگر سطح فعالیت به گونهای باشد که زندگی کودک و خانوادهاش را تحت تأثیر قرار دهد، احتمالاً با علایم اختلال بیش فعالی روبهرو هستیم. پرت شدن سریع حواس، اشتهای زیاد و تغییرات سریع در احساسات، دیگر نشانههای قابل مشاهده در بیش فعالی هستند. افراد بیش فعال در مدیریت زمان مشکل دارند و سعی میکنند در یک مدت زمان کوتاه، کارهای فراوانی را به طور همزمان انجام دهند.
اگر به طور کلی درباره علل نقص توجه و بیش فعالی حرف بزنیم، میتوانیم عوامل زیر را مورد توجه قرار دهیم.
· عوامل رشدی و تربیتی
ژنتیک
به نظر میرسد اختلال نقص توجه، ممکن است به صورت ارثی به ارث برده شود. با این حال، تحقیقات بسیار نشان داده است که اساساً نقص توجه و بیش فعالی، بیماریهایی هستند که بخشی از آنها به ارث برده میشوند. مطالعات اخیر در حوزه ژنتیک، به وضوح نشان داده است که کمبود توجه و بیش فعالی در خانوادهها رایج است. اما علاوه بر وراثت، برخی از عوامل بیولوژیکی با ساختار ژنتیکی تعامل دارند و تأثیر قابل توجهی در بروز کمبود توجه و بیش فعالی دارند.
خصوصیات خانوادگی
اگر یک مشکل یا ویژگی به صورت ژنتیکی به ارث برده شود، باید آن مشکل در خانوادهها بیشتر از جامعه دیده شود. هرچند که اختلال نقص توجه در حدود ۵ تا ۱۰ درصد افراد طبیعی دیده میشود، ولی در ۱۰ تا ۳۵ درصد از بستگان درجه اول افراد مبتلا به این مشکل دیده میشود. اگر یکی از برادران یا خواهران ما به این مشکل مبتلا باشد، احتمالاً ۳۲ درصد دیگه افراد خانواده هم مبتلا به این مشکل نقص توجه و بیش فعالی هستند. نکته جالبتر اینکه اگر یکی از والدین ما این مشکل را داشته باشد، ۵۰ درصد احتمال دارد که ما هم این مشکل بیش فعالی را داشته باشیم. یعنی، هرچه به درجه خویشاوندی نزدیکتر باشیم، احتمال داشتن این اختلال نقص توجه و بیش فعالی بیشتر میشود.
بیش فعالی در جوانان.
عوامل عصبی
مطالعات تصویربرداری مغز، به ما نشان داده است که کمبود توجه و بیش فعالی ارتباط مستقیمی با مشکلات بیولوژیکی دارد. علت این مشکلات عصبی میتواند متعدد باشد، اما یکی از مهمترین آنها آسیب به مغز است. این آسیبها ممکن است در طول بارداری یا پس از زایمان به وجود بیایند. اما باید بگوییم که همه کودکان این مشکل را ندارند. با این حال، مشاهده شده است که ساختار و عملکرد چشم در برخی از کودکان ممکن است مشکل داشته باشد.
عوامل محیطی
محیط زندگی ما نقشی مهم در بروز اختلال نقص توجه دارد. عواملی مانند آلودگی هوا، استفاده از مواد مخدر، تغذیه نامناسب و ناتوانی والدین در کنترل و مدیریت مناسب میتوانند به عنوان عوامل محیطی در نظر گرفته شوند که ممکن است اختلال نقص توجه را بیشتر کنند.
عوامل نوروشیمیایی
نقص عملکرد سیستم عصبی با عوامل نوروشیمیایی مرتبط است و میتواند در بروز این اختلال در جوانان نقش داشته باشد. عواملی مانند نقص در سیستمهای عصبی مهم مانند سیستم دوپامین و نوراپینفرین ممکن است باعث توجه ناکافی و کاهش تنظیم مغزی شوند.
عوامل رشدی و تربیتی
تجربههای رشدی و تربیتی میتوانند نقشی در بروز اختلال نقص توجه داشته باشند. فشارهای اجتماعی، مشکلات خانوادگی، نظم و ترتیب ناکافی در محیط خانه و مدرسه، عدم حمایت اجتماعی و اضطراب ممکن است عواملی باشد که به بروز این اختلال کمک میکند.
روشهای پیشگیری و مداخله در اختلال نقص توجه
شناسایی زودرس: ما باور داریم که شناسایی زودرس اختلال نقص توجه و آغاز مداخلههای مناسب میتواند به ما کمک کند تا از تأخیر در رشد شخصیتی و تحصیلی جوانان جلوگیری کنیم.
مداخلههای رفتاری: ما میتوانیم از مداخلههای رفتاری برای درمان این مشکل استفاده کنیم. این مداخلهها شامل آموزش مهارتهای مدیریت زمان، افزایش توانایی تمرکز و کنترل خشم است.
مداخلههای دارویی: ما در برخی موارد میتوانیم از مداخلههای دارویی برای کنترل علائم این اختلال استفاده میکنیم. با این حال، درمان دارویی باید تحت نظارت و هدایت یک پزشک متخصص صورت گیرد.
منبع:
پاسخ ها